بر مدار دانش

در عصر فراصنعتی دقیقا همان زمانی که بشر دوران صنعتی را پشت سر گذاشته است و در زمانه‌ای زندگی می‌کند که هر روز رخداد جدیدی در سرزمین گسترده «دانش و دانایی»، زندگی آدمی را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد، اگر می‌خواهیم جامعه ما در مسیر تعالی و پیشرفت حرکت کند و بتواند برای شهروندان خود رفاه و آسایش را به ارمغان آورد، چاره‌ای جز بهره مندی فراگیر و همه جانبه از نظام‌های دانش محور و دانش بنیان نداریم.

«دانش بنیان» در ایران، یک شرکت یا مؤسسه خصوصی یا تعاونی است که به منظور هم افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی شامل گسترش، کاربرد نوآوری و تجاری سازی نتایج حاصل از تحقیق و توسعه در حوزه فناوری‌های پیشرفته، با ارزش افزوده فراوان و براساس معیار‌های مدنظر قانون تأیید می‌شود. 

شرکت‌های دانش بنیان، به شرکت‌هایی گفته می‌شود که با استفاده از علم و دانش خود، اهداف و دانش علمی خود را تجاری سازی می‌کنند. ایران در زمره کشور‌های درحال توسعه تعریف می‌شود. یعنی آن دسته از کشور‌هایی که به معنای مدرن امروزی، توسعه یافته نیستند ولی در این مسیر قرار دارند. 

هرچند در گذشته‌های دور، کشور ما یکی از پرچمداران این امر در جهان بوده است، به مرور زمان با بی اهمیتی، بی تدبیری و بی کفایتی پادشاهان در دوره‌های مختلف، نتوانستیم آن چنان که شایسته تاریخ ماست، در مسیر دانش و توسعه استمرار پیدا کنیم، به طوری که اکنون میزان عقب ماندگی از توسعه فناوری‌های روز را تا چند دهه برای ایران تخمین می‌زنند.

اما اکنون با توسعه پنجره‌های جدیدی از دانش به زندگی بشری همچون مقولات هوش مصنوعی، نانوفناوری، سلول‌های بنیادی و... این امیدواری وجود دارد که بتوان با تمرکز و تلاش در مسیر علم و آگاهی، جهش‌های فراوانی در توسعه کشور ایجاد کرد، به صورتی که بتوان عقب ماندگی‌ها را تا حد زیادی پشت سر گذاشت. 

اگر می‌خواهیم در این ورطه به کامیابی برسیم، چاره‌ای جز مهم انگاشتن و حمایت از مجموعه‌های دانش بنیان نداریم. نظام دانش بنیان، متشکل از جوان‌های خلاق، متخصص و هدفمند است که‌ می‌توانند با خلق ایده‌های خلاقانه و نوآورانه زمینه رشد تصاعدی و پیشرفت کشور را در عرصه‌های مختلف فراهم کنند و همان طور که‌ می‌دانیم، «خلاقیت و نوآوری» راهگشای «بهره وری» است. ابتکار و نوآوری، جذب سرمایه گذاری، ایجاد فرهنگ کارآفرینی، همکاری با دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، اثر مثبت بر اشتغال و تأثیر محیطی مثبت، از مهم‌ترین مزایا و فرصت‌های خلق شرکت‌های دانش بنیان است. 

در ادامه حتما بخوانید و اینک هوش مصنوعی

شرکت‌های دانش بنیان می‌توانند همچون راه میان بر، مسیر کشور را در رسیدن به «توسعه یافتگی» کوتاه کنند، به شرطی که اولا به صورت واقعی به آن‌ها باور و ایمان داشته باشیم، ثانیا به صورت دقیق و سیستمی برای مدیریت آن‌ها برنامه راهبردی و عملیاتی تدوین کنیم و ثالثا در مسیر تحقق برنامه‌ها و اهداف مجموعه‌های دانشی، به صورت جدی و قاطع از آن‌ها حمایت کنیم. در سال‌های آینده، استفاده مردم از محصولات دانش بنیان، هم به عنوان مصرف کننده و هم در حین کار، برای موفقیت اقتصادی آن‌ها حیاتی خواهد بود. 

ارزش یک کسب وکار نیز به همین ترتیب تعیین می‌شود؛ کسب وکار‌هایی که مبتنی بر ارائه اطلاعات به مشتریان هستند، بهتر از آن‌هایی که نیستند، کار خواهند کرد و کسب وکار‌هایی که‌ می‌دانند چگونه اطلاعات را به دانش تبدیل کنند، موفق‌ترین خواهند بود. حرکت به سوی اقتصاد دانش بنیان، نیازمند نفوذ دانش و فناوری در طراحی، تولید و توزیع کالا‌های مختلف است، از این رو کسب وکار‌های دانش بنیان نقش مهمی در افزایش کارآمدی تولید، نفوذ دانش در کالا‌ها و خدمات موجود و خلق کالا‌ها و خدمات جدید، ارتقای رفاه عمومی و همچنین تولید و ثروت در جامعه برعهده دارند.