میزبانی از زائر، عیار ماندگار برای مشهدالرضا (ع)

بزرگ‌ترین افتخار مشهدی‌ها، هم‌جواری با مضجع منور ولی‌نعمتشان، امام علی‌بن‌موسی‌الرضا (ع) است؛ افتخاری که با توفیق میزبانی و خدمتگزاری به زائران این آستان قدسی، به یک عیار ماندگار برای مشهدالرضا (ع) تبدیل شده است.

در‌این‌میان، شهید آیت‌ا... سید‌ابراهیم رئیسی (ره) که هم تجربه تولیت آستان قدس رضوی را داشت و هم در مقام رئیس‌جمهور و ریاست کارگروه ملی زیارت ایفای‌نقش کرد، میراثی ارزشمند و ماندگار در عرصه خدمت به زائران بر جای گذاشت؛ میراثی که امروز، با نزدیک‌شدن دهه آخر صفر و پیش‌بینی حضور ۸ تا ۱۰‌میلیون زائر در مشهد، بیش از هر زمان دیگری اهمیت خود را نشان می‌دهد و مرور مصوبات، تأکیدات و تجربه‌های او می‌تواند چراغ راهی برای آمادگی بهتر باشد. رویکرد «زائرمحوری» به‌عنوان اصلی‌ترین سیاست دوران مدیریت شهید رئیسی در آستان قدس رضوی، منشأ تحولات مهمی شد.

طرح‌های ماندگاری مانند «زائراولی‌ها»، احداث زائرسرا و زائرشهر، ایجاد معاونت امداد و محرومان و اجرای اصلاحات ضروری در فضا‌های حرم برای تسهیل تردد، بخشی از این دستاوردهاست که همچنان موردتوجه سیاست‌های کنونی آستان قدس قرار دارد. شهید رئیسی در نخستین جلسه کارگروه ملی زیارت در مشهد اعلام کرد که ریاست این کارگروه وظیفه شخص رئیس‌جمهور است و در صورت عدم امکان حضور، باید معاون‌اول آن را برعهده بگیرد؛ سطحی از اهتمام که پیش‌از‌آن در دولت‌های مختلف سابقه نداشت. 

مصوبات کارگروه ملی زیارت، با هدف تأمین نیاز‌های مداوم زائران، شکل دائمی به خود گرفت و برخی از آنها نیز تحت شمول اصل۱۲۷ قانون اساسی قرار گرفت که حکم مصوبه هیئت‌وزیران را دارد. سازمان‌دهی ناوگان حمل‌ونقل عمومی جاده‌ای، نمونه‌ای موفق از این رویکرد بود که با مشارکت ملی و همکاری استان‌های زائر‌فرست، مشکل دیرینه بازگشت زائران دهه آخر صفر و نوروز را به‌طور‌چشمگیری کاهش داد. 

تعیین استان تهران به عنوان استان معین در مناسبت‌های زیارتی، ظرفیت‌های پایتخت را در خدمت به زائران به کار گرفت و تجربه وزارت بهداشت و هلال‌احمر، با هدایت مستقیم وزیر و رئیس جمعیت، اقدام مهم دیگری بود که در صورت استمرار، می‌تواند از بروز نارسایی‌های احتمالی پیشگیری کند.

در کنار اینها، بسیج ظرفیت شهرداری‌های استان برای ارتقای خدمات و افزایش ایمنی جاده‌ها، نه‌تنها موجب کاهش تلفات شد، بلکه فرهنگ میزبانی را در شهر‌های مسیر زائر تعمیق بخشید. میدان‌دادن به ظرفیت‌های مردمی نیز در قالب دو طرح «هم‌محله امام‌رضا (ع)» و «در مسیر بهشت» با استقبال گسترده مشهدی‌ها همراه شد و کیفیت اسکان و پذیرایی از زائران را ارتقا داد.

در ادامه حتما بخوانید درس‌هایی از «إِنَّ مَعِیَ رَبِّی»

با وجود همه این دستاورد‌ها و تقدیر از تلاش‌های خادمان زائران در بخش مردمی، دستگاه‌های عمومی و دولتی و نقش محوری آستان قدس و شهرداری مشهد، همچنان اولویت‌هایی باقی است که نیازمند توجه ویژه است. تجربه موفق «رادیو اربعین» که ارتباط گسترده‌ای با ۵‌میلیون زائر اربعین برقرار کرد، تاکنون در دهه آخر صفر که جمعیتی دو‌برابر آن حضور دارد و با مسائل گسترده‌تری مواجه است، نمونه مشابه و پوشش رسانه‌ای ملی لازم را پیدا نکرده است.

همچنین، باوجود پیشرفت در حوزه خدمات رفاهی، همچنان نبود اراده ملی و حضور جدی نهاد‌های فرهنگی کشور در ارائه خدمات فرهنگی به زائران به چشم می‌خورد. 

افزون بر این، باوجود تلاش شبانه‌روزی نیرو‌های فراجا، روند مدیریت ترافیک در هسته مرکزی مشهد و نحوه اطلاع‌رسانی آن، همچنان محل نقد است و به طرحی نو و ابتکاری نیاز دارد. اکنون، در آستانه دهه آخر صفر، توجه به این اولویت‌ها و بهره‌گیری از میراث مدیریتی شهید رئیسی، می‌تواند کیفیت میزبانی از زائران را به اوج برساند و بار دیگر مشهدالرضا (ع) را به الگوی ملی در خدمتگزاری مخلصانه به زائران بدل کند.