برای از پوشک گرفتن بچه‌ها، آمادگی روحی و شناختی آنها بیش از سنشان اهمیت دارد.
به گزارش شهرآرانیوز؛ از پوشک گرفتن بچه‌ها را باید دومین چالش جدی زندگی والدین به‌حساب آورد. چالشی که در آن باید روز‌ها و شاید ماه‌ها آگاهانه برای جایگزینی یک انتخاب جدید و تغییر رویه در زندگی کودک تلاش و او را ترغیب و قانع کرد. آن هم در شرایطی که هر بسته پوشک متوسط ۳۰۰ تا ۳۵۰ هزار تومان هزینه روی دست والدین می‌گذارد و به‌تنهایی دلیل خوبی برای حذف این خرج اضافی از سبد خرید‌های هفتگی است.
مسئله‌ای که در آن باید آمادگی روحی و شناختی کودک را بیش از سنش درنظر گرفت و براساس آن برنامه‌ریزی کرد. موضوعی که امروز می‌خواهیم قدری درباره آن باهم صحبت کنیم و تجربه‌های آزموده شده را با شما به‌اشتراک بگذاریم.
اول آمادگی سپس اقدام
اگر می‌خواهید درزمان کوتاهی به نتیجه دل‌خواهتان برسید، زمان مناسبی را باید برای این کار انتخاب کنید. برخی والدین احساس می‌کنند از پوشک گرفتن کودکشان مانند از شیر گرفتنش سن خاصی دارد، درحالی‌که آمادگی روحی شما در جایگاه والد و آمادگی روحی و شناختی کودکتان برای این‌کار از سن او بسیار مهم‌تر است. برای نمونه به این موارد می‌توان اشاره کرد:
به‌تازگی نباید اتفاق جدید و استرس‌زایی برایتان افتاده باشد، مانند بیماری، اسباب‌کشی، ورود یک تازه وارد، دعوا یا تنشی در خانواده یا شروع کاری جدید. چون باید انرژی و وقت کافی برای سربه‌سر گذاشتن با کودک داشته‌باشید.
کودک آمادگی لازم ازنظر جسمی، روحی و شناختی برای این‌کار را نشان بدهد، مانند:
- می‌تواند راه برود و حتی بدود.
- دفع مدفوع منظم و در زمان‌های پیش‌بینی‌پذیر دارد.
- دست‌کم دوساعت پوشک خود را خشک نگه‌می‌دارد که نشان می‌دهد عضلات مثانه‌اش به‌اندازه کافی رشد کرده‌است.
- می‌تواند دو تا پنج‌دقیقه به‌آرامی در یک حالت بنشیند.
- توانایی لازم را دارد که به‌تنهایی شلوارش را پایین و بالا بکشد.
- از پوشک خیس یا کثیف بیزار است و واکنش نشان می‌دهد.
- به عادت‌های دستشویی رفتن دیگران دقت می‌کند و علاقه نشان می‌دهد.
- برای یادگیری مقاومت نمی‌کند و همراهتان می‌شود.
- احساس نیاز به دفع ادرار یا مدفوع را می‌فهمد و می‌تواند از قبل به شما اعلام کند.
- دستورالعمل‌های ساده‌ای مانند «برو اسباب‌بازی‌ات را بیاور» را انجام می‌دهد.
- با کلمات، مفهوم دستشویی داشتن را می‌تواند برساند.
خیلی زود هم خوب نیست!
قبول داریم که آموزش دستشویی رفتن به کودک هرچه زودتر اتفاق بیفتد بهتر است، ولی این به‌معنای آن هم نیست که پیش از آمادگی روحی و جسمی کودک برای آن اقدام کنید، چون می‌تواند آسیب روحی و جسمی زیادی برای او به‌همراه داشته‌باشد. برای نمونه اینکه کودک بتواند دستشویی برود، به او احساس استقلال و کنترل می‌دهد و او را برای نخستین تجربه مسئولیت‌پذیری‌اش آماده می‌کند.
بنابراین، اگر قرار باشد او در این تجربه‌اش موفق ظاهر نشود، دچار استرس و اضطراب خواهد شد که نتیجه آن ترس از دستشویی رفتن، شب‌ادراری و مشکلات بهداشتی مانند یبوست یا اختلالات ادراری است و تأثیر منفی طولانی‌مدتی بر ذهنش خواهد گذاشت.
منطقی و اصولی پیش بروید
لازم است صبور باشید و باحوصله و گام‌به‌گام کودک را همراهی کنید تا با آرامش و اعتماد به‌نفس از پوشک جدا شود. برای این منظور باید چهار گام اساسی بردارید.
گام اول: آماده‌سازی محیط
محیط باید به‌گونه‌ای باشد که کودک احساس راحتی و امنیت کند. در این مرحله، انتخاب لوازم مناسب مانند لگن کودک و تنظیم فضای دستشویی برای او می‌تواند به روند آموزش کمک کند. در انتخاب لگن به ویژگی‌هایی مانند اندازه مناسب، راحتی در نشستن و طراحی کودک‌پسند دقت کنید. انتخاب لگنی با رنگ‌ها و شخصیت‌های مورد علاقه کودک می‌تواند به ایجاد علاقه او نسبت به فرایند آموزش کمک کند. بهتر است فضای دستشویی را هم برای کودک با استفاده از برچسب‌های رنگارنگ، تصاویری از شخصیت‌های محبوب کودکانه یا لوازم جانبی سرگرم‌کننده تزیین و جذابش کنید.
گام دوم: برنامه‌ریزی روزانه
تنظیم زمانی مناسب برای استفاده از دستشویی می‌تواند کودک را به داشتن یک برنامه منظم روزانه هدایت و فرایند آموزش را روان‌تر کند. این زمان‌ها می‌تواند پس از وعده‌های غذایی یا پیش از خواب باشد. این برنامه‌ریزی منظم به کودک کمک می‌کند تا احساس راحتی بیشتری در فرایند از پوشک گرفتن پیدا کند.
گام سوم: استفاده از جدول تشویقی
استفاده از جدول‌های تشویقی یکی از روش‌های مؤثر برای انگیزه‌بخشی به کودک در این فرایند است. این جدول به کودک نشان می‌دهد که چقدر پیشرفت کرده‌است. برای نمونه هر موفقیت کوچک را می‌توانید با یک ستاره یا برچسب نشان دهید تا کودک فعالانه‌تر و با انگیزه بیشتر در روند آموزش شرکت و از پیشرفت خود احساس رضایت کند.
گام چهارم: رویارویی با شکست
به طور حتم، در طول فرایند آموزش کودک در برخی موقعیت‌ها با شکست‌هایی مانند خیس‌کردن لباسش روبه‌رو می‌شود. این امر طبیعی است و باید با آرامش و صبر با چنین موقعیت‌هایی برخورد کنید. به‌یاد داشته‌باشید که شیوه مدیریت شما در این شرایط می‌تواند تأثیر زیادی در موفق شدن یا نشدن کودک داشته‌باشد.
بنابراین، افزون بر اینکه نباید او را سرزنش کنید، باید به او یادآور هم بشوید که این اشتباه‌ها طبیعی است و هیچ اشکالی ندارد. برخورد مثبت و بدون اضطراب شما به کودک کمک می‌کند تا نترسد و احساس شرم هم نکند.
***
سن مناