زندگی پشت دیوار رنج

لیلی رحمانی - ورودمان از خیابانی است که تقریبا نیمی از عرض آن به دلیل کنده کاری ها گرفته شده است. به سختی از این خیابان می گذریم و در جایی توقف می کنیم تا بتوانیم با ساکنان و کسبه محل گفت وگو کنیم.
سراغ چند نفر از کسبه محل می رویم که با دیدن ما سفره دلشان باز می شود. یاوری، که به گفته خودش از جانبازان جنگ تحمیلی است، با ما هم کلام می شود و می گوید: کسی به شهرک عسکریه توجه نمی کند. برای همین است که مشکلات زیادی، از وضعیت جوی های آب گرفته تا نبود فضای سبز، روی هم انباشته شده است. مسئولان می گویند این مشکلات باید با مشارکت مردم حل شود. مسئله این است که ساکنان این شهرک حاشیه ای شهر حتی در معاش خود مانده اند!
به گفته یاوری، درختان حاشیه خیابان به دست خود مردم کاشته شده است، اما شهرداری آن ها را آبیاری نمی کند و درختان تشنه می مانند: شهرداری این درختان را به دلیل اینکه مردم کاشته اند، آبیاری نمی کند. مگر فرقی می کند؟ درخت، درخت است؛ درخت تشنه می ماند. مردم درخت می کارند چون فضای سبز مناسبی در محل وجود ندارد.
او با گلایه از وضعیت پیاده روها ادامه می دهد: حتی پیاده رو ها را خود مردم موزاییک کرده اند، اما از آنجا که هرکس بخشی از آن را برعهده گرفته، سبب ناهمواری شده است. همین هفته گذشته بود که مرد سال خورده ای به دلیل این ناهمواری ها زمین خورد و زانویش شکست. پس این عوارض ها را برای چه پرداخت می کنیم؟ خود من همین امسال 700 هزار تومان عوارض پرداخت کردم، اما نمی دانم برای کجا هزینه می شود. اینجا محله ای است که افراد مسن زیادی در آن سکونت دارند؛ بنابراین از شهرداری خواهش می کنم امکانات ابتدایی زندگی را در اینجا فراهم کند.
جای خالی زمین ورزشی و کانکس نیروی انتظامی
صلاحی، یکی از کاسبان محله، نیز از مغازه اش بیرون می آید و می گوید: ما در اینجا فضای ورزشی نداریم. تنها در خیابان انتهایی شهرک یک زمین ورزشی وجود دارد که آن هم به دلیل نداشتن وضعیت مناسب، بدون استفاده مانده است. ما به یک فضای سرپوشیده ورزشی نیاز داریم. در اینجا زمین های رهاشده ای وجود دارد که می توان با فنس کشی آن ها را به زمین های ورزشی روباز تبدیل کرد. او در بخشی از صحبت هایش نیز موضوع امنیت را مطرح می کند و از نیروی انتظامی می خواهد با استقرار یک کانکس پلیس، امنیت را برقرار کند.
رفتن اتوبوس ها و آمدن ون ها
خانمی که از آن سوی خیابان به سمت ما می آید، درباره مهم ترین مشکل محل به مسدود بودن شهرک عسکریه از 3 سمت اشاره می کند. به گفته مرادی، شهرک عسکریه تنها یک راه ورود و خروج دارد و همین وضعیت، دسترسی اهالی به امکانات شهری را کاهش داده است. او می گوید: به تازگی اتوبوس های شرکت اتوبوس رانی جای خود را به چند ون داده اند که پاسخ گوی جمعیت اینجا نیست و سبب می شود بسیاری از افراد نتوانند به موقع سر کارشان حضور یابند.
جایگزین شدن ون ها به جای اتوبوس، مسئله مشترک بیشتر اهالی است. آن ها از شلوغی ون ها، فاصله زیاد بین سرویس دهی ون ها و به طور کلی بی نظمی در فعالیت آن ها گلایه دارند؛ همچنان که یکی دیگر از اهالی به نام آقای محمدپور می گوید: برای هر مسیر 650 تومان پرداخت می کنیم، اما ون ها آن قدر شلوغ هستند که همیشه مجبوریم سرپا بایستیم. من با این سن و سال نمی توانم این شرایط را تحمل کنم. از طرفی هر ون آن قدر با تأخیر به ایستگاه می رسد که هربار چندین دقیقه معطل می مانیم.

