پزشکیان چه کسی را برای دبیرکلی ستاد مبارزه با موادمخدر منصوب خواهد کرد؟

رئیس جمهور در حالی سردار اسکندر مومنی، دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر در دولت دوازدهم و سیزدهم را به عنوان وزیر پیشنهادی کشور معرفی کرده است که باوجود برخی گمانه‌زنی‌ها، فعلا از دبیرکل انتخابی خود برای ستاد مبارزه با مواد مخدر نامی نبرده است.

به گزارش شهرآرانیوز؛ ستاد مبارزه با مواد مخدر از سال ۱۳۶۷ به منظور پیشگیری از اعتیاد و مبارزه با قاچاق موادمخدر و به موجب ماده ۳۳ قانون مبارزه با مواد مخدر تشکیل شده و از آن زمان تاکنون در این سنوات ۹ نفر از جمله مختار کلانتری، رضا سیف‌اللهی، محمد فلاح، علی هاشمی، فداحسین مالکی، احمدی مقدم، مصطفی محمدنجار، عبدالرضا رحمانی فضلی و اسکندر مومنی در لیست دبیران کل ستاد مبارزه با مواد مخدر قرار داشته‌اند.

در این میان اما طی دو دوره وزیر کشور با حفظ سمت به عنوان دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر نیز منصوب می‌شد؛ در دوره‌ای که مصطفی محمدنجار و عبدالرضا رحمانی فضلی به ترتیب طی سال‌های ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۲ و ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۷ به عنوان وزیر کشور انتخاب شدند، به طور همزمان و با حفظ سمت به عنوان دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر نیز معرفی شدند و درنهایت در سال ۱۳۹۷ بود که رحمانی فضلی در نامه‌ای به رئیس جمهور وقت، درخواست کرد با توجه به گستردگی اهداف، اختیارات و مسئولیت‌های ستاد اطلاع رسانی و تبلیغات اقتصادی کشور، فرد دیگری را به عنوان دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر تعیین و منصوب کند که به دنبال آن در مهرماه سال ۱۳۹۷ رئیس جمهور در حکمی اسکندر مومنی را به عنوان «دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر» منصوب کرد.

حالا اما پس از فعالیت حدود ۶ ساله سردار مومنی در ستاد مبارزه با مواد مخدر، رئیس جمهور دولت چهاردهم وی را به عنوان وزیر پیشنهادی کشور معرفی کرده است.

روش‌های پیشگیری، درمان، مقابله و کاهش تقاضای موادمخدر نیازمند تغییر الگو و به‌روز رسانی است

پژوهشگران و درمانگران حوزه اعتیاد از رئیس جمهور می‌خواهند که فرد منتخب برای دبیری ستاد، دارای دانش به روز و متخصص این حوزه باشد که عباس دیلمی‌زاده، مدیرعامل جمعیت خیریه تولد دوباره در این‌باره می‌گوید: رئیس جمهور به عنوان رئیس ستاد مبارزه با مواد مخدر لازم است به موضوع اعتیاد نگاهی اجتماعی داشته باشد چراکه تنها ۱۰ درصد از مسئله کاهش تقاضای مواد مخدر پزشکی و ۹۰ درصد آن اجتماعی است. اگر ایشان به عنوان رئیس ستاد مبارزه با مواد مخدر قرار باشد، برای این حوزه انرژی و وقت بگذارند، لازم است رویکردی اجتماعی به این حوزه داشته باشند.

وی در ادامه با اشاره به قانون راه‌اندازی ستاد مبارزه با مواد مخدر مصوب سال ۱۳۶۸، می‌افزاید: حدود ۳۵ سال گذشته ساختاری تحت عنوان ستاد مبارزه با مواد مخدر چیده شده که طی این سنوات ساختار سازمانی ستاد تغییری نکرده و این درحالیست که طی این مدت با تغییر الگوی مصرف و انواع مواد مخدر مواجه بوده‌ایم، حال آنکه فروشندگان مواد مخدر باتوجه به تغییر الگوی مصرف و تولید انواع مواد مخدر جدید هر روز در حال به‌روزرسانی خود هستند.

مدیر عامل جمعیت خیریه تولد دوباره با تاکید بر اینکه درحال حاضر ساختار دانش اعتیاد دارای مشکلاتی است، یادآور می‌شود: طول مدت زمان انجام پژوهش و طول مدت زمانی که این پژوهش به دست مجری و در اختیار جامعه قرار می‌گیرد، زمان‌بر است از همین رو باید حجم اطلاعاتی که درباره تغییر الگوی مصرف، حوزه درمان و حوزه پیشگیری در کشور وجود دارد به سرعت با اصلاحات به روز در قانون لحاظ شود. باید طی چند ماه اطلاعات را جمع‌آوری و برای روش پیشگیری، درمان، مقابله و کاهش تقاضا، تغییر الگو دهیم و به روز باشیم. در حال حاضر نسبت به این موضوعات عقب‌تر هستیم و باید ورودی به روز داشته باشیم.

وی با اشاره به اینکه در حوزه درمان اعتیاد مشکل اساسی در ساختار سیاست‌گذاری وجود دارد، تصریح می‌کند: مصرف مواد مخدر از سمت مواد کم خطر به سمت مواد پرخطر حرکت کرده که این موضوع ناشی از دو عامل تحریم و اقتصاد و حقوق بشر است. یعنی کسانی که ما را تحریم کردند به ما ضربه زده و وضعیت فقرا را بدتر کردند، این درحالیست که با هوشمندانه عمل کردن و پردازش اطلاعات به روز می‌توان مصرف‌کنندگان مواد پرخطر را به سمت مصرف مواد کم خطر سوق و به مرور آنها را درمان کنیم.

