سمیرا شاهیان | شهرآرانیوز؛ «همون کارای همیشگی رو انجام دادم، ولی نمیدونم چرا اینقدر خستهام! اینقدر که دوست دارم بهجای اینکه شام بخورم، بخوابم.» به احتمال زیاد همه ما این جمله را از زبان خیلیها شنیدهایم؛ از زبان همکارمان، همسرمان، مادرمان و دوستمان. این فراگیری نشان میدهد نوعی احساس خستگی پس از خستگی شغلی وجود دارد که تا اندازه زیادی هم به درگیریهای ذهنی روزانه افراد مربوط است. شاید همین امروز هم یکی از شما مخاطبان گرامی این احساس را داشته باشید. برای همین میخواهیم قدری درباره این موضوع با هم حرف بزنیم.
شما باید پس از روز کاریتان؛ چه کارمند با ساعت کاری مشخص و چه نویسنده با ساعت کاری آزاد باشید، توانایی پیشبردن کارهای روزمره و وظایف خانوادگی را هم داشته باشید، ولی بعضی روزها اینطور پیش نمیرود و خستهتر از همیشه هستید. بعضی نشانههای خستگی بیشازاندازه در یک روز کاری معمولی عبارتاند از:
حالا که دلایل خستگی بیش از اندازه پس از کار را متوجه شدید، میتوانید آگاهانه با این پیشنهادها جلو احساس خستگیتان را بگیرید.
بهدنبال راههایی برای مرزبندی بین زندگی کاری و شخصیتان باشید. مطالعات نشان دادهاند که تصویرسازی به دورکردن افکار ملتهب و استرسزا کمک میکند. برای نمونه تصور کنید در کف یک اقیانوس آبی هستید و شناکردن همه موجودات را در اقیانوس تماشا میکنید. اکنون سعی کنید عبور افکارتان را ببینید.
برنامهریزی برای ساعتهای پس از کار راهی مناسب برای ایجاد آرامش و مرز بین شغل و بقیه روز شماست. این برنامهریزی ممکن است مربوط به یک ساعت پیادهروی یا گپزدن تلفنی با یکی از عزیزان باشد یا ثبتنام در یک کلاس آموزشی.
تمرکز کامل داشتن بر لحظه حال بدون قضاوت، روشی برای تمرین ذهنآگاهی است. این کار مفید، آگاهی ما را از لحظه حال افزایش میدهد و کمک میکند از استرس رها شویم.
راه دیگر برای حرکت رو به جلو و غلبه بر احساس خستگی، پاداشدادن به خود است، با چیزی که دوستش دارید. اگر فعالیتی دلخواه برای انجامدادن پس از کار داشته باشید، حتما در پایان روز انگیزه و انرژی بیشتری دارید.
داشتن خواب کافی و برنامه منظم برای آن لازمه کارایی بیشتر در روز است؛ بنابراین اگر مشکل خواب دارید، مواردی را که مانع استراحت شما میشوند، بررسی کنید. پیشنهاد میکنیم هر شب سر ساعت مشخصی بخوابید و هر روز طبق برنامه از خواب بیدار شوید.
ورزش صبحگاهی منظم داشته باشید. زیرا به شما کمک میکند در طول روز پرانرژی بمانید. بعدازظهرها هم چند دقیقه را به انجام حرکات کششی اختصاص دهید تا خون در بدنتان بهتر جریان داشته باشد. همچنین با قدمزدن در کوچههای اطراف محله کمی هوای تازه تنفس کنید.
برای اینکه در پایان روز کاری باز هم با انرژی بمانید، بهتر است دلایلی را که به آنها اشاره میکنیم، بررسی کنید و پیببرید که کدامیک از آنها سبب کمشدن نشاط و سرزندگیتان میشوند.
