اولویت مدیریت شهری مشهد استفاده از گیاهان خشک‌منظر برای فضاآرایی شهری است
تحول جدیدی در فضای شهری مشهد در حال وقوع است.
به گزارش شهرآرانیوز تغییرات اقلیمی و کاهش جدی بارش در چند سال اخیر، کار شهرداری‌ها را برای نگهداری فضا‌های سبز شهری سخت کرده است. آمار و ارقام نشان می‌دهد که این کاهش ۳۰ تا ۴۰ درصدی بارش در مقایسه با دوره بلندمدت باعث شده است تا مشهد برای تأمین آب فضای‌سبز، بیش از ۶ میلیون مترمکعب کسری داشته باشد و از آنجایی که احتمالا به دلیل افت شدید آب ذخیره شده پشت سد‌ها دیگر سهمیه‌ای به شهرداری مشهد برای فضای‌سبز اختصاص پیدا نخواهد کرد و ظرفیتی برای حفر چاه جدید نیز باقی نمانده است، این خشک‌سالی و کاهش بارش همچنان ادامه‌دار خواهد بود و تغییر الگوی کشت و استفاده از گیاهان به اصطلاح خشک‌منظر تنها راه باقی‌مانده جلوی پای مدیریت شهری برای توسعه و حفظ فضای‌سبز شهر مشهد است. کاری که از حوالی سال ۱۳۹۷ در مشهد آغاز شده است و اکنون اولین گزینه سازمان پارک‌ها و فضا‌های سبز شهرداری و طراحان بوستان‌ها برای استفاده است.
ورود خشک‌منظر‌ها از ۶ سال قبل
پای طراحی‌های «زری اسکیپ» فضای سبز یا همان استفاده خشک‌منظر‌ها سال ۱۳۹۷ به مشهد باز شد و اولین نمونه فضاآرایی با این مدل گیاهان در نمایشگاه هرساله گل و گیاه شهرداری به معرض نمایش گذاشته شد تا بازخورد مردم و کارشناسان فضای‌سبز برای این کار جدید دریافت شود.
در واقع کاهش جدی بارندگی و خشک‌سالی ادامه‌دار، شهرداری را مجبور کرده بود که شکل و شمایل کشت در فضای‌سبز را تغییر دهد و آن را با اقلیم مشهد و کم‌بارشی‌ها هماهنگ کند، چون استفاده از این مدل گیاهان تقریبا مصرف آب را تا ۵۰ درصد کاهش می‌دهد. بازخورد‌های مناسبی که از تغییر الگوی کشت گرفته شد، باعث شد تا خشک‌منظر‌ها به شهر مشهد بیایند و لچکی‌های فضای‌سبز خیابان‌های کلاهدوز، فرامرز عباسی، ابوطالب و قرنی اولین نقاطی بودند که در آنها از تکنیک به‌اصطلاح خشک‌منظر استفاده شد و از آن سال به بعد، رفته رفته به تعداد فضا‌های سبزی که در آنها از خشک‌منظر استفاده شده بود، اضافه شد.
بهره‌برداری از بوستانی با ۷۰ گونه گیاهی
آبان ۱۳۹۹، سازمان پارک‌ها و فضای‌سبز شهری شهرداری یک بوستان یک هکتاری که بخش عمده‌ای از گیاهان و طراحی آن براساس خشک‌منظر‌ها و گیاهان کم‌نهاده بود، در مشهد افتتاح شد؛ بوستانی که هفتاد گونه گیاهی متناسب با اقلیم مشهد در آن کاشته شده بود.