دولت چهاردهم یکبار برای همیشه، سیاستگذار حوزه درمان اعتیاد را مشخص کند

طرح‌های عجیب و غریب ساماندهی معتادان متجاهر راه به مقصد نمی‌برد

رامین رادفر، درمانگر و پژوهشگر حوزه اعتیاد می‌گوید: دکتر پزشکیان باید وزیر رفاه، وزیر بهداشت و دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر را از میان افرادی تعیین کند که خودشان دچار انگ و تبعیض زدن نسبت به مسئله اعتیاد، درمانگران و معتادان نباشند و بر وظایف خود نیز مسلط باشند.

وی با اشاره به اینکه پیشگیری از اعتیاد در راس موضوع مبارزه با مواد مخدر قرار دارد اما اتفاقی خاص رخ نداده است، خاطرنشان می‌کند: پیشگیری یک مداخله مبتنی بر شواهد با حفظ اصول است. اثرگذاری پیشگیری از اعتیاد زمانی موثر است که مداخله، طراحی دقیق و با درنظر گرفتن همه المان‌ها اتفاق بیفتد. در عین حال هم باید توجه کرد که پیشگیری از اعتیاد نمی‌تواند نتیجه زودبازده دهد.

این پژوهشگر حوزه درمان اعتیاد در ادامه ضمن گریزی به وضعیت درمان اعتیاد در کشور، تاکید می‌کند: در حوزه درمان اعتیاد، در دولت چهاردهم، وزارت بهداشت یکبار برای همیشه تکلیف خود را با سازمان غذا و دارو مشخص کند که آیا این سازمان در حوزه درمان اعتیاد سیاستگذار است یا وزارت بهداشت؟ قاعدتا سازمان غذا و دارو ابزار وزارت بهداشت در راستای سیاستگذاری‌های حوزه درمان است، اما طی مدت اخیر مشاهده شد که سازمان غذا و دارو به جای وزارت بهداشت در این حوزه تصمیم‌گیری کرده است.

رادفر در ادامه با اشاره به حوزه مقابله با عرضه نیز بیان می‌کند: حوزه مقابله با عرضه مواد مخدر یک علم است و این علم مانند هر علمی در کشور، نیازمند مطابقت با استانداردهای جهانی به‌روز، مبتنی بر شواهد و هدفمند است. طرح‌های عجیب و غریب ساماندهی معتادان متجاهر راهی به مقصد نمی‌برد و این درحالیست که چندین سال است نیروی انتظامی در حال اجرای طرح‌های ساماندهی معتادان متجاهری است که پس از مدتی مجددا به چرخه اعتیاد بازمی‌گردند.

صرف بودجه‌های میلیاردی برای برنامه‌های پیشگیری از اعتیاد نتیجه‌بخش بوده است؟

هومان نارنجی‌ها، پژوهشگر حوزه اعتیاد با بیان اینکه در حوزه مبارزه با مواد مخدر و فعالیت‌های پیشگیری و درمان اعتیاد به دبیرکلی نیاز است که به عنوان معاون رییس‌جمهور در این حوزه بر وضعیت اعتیاد در کشور مسلط و دارای دانش به‌روز و متخصص این حوزه باشد، در عین حال به ایسنا می‌گوید: دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر نباید دارای دو سمت باشد، در ادوار گذشته برای دوره‌ای باب شده بود که دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر به طور همزمان وزیر کشور هم بود و دیگر امکان وقت گذاشتن کافی برای حوزه اعتیاد فراهم نمی شد.

این پژوهشگر حوزه اعتیاد در ادامه با اشاره به اعتبارات در نظر گرفته شده برای حوزه اعتیاد، تصریح کرد: بیشترین میزان از بودجه حوزه درمان اعتیاد به بخش خصوصی و همچنین ساماندهی معتادان متجاهر و کارتن خواب‌ها اختصاص یافته است حال آنکه در حال حاضر ساماندهی معتادان متجاهر نیز با روش‌های غیراصولی در حال انجام است و درنهایت هم باید گفت این روش به سرانجام نمی‌رسد.

این پژوهشگر حوزه اعتیاد با تاکید بر اینکه سالانه بودجه‌های چند صد میلیاردی برای ساماندهی معتادان متجاهر هزینه می‌شود که این موضوع هم اثربخشی ریشه‌ای ندارد، افزود: تنها مزیت ساماندهی معتادان متجاهر زیبایی چهره شهر است.

وی دیگر ویژگی دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر را توجه به همه موضوعات مربوط به اعتیاد دانست و افزود: باید برنامه‌های جامع و موثری برای پیشگیری از اعتیاد در سطح کشور داشته باشیم. اگر بودجه‌هایی که در ایران به بحث پیشگیری و کاهش آسیب اختصاص می‌یابد را با کشورهای دیگر مقایسه کنیم متوجه می‌شویم آنطور که باید به برنامه‌های پیشگیری توجه نمی‌شود. برنامه‌های پیشگیری باید به نحوی باشد که واکسن فرهنگی آن به جامعه تزریق شده باشد؛ با ساخت یک تیزر و فیلم نمی‌توان پیشگیری کرد. در این رابطه باید واکسیناسیون فرهنگی شکل گرفته باشد.