«بارگاه خورشید»؛ روایتی مستند از تاریخ و معماری حرم امام‌رضا(ع)

به گزارش شهرآرانیوز، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی با انتشار کتابی تازه با عنوان «بارگاه خورشید» بار دیگر گامی ارزشمند در معرفی تاریخ، فرهنگ و هنر حرم مطهر امام‌رضا(ع) برداشته است. این اثر پژوهشی که به قلم گروهی از محققان برجسته این مرکز فراهم آمده، در پنج فصل سامان یافته و به بررسی همه‌جانبه ابعاد تاریخی، هنری، معماری و فرهنگی آستان قدس رضوی می‌پردازد.

در بخشی از مقدمه کتاب، حرم رضوی «قبله‌گاه دوستداران پیامبر رحمت (ص) و خاندان نبوت (ع)» توصیف شده است؛ بارگاهی که در طول تاریخ جلوه‌گاه عشق‌ورزی به خداوند و نماد همزیستی و همگرایی مسلمانان بوده است. نویسندگان یادآور می‌شوند که طی قرون گذشته، معماران، سنگ‌تراشان، کاشی‌کاران، خوشنویسان و زرگران با اخلاص و هنر خود در شکل‌گیری این مجموعه عظیم نقش داشته‌اند؛ همچنان‌که سلاطین، وزرا، تاجران و واقفان نیز با بذل ثروت و نفوذ خویش، در اعتلای این آستان سهیم بوده‌اند.

این کتاب ضمن مرور نقش بی‌بدیل هنرمندان و واقفان، به جایگاه عالمان و اندیشمندان نیز توجه دارد؛ بزرگانی که در جوار بارگاه امام رضا (ع) زیسته، تدریس کرده و با تأسیس مدارس و کتابخانه‌ها، مشهد را به یکی از کانون‌های علمی جهان اسلام بدل ساخته‌اند.

ساختار اثر در پنج فصل تنظیم شده است:

فصل نخست: گزارشی مستند از سیر تاریخی تشکیلات اداری، سازمانی و جلوه‌های هنری و معماری حرم مطهر.

فصل دوم: بررسی اجزای اصلی بقعه رضوی شامل رواق‌ها، صحن‌ها، بست‌ها و مسجد‌های پیرامونی.

فصل سوم: معرفی نهاد‌های فرهنگی وابسته به آستان قدس، همچون کتابخانه مرکزی، مدارس علمیه، موزه‌ها، دانشگاه علوم اسلامی رضوی و بنیاد پژوهش‌های اسلامی.

فصل چهارم: مرور خدمات رفاهی و درمانی به زائران، از دارالشفا و مهمانسرا تا بیمارستان‌های تخصصی.

فصل پنجم: شرح زندگی، آثار و سنت علمی شماری از عالمان و فقیهانی که در جوار حرم مطهر مدفون‌اند.

یکی از ویژگی‌های برجسته «بارگاه خورشید» استناد دقیق به منابع کهن و پژوهش‌های میدانی است. این اثر با نثری روان، همراه با تصاویر، نقشه‌ها و اسناد تاریخی تدوین شده و ارزش دوچندان یافته است.

در ادامه حتما بخوانید برگزاری محفل شعر «خواهر خورشید» در شب سالروز رحلت بانوی کرامت در حرم مطهر امام‌رضا(ع)

نویسندگان این کتاب، اسماعیل رضایی برجکی، دکتر میثم جلالی، سید حسن حسینی، ابوالفضل زارعی و بهزاد نعمتی هستند.

انتشار این اثر، تداوم تلاش بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی برای معرفی همه‌جانبه فرهنگ رضوی و بازشناسی تاریخ و معماری حرم مطهر امام رضا (ع) به شمار می‌آید؛ تلاشی که به گفته مسئولان این مرکز، می‌تواند افق‌های تازه‌ای در فهم آیین‌های دینی و هنر اسلامی ایران بگشاید.