یک دیوار بین مردم و ایستگاه مترو

درحالی که تعداد زیادی از اهالی دورمان جمع شده اند، نوجوانی از میان جمعیت جلو می‌آید و به نبود دبیرستان پسرانه در محل به عنوان یکی از مهم ترین مشکلات اشاره می کند. اکبرزاده می گوید: هرسال برای ثبت نام باید به محله های اطراف برود. این موضوع با وجود منظم نبودن سرویس دهی ون ها و نبود اتوبوس، شرایط را بسیار سخت کرده است. او می گوید: دقیقا پشت یکی از دیوارهای شهرک، ایستگاه مترو قرار دارد. درصورتی که ترتیبی داده شود تا راهی به این ایستگاه باز شود، بسیاری از مشکلاتمان حل خواهد شد.
حقدادی، یکی از بانوان ساکن محله، نیز می‌گوید: وضعیت مدارس در این شهرک مناسب نیست. مدارس پسرانه تا کلاس ششم دانش آموز می پذیرند که آن ها هم مدارس کوچک، شلوغ و بدون امکاناتی هستند. ضمن اینکه در این محل پارک هم وجود ندارد و ما مجبوریم بچه ها را برای تفریح به بیرون از شهرک ببریم.
مخلوطی از بوی نفت و فاضلاب
پس از شنیدن صحبت های اهالی، به سمت انتهای شهرک پیش می رویم. در این مسیر یکی از اهالی به نام ابراهیمی به ما می پیوندد. منزل او درست روبه روی دیوار انتهایی شهرک و با فاصله بسیار کمی از کانال آب قرار دارد. به گفته خودش بیش از 10 سال ساکن این محله است و شاید همین هم جواری، مشکلات را برایش عادی کرده است؛ با این حال برخی مشکلات چون بوی بد کانال و صدای غرش هواپیما برایش تحمل ناپذیر است. او همچنین به وجود شرکت نفت و بوی نامطبوع ناشی از میعانات نفتی و عبور و مرور تانکرهای حمل نفت اشاره می کند که علاوه بر ایجاد ترافیک و بوی بد همیشگی، برای ساکنان خطرآفرین هم هست.
ابراهیمی در پایان به دیوار روبه روی خانه اش اشاره می کند و می گوید: اگر این دیوار برداشته شود، ما هم می توانیم از ایستگاه مترو استفاده کنیم و نیازی نیست که برای رفت وآمد حتما به خیابان اصلی شهرک
برویم.
کمی پایین تر به پیرمردی برمی خوریم که کنار تابلو ورودی کوچه ایستاده است. وقتی سر صحبت را با او باز می کنیم، ابتدا از گرانی و کیفیت پایین نان در محله گلایه می کند. بوژمهرانی همچنین از حضور حشرات موذی می گوید: عوامل مختلفی چون کنده کاری های طرح اگو و ریختن فاضلاب در کانال انتهای شهرک باعث زیاد شدن این حشرات شده و پای آن ها را به خانه های ما باز کرده است. او از ما می خواهد سری به این کانال قدیمی بزنیم و از نزدیک با مشکلاتش آشنا شویم.
کانال انتهای شهرک قرار دارد؛ کانالی پر از زباله که فاضلاب از دیواره هایش به درون می ریزد. اطراف کانال هم ظاهرا محل تخلیه نخاله های ساختمانی است. سوسک ها و حشرات از زیر هر روزنه ای بیرون می جهند و وجود زباله ها در گرمای هوا و رطوبت کال نفس کشیدن را سخت کرده است. همان طور که کنار کال قدم می زنیم و صحبت های اهالی را مرور می کنیم، صدای غرشی بلند می شود. هواپیمایی با فاصله کم، درست از پشت دیوار به پرواز درمی آید؛ شهرک به خود می لرزد. 

نمای نزدیک

«عسکریه» شهرکی در جنوب شرقی مشهد است؛ در جوار فرودگاه شهید هاشمی نژاد که هر روز زیر غرش پرواز هواپیماها به خود می لرزد و دل ساکنانش فرو می ریزد؛ محدوده ای که موقعیتش در نقشه شهر مشهد چون دیگر محدوده ها مشخص شده، اما وقتی خارج از نقشه با این شهرک روبه رو می شویم، از اینکه از 3 طرف محصور شده و این محل را از دیگر نقاط شهر جدا کرده است، تعجب می کنیم. محصور شدن این شهرک به دلیل حفظ اراضی و امنیت سه ارگان مهم یعنی فرودگاه ، سازمان اتوبوسرانی و شرکت نفت بوده که قطعه زمینی مثلث شکل بین آن‌ها ایجاد کرده و بعدها با ایجاد سکونت در بین این حصارها شهرک عسکریه شکل گرفته است.

