کمبود دارو و عدم تغییر سبک زندگی، بلای جان بیماران کلیوی | پیوند کلیه را جدی بگیرید

یکی از حساس ترین اعضای داخلی بدن انسان، کلیه است که تحت تاثیر موارد مختلفی، دچار آسیب می‌شود. با این حال می توان از بروز مشکلات جدی کلیوی پیشگیری کرد و اگر هم چنین امری رخ ندهد، پیوند کلیه می‌تواند از رگ گردن به فرد مبتلا نزدیک‌تر باشد.

خبرنگار علی صمدی جوان

به گزارش شهرآرانیوز؛ بیماری کلیوی، از شایع‌ترین بیماری‌ها در ایران است که هرسال تعداد زیادی را مبتلا می‌کند و آسیب‌ها و رنج‌های بسیاری را نیز به وجود می‌آورد. در ایران ۲۳ تا ۳۰ آبان ماه به عنوان هفته حمایت از بیماران کلیوی نامگذاری شده‌است.

براساس آخرین آمار‌ها تا پایان سال ۱۴۰۲، ایران دارای ۴۷ هزار بیمار نارسای کلیه است که دیالیز می‌شوند و پیش‌بینی می‌شود این رقم تا پایان سال ۱۴۰۷ به پنج برابر رقم کنونی برسد که عددی فاجعه‌بار به حساب می‌آید.

مطالعات ایران نشان می‌دهد فقط عامل افزایش وزن و چاقی به تنهایی ۳۰ درصد شانس نارسایی کلیه را افزایش می‌دهد و اگر سهم فشار خون و دیابت را توامان در جامعه ایرانی در نظر بگیریم نیز ۵۰ درصد شانس نارسایی کلیه ایرانی‌ها در سال‌های آتی وجود دارد.

پیوند کلیه در دراز مدت اتفاق می‌افتد

مسئول واحد فراهم‌آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفتگو با خبرنگار شهرآرانیوز با اشاره به بیماری کلیوی و شرایط بروز آن عنوان کرد: در مورد بیماری های کلیوی باید بدانیم که سه سطح پیشگیری از ابتلا و درمان وجود دارد که البته در هر فرد متفاوت است.

دکتر ابراهیم خالقی ادامه داد: در سطح نخست پیشگیری از بروز نارسایی کلیه، باید بدانیم معمولا این بیماری با بروز فشار خون و دیابت اتفاق می‌افتد و ۵۰ درصد ابتلا به نارسایی کلیه در افراد، دقیقا به همین علت به وقوع می‌پیوندد. اما سوال اصلی آن است که چرا به دیابت و فشار خون مبتلا می‌شویم و در نهایت، نارسایی کلیه به سراغ مان می‌آید؟ قطعا سبک زندگی اشتباه شامل تغذیه نامناسب، کم تحرکی، استعمال دخانیات و...، شاخص‌ترین دلیل این موضوع است.

وی افزود: در حال حاضر، ۱۴ درصد از جمعیت ایران که معادل حدودا ۱۲ درصد جمعیت ما می‌شود، درگیر بیماری دیابت هستند و همین باعث می‌شود که بیماران کلیوی ما سیر افزایشی داشته باشند. واقعیت آن است که تلاش ما، عدم ابتلاست؛ اما وقتی این اتفاق می‌افتد و از آنجا که دیابت و فشار خون علاج ندارد، وارد مرحله دوم پیشگری از پیوند می‌شویم.

خالقی با بیان اینکه کنترل دیابت و فشار خون، راهکاری موثر برای جلوگیری از پیوند اعضاست، تصریح کرد: دیابت تیپ یک، فرد را زودتر به نارسایی کلیه می‌رساند؛ بنابراین باید تلاش کنیم تا در دراز مدت نگذاریم فرد مبتلا به نارسایی کلیه به پیوند کلیه برسد. مواردی مشاهده شده است که فرد مبتلا به دیابت با سابقه ۳۰ سال دریافت انسولین به پیوند کلیه احتیاج پیدا نکرده است، اما مواردی نیز بودند که فرد با سابقه سه سال ابتلا به دیابت دچار نارسایی حاد کلیوی شده و کار او به دیالیز و در نهایت پیوند کلیه رسیده است.