ماجرای خشک‌منظر‌ها در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ جدی‌تر شد و سرفصلی با همین نام به جشنواره هنر‌های شهری مشهد برای استقبال از بهار اضافه شد و براساس آمار‌هایی که معاونت خدمات شهری ارائه کرد، در این سال‌ها بیش از یک‌ونیم هکتار از فضای‌سبز شهری در نقاط مختلف شهر با خشک‌منظر‌ها تزیین شد و در استقبال از بهار ۱۴۰۳ هم پای این مدل جدید از طراحی فضای‌سبز به میدان‌های احمدآباد و شریعتی رسید و ۱۲۰۰ مترمربع فضای‌سبز با گیاهان خشک‌منظر طراحی و اجرایی شد.
جایگزینی خشک‌منظر‌ها با گیاهان پرمصرف آب
اما مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای‌سبز شهرداری مشهد در گفتگو با شهرآرا، به بحث کمبود آب و خشک‌سالی شهر مشهد اشاره کرد و با تأکید بر اینکه یکی از اولویت‌های سال جاری مدیریت شهری، استفاده از گونه‌های گیاهی خشک‌منظر است توضیح داد: زری اسکیپ یا خشک منظر، هنر طراحی فضای‌سبز با استفاده از گیاهانی است که نیاز بسیار کمی به آب دارند و این رویکرد در سطح جهان کاملا متداول است و در مواجهه با شرایط و اقلیم‌های گرم و خشک انجام می‌شود. اﯾﻦ راﻫﺒﺮد و تکنیک ﺟﺎﯾﮕﺰﯾن ﻣﻨﺎﺳبی ﺑﺮای اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از ﺑﺎﻏﺒﺎﻧﯽ ﺳﻨﺘﯽ برای اﯾﺠﺎد ﻓﻀﺎیﺳﺒﺰ است.
حسین مختاری با اشاره به گونه‌هایی از خشک‌منظر که در فضا‌های سبز شهر مشهد استفاده شده است تصریح کرد: رزماری، اسطوخودوس، اردی، نازیخی، بابونه، سدوم عقربی، سدوم قرمز، یال اسبی، فرانکینا، فیلا، برف در تابستان، پنج انگشت، گازانیا، استسپرموم، زرشک زینتی، ژونیپروس، طاووسی، اگاو، لیروپ، الوورا و ... از گونه‌های خشک منظری است که امسال و در جریان جشنواره خشک‌منظر امسال در لچکی تقی‌آباد و ابتدای آیلند کلاهدوز کار شد.
وی یکی از دلایل تغییر رویکرد و استفاده از خشک‌منظر‌ها در فضای‌سبز شهر مشهد را کمبود جدی آب و نیاز آبی کم این گیاهان دانست و تأکید کرد: در محوطه‌سازی سنتی بیشتر از چمن استفاده می‌شود که مصرف آب تقریبا بالایی دارد، اما در زری اسکیپ، منظره بسیار جذاب و زیبایی با استفاده از انواع گیاهان پوششی و گونه‌های متنوع کم نیاز به آب در ترکیب با انواع مصالح طبیعی مانند قلوه‌سنگ، مالچ‌ها، چوب، سنگ و صخره و ... برای محیط پیرامون به وجود می‌آید که علاوه بر کاهش ﭼﺸمگیر و درخورﻣﻼﺣﻈﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻧﮕﻬﺪاری در مصرف آب نیز صرفه‌جویی می‌شود.
مختاری ادامه داد: چشم‌انداز طبیعی، نگهداری و محافظت و هزینه کمتر، صرفه‌جویی در مصرف آب، صرفه‌جویی در زمان و ... از مزایای طراحی فضای‌سبز به صورت خشک‌منظر است و ما امسال حدود ۱۲۰۰ متر فضای‌سبز با این سبک در استقبال از بهار کار کردیم. با توجه به پایین بودن میزان بارندگی وضعیت آب‌و‌هوایی خاص و عوامل دیگر، زمینه مساعد برای تشکیل و گسترش خاک‌های شور در بخش‌های خشک و نیمه‌خشک کشور فراهم است و منظرسازی خشک بخشی از علم منظر است که در مواجهه با شرایط و اقلیم‌های گرم‌وخشک مطرح می‌شود.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