مهم‌ترین دغدغه‌ها

صدای غرش هواپیما
معابر ناهموار
محصور بودن بین فرودگاه ، اتوبوسرانی و شرکت نفت
کمبود فضای سبز و نبود پارک
حذف اتوبوس از شهرک عسکریه
بوی نا مطبوع ناشی از فعالیت شرکت نفت

دسترسی به ایستگاه مترو امکان‌پذیر نیست!

کوروش باوندی، شهردار منطقه 7 شهرداری مشهد و عباس اتحادی، سخن گوی سازمان اتوبوس رانی، در پاسخ دغدغه های ساکنان شهرک عسکریه توضیحاتی می دهند.
شهردار منطقه هفت شهرداری مشهد:
در گذشته درباره دیوار انتهایی شهرک و امکان بازگشایی مسیر برای دسترسی به ایستگاه مترو، مکاتباتی انجام شده است که به دلیل اختصاص آن اراضی به فرودگاه و وجود مسائل امنیتی، چنین امکانی میسر نیست. حتی احداث یک تونل زیرگذر برای ایجاد دسترسی ساکنان شهرک به ایستگاه مترو پیشنهاد داده شد که این امر نیز به دلیل مسافت زیاد میان آن ها امکان پذیر نخواهد بود.
با توجه به سقف اختصاص اعتبارات، ترمیم جدول ها صورت خواهد گرفت. بر این اساس ابتدا خیابان های اصلی و پس از آن کوچه های فرعی شامل اجرای این طرح می شوند.
درختان باید به وسیله خود ساکنان آبیاری شوند. آن ها در صورت آبیاری درختان می توانند طبق مصوبه شورا، از امتیازاتی چون کاهش مبلغ عوارض نوسازی و... که شامل این افراد می شود، بهره مند شوند. شهرداری تنها فضاهایی را آبیاری می کند که کاربری فضای سبز دارند. این آبیاری نیز به وسیله پیمانکاران این حوزه و با نظارت شهرداری انجام خواهد شد.
اگر زمینی با کاربری فضای سبز در محلی وجود داشته باشد، شهرداری وظیفه دارد آن را به بوستان تبدیل کند، اما در شهرک عسکریه هیچ قطعه زمینی به کاربری فضای سبز اختصاص داده نشده است؛ از این رو نمی توان زمینی را به این منظور تصرف کرد.
مکاتباتی با فرودگاه صورت گرفته است و پیشنهاد شده تا در صورت امکان، برخی از زمین های بی استفاده فرودگاه برای احداث فضای سبز در اختیار ما قرار بگیرد، اما تاکنون این مکاتبات به نتیجه ای نرسیده است.
وجود پارک خطی، پارک طرق و پارک جنگلی غدیر در نزدیکی شهرک عسکریه می تواند کمبود فضای سبز شهرک را جبران کند.
اختصاص فضا و زمین به کاربری های خدماتی، شرایط یکسانی دارد و کاربری هر قطعه زمین باید از قبل معین باشد؛ بنابراین اختصاص فضایی به زمین ورزشی هم شرایط مشابه دارد. درصورتی که فضایی با این کاربری موجود باشد، به اداره تربیت بدنی واگذار شده و زمین ورزشی احداث می شود. شهرداری با توجه به توان خود، 2 فضای روباز ورزشی در انتهای شهرک اختصاص داده است.
سخنگوی سازمان اتوبوس رانی مشهد:
4 دستگاه اتوبوس در مسیر خط 78، از میدان انقلاب به سمت عسکریه و بالعکس در حال فعالیت بودند. به دلیل آنکه میزان برداشت مسافر در این خط از حد نصاب برای اتوبوس کمتر بود، 4 دستگاه مینی بوس جایگزین آن شده است. ظرفیت هر دستگاه اتوبوس معمولی، جابه جایی 750 نفر در روز است اما این خط اتوبوس تنها 200 مسافر را جابه جا می کرد؛ ضمن اینکه مینی بوس های تعیین شده در این مسیر از جمله دستگاه های جدید و مجهز به سامانه های سرمایشی هستند که خردادماه امسال به بهره برداری رسیده اند. در حقیقت میزان برداشت مسافر، تعیین کننده اختصاص دستگاه ها به خطوط اتوبوس رانی است و با توجه به اینکه سازمان اتوبوس رانی باید از امکانات خود به نحو احسن استفاده کند، تصمیم گرفته شد تا از این اتوبوس ها در دیگر خطوط اتوبوس رانی استفاده شود.