خالقی ابراز داشت: مرحله سوم درمانی، لحظه‌ای اتفاق می‌افتد که بیمار به هیچ یک از دارو‌ها و روش‌های کنترل پاسخ نمی‌دهد و در واقع کلیه او ناتوان شده است که باز هم علت عمده آن دیابت و فشار خون کنترل نشده است. در این حالت بیمار دیالیز می‌شود و اگر دیالیز هم پاسخ درمان او نباشد، راهکار باقیمانده همان پیوند کلیه است.

این پزشک درمان مبتنی بر دارو را مهم ارزیابی و با توجه به شرایط موجود تاکید کرد: تحریم تاثیر خود را در حوزه دارو و مواد اولیه تهیه دارو گذاشته است و آنچه کشور‌های غربی مبنی بر نوع دوستی و دوستی با مردم ایران و جلوگیری از تحریم دارو‌ها و غذا عنوان می‌کنند تنها یک دروغ است. در حال حاضر دارو‌های مهم پیوندی، دیالیزی، انسولین و ... در ایران کمیاب است. حال این سوال پیش می‌آید چرا فقط باید در کشور ما مسئله کمبود دارو مطرح باشد؟

وی در پاسخ به این سوال که برای بیمارانی که همزمان مبتلا به دیابت و فشار خون هستند و با تهیه یک دارو امکان ابتلا فرد به سایر موارد بیماری یا تشدید بیماری کلیوی او نیز می‌رود چه پیشنهاد علمی و درمانی وجود دارد عنوان کرد: پروتکل‌های علمی برای تجویز دارو بسیار مهم است. گاهی پیش می‌آید دارو‌هایی که برای دیابت تجویز میشود اثر منفی خود را بر روی کراتینین و اوره بیمار مبتلا به نارسایی کلیه نشان می‌دهد. همچنین دارو‌های مخصوص فشار خون می‌تواند آسیبی جدی به فرد دارای نارسایی کلیه باشد. اما نکته مهم دیگر آن است که گاهی مریض در قبال دریافت دارو‌ها مقاومت می‌کند و بیشتر به دنبال آن است تا از دارو‌های قبلی خود استفاده بکند.

مسئول فراهم آوری پیوند اعضای دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ارتباط با شرایط دریافت عضو و پیوند آن در بیماران کلیوی عنوان کرد: هرچه توده بدنی فرد مبتلا به نارسایی کلیه پایین و به سمت عدد ۲۵ باشد، شرایط بهتری برای پیوند کلیه دارد. اگر این توده بدنی بین ۲۵ تا ۳۰ باشد، با نظر جراح و کمیسیون پزشکی شرایط او برای دریافت کلیه مورد بررسی قرار گیرد.

افزایش موارد اهدای عضو و پیوند کلیه

خالقی در ادامه به مسئله پیوند کلیه در بیمارستان منتصریه مشهد اشاره کرد و گفت: بر اساس آمار سال ۱۴۰۲ که بیشترین تعداد آمار پیوند در تاریخ دانشگاه علوم پزشکی مشهد تاکنون می باشد، ۱۷۴ مورد اهدای عضو اتفاق افتاده است که از این تعداد، ۱۱۹ مورد آن مربوط به پیوند کلیه بوده است. این پیوندها به علاوه پیوند سایر اعضای حیاتی بدن سبب اهدای عضو به ۱۳۳ بیمار نیازمند درمان شده است.

وی ادامه داد: آمار سال ۱۴۰۳ تا پایان آبان ماه حاکی از بروز ۱۱۷ مورد مرگ مغزی همراه با رضایت در اهدای عضو در بیمارستان منتصریه مشهد است که از این راه، ۵۵۵ نفر با دریافت عضو، جان تازه ای گرفتند و از تعداد مذکور، ۷۱ نفر پیوند کلیه داشتند.

خالقی همچنین به لیست انتظار دریافت پیوند کلیه در مشهد اشاره کرد و ابراز داشت: در حال حاضر و از مجموع هزار ثبت نام دریافت اهدای عضو، ۲۴۸ پرونده فعال و در لیست انتظار داریم.