برای افراد درونگرا تعامل با دیگران و حضور در اجتماع در طول روز خستهکننده و برای افراد برونگرا این کار انرژیبخش است؛ بنابراین اگر فرد درونگرایی هستید، یکی از دلایل خستگی بیش از اندازه پس از کار، همین ازدستدادن انرژیتان است.
خستگی بعدازظهر ممکن است بهدلیل بیدارماندن در شب قبل تا دیروقت باشد. عدهای از شبزندهداری برای دستیافتن به وقت بیشتر استفاده میکنند، ولی بهتر است بدانید که به این کار «طفرهرفتن از خواب» یا «انتقامجویی بهتعویقانداختن زمان خواب» میگویند.
یکی از عوارض احتمالی افسردگی، مشکلات خواب است. اگر افسردهاید، احتمالا هرشب مشکل خوابیدن یا خوابماندن دارید که این مسئله سبب خوابآلودگی در طول روز میشود. خستگی و ازدستدادن انرژی از علائم متداول افسردگیاند و باعث لذتنبردن از فعالیتهایی میشوند که از انجام آنها پس از کار لذت میبردید.
وقتی از نظر جسمی و روحی به خود اهمیت نمیدهید، احتمال اینکه در پایان روز احساس خستگی کنید، بیشتر میشود. خودمراقبتی در زمانی که احساس خستگی میکنید، شاید چالشبرانگیز به نظر برسد، ولی انجام کارهایی مانند ورزش منظم و خوردن غذاهای سالم سبب بهبود انرژی شما میشود.
شغلی راکد و بیهیجان که چالشهای کمی دارد، ممکن است سبب ایجاد احساس فرسودگی در شما شود. ممکن است در پایان روز با احساس بیانگیزگی، بیثمری و کمارزشبودن از محل کار دور شوید که شاید به بعدازظهرها و آخر هفتههای غیرکاری شما هم سرایت کند.
استرس در محل کار هم از دلایلی است که حتما انرژی شما را میگیرد. گاهی استرسهای کاری بهقدری زیاد است که پس از کار روزانه احساس میکنید کوه کندهاید و تا اندازهای هم سلامت جسمی و ذهنیتان را به خطر میاندازد.
اگر همیشه کارهایتان را با خود به خانه میبرید، ممکن است نشانه تعادلنداشتن زندگی کاری و زندگی شخصیتان باشد. همه مواقعی را در نظر بگیرید که در ساعات غیرکاری به کار فکر میکنید، از همکارانتان شکایت میکنید یا وقتی در خانه هستید، بابت کاری نگرانید که باید در محل کار انجام میدادید.
حرفزدن درباره کار پس از کار متداول است، ولی بر اساس شواهد، نحوه صحبتکردن درباره آن هم بر روحیه شما و هم بر مرزهای بین کار و خانه اثر میگذارد. گفتگوهای منفی درباره کار سبب حالات روحی ضعیف و بدخلقی در زمان خواب و صبح روز بعد میشود و احساس خستگی و فرسودگی را در روز بعد افزایش میدهد. این نشخوارهای ذهنی بر توانایی شما برای حفظ انرژیتان در مدتی که از کار دورید، اثر میگذارد.
فرسودگی ناشی از مسئولیتهای شغلتان یکی از دلایلی است که در پایان روز زیاد احساس خستگی میکنید.
تمرکز بیش از اندازه روی فعالیتهای مربوط به شغلتان، انرژی شما را تخلیه میکند. اگر در کارتان وقفه و استراحتی نداشته باشید یا از زمان استراحتتان هوشمندانه استفاده نکنید، ممکن است پس از کار با احساس خستگی زیاد روبهرو شوید.
با اینکه کارمندان و افراد پشتمیزنشین تمایل بیشتری به خوردن چای و قهوه دارند تا پرانرژی بمانند، جالب است بدانید این کار بیشتر مواقع نتیجه عکس دارد و با ازبینرفتن اثر کافئین، بیشتر احساس خستگی میکنید.