گذر هفت‌‌حوض از هفت‌خان ثبت ملی

لیلی رحمانی/شهرآرانیوز - این بار اگر راه به کوه‌های خلج بردید و قدم در پارک طبیعی هفت حوض گذاشتید، بدانید که این هفت حوض و بوستان اطرافش در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. دانستن این موضوع می‌تواند در حفظ این پارک قدیمی و منحصر به فرد کمک کند؛ پارکی که از دوران ژوراسیک خاطره دارد و برای رسیدن به آن باید از میان کوه‌های سرسبز خلج عبور کرد. مسیری بکر که باید قسمت انتهایی آن را بدون وسیله  طی کنید.

همان طور که از نام این بوستان مشخص است، جذابیت اصلی آن، هفت حوضچه‌ای است که اندازه برخی از آن‌ها به اندازه یک استخر است؛ حوضچه‌هایی که صدای جاری شدن آب در هر یک از آن‌ها در میان بستری سرسبز و پر از شکوفه، فضای دل‌چسبی ایجاد می‌کند و در تمام مسیر همراهتان خواهد بود.

 

حوضچه‌ها براثر فرسایش‌های آبی (باران‌های اسیدی) و در بستر یکی از سرشاخه‌های رودخانه طرق از ارتفاعات شمالی بینالود و در ۳/۵ کیلومتری جنوب شرق مشهد ایجاد شده است. بینالود که به گفته مدیر دفتر ثبت آثار تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی از نظر جغرافیایی، ادامه رشته کوه‌های البرز به شمار می‌آید، وجود برخی شباهت‌های رخساره‌ای و تأثیر چین خوردگی‌ها باعث شده است منطقه‌ای طبیعی بین ایران مرکزی و البرز باشد. همه این ویژگی‌ها باعث شده است که ۲۰۰ هکتار زون (منطقه) اصلی این بوستان طبیعی ۵۷۰ هکتاری در فهرست آثار ملی ثبت شود. هرچند ثبت ملی این اثر در شهریورماه سال گذشته رقم خورد، ابلاغ آن خبر خوبی بود که مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان دیروز رسانه‌ای کرد.

به گزارش ایرنا، آن طور که ابوالفضل مکرمی فر گفته است، بکر و دست نخورده بودن و صدای جریان آب از ویژگی‌های این منطقه است.

محمود طغرایی، مدیر دفتر ثبت آثار تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان، در گفت‌وگو با شهرآرا با بیان اینکه قدمت هفت حوض به دوره مزوزوئیک (ژوراسیک) بازمی گردد، گفت: هفت حوض روی نهشته‌های به جا مانده از دوره مزوزوئیک شامل فیلیت، تخته سنگ، کنگلومرا، سنگ‌های گرانیتی و آهکی و ماسه سنگ متاکوارتزیت شکل گرفته است و در منطقه رویشی ایرانی تورانی قرار دارد. مدیرعامل شرکت و منطقه ملی نمونه گردشگری هفت حوض نیز در این باره در گفت‌وگو با شهرآرا گفت: زمانی که شاخصی مانند اثر طبیعی ملی بودن بر منطقه گردشگری افزون می‌شود، نشان دهنده آن است که فضا به جز تفرجگاه بودن، ویژگی خاص تری، چون اثر طبیعی ملی بودن دارد؛ موضوعی که درباره منطقه هفت‌حوض به عنوان اولین ثبت طبیعی ملی صادق است. مهدی زارعی با بیان اینکه ثبت اثر طبیعی ملی از ثبت ملی ابنیه متفاوت است، افزود: اثر طبیعی ملی ویژگی خاص تری دارد و آن منحصر به فرد بودن در حوزه طبیعت است؛ ویژگی‌ای که توانسته است جذابیتی در این محدوده خاص ایجاد کند.

او با تأکید بر نقش شهرداری در ثبت شرکت و حفظ بافت منطقه اضافه کرد: اگر شهرداری به این موضوع نمی‌پرداخت و به نوعی از این منطقه حفاظت نمی‌کرد، شاید اکنون این بافت آسیب دیده بود و هرگز به چنین موقعیتی یعنی ثبت هفت حوض نمی‌رسیدیم.

زارعی با اشاره به مجموعه این اقدامات، از تلاش شهرداری برای ایجاد منطقه‌ای زیبا و امن برای گردشگران خبر داد و بیان کرد: این منطقه برای گردشگران جذابیت خواهد داشت، به ویژه آنکه تلاش‌هایی برای جذب گردشگران موضوعی نیز شده است.

او ادامه داد: منطقه هفت حوض، مقیاس کوچکی از تنوع زیستی، جانوران و گیاهان استان است و در حوزه گردشگری طبیعی و خزندگان منطقه‌ای منحصر به فرد محسوب می‌شود.

زارعی گفت: برخی از انواع گردشگری‌های موضوعی، چون پرنده نگری به دلیل نبود زیرساخت ‎های لازم در کشور وجود ندارد که برای نخستین بار در این منطقه به دنبال چنین موضوعی هستیم. برای مثال باشگاه پرندگان در هفت حوض راه اندازی خواهد شد و از دیگر اقدامات، احداث جاده سلامت برای پیاده روی و دوچرخه سواری افراد و شکل گیری بازارچه‌های سنتی و صنایع دستی خواهد بود.

او همچنین از تلاش برای توسعه راه‌های منطقه برای اتصال طرق و هفت‌حوض به دلیل اجرای برنامه‌های پیوست وار خبر داد و افزود: در تمام دنیا، زمانی که گردشگران برای سفر به جایی تحقیق می‌کنند، فضا‌های ثبت شده ملی اهمیت ویژه‌ای برای آن‌ها دارد و همین مسئله نوعی تبلیغات برای جذب گردشگر خواهد بود؛ زیرا سهولت دسترسی به نشانی مدنظر با استفاده از اینترنت، موضوع مهمی است که با ثبت ملی آثار میسر می‌شود. او درباره بکر بودن این فضا نیز گفت: اگر بخواهیم واقع نگر باشیم باید نگاهمان را تغییر دهیم. بکر بودن این منطقه تصور نادرستی است؛ زیرا بکر بودن به معنای واردنشدن گردشگر به منطقه است، اما درباره هفت حوض چنین موضوعی نمی‌توان گفت و مردم از دیرباز به آنجا می‌رفته و حتی وارد حوضچه‌ها می‌شده اند.

زارعی ادامه داد: ورود غیر مجاز به این حوضچه‌ها به ویژه توسط برخی موتورسوار‌ها و حتی بردن گله‌های گوسفند به منطقه آسیب زا بوده است، اما ثبت طبیعی ملی این فضا منطقه را آن قدر بااهمیت می‌کند که با اضافه کردن تکالیفی به ما به حفظ و حراست منطقه کمک می‌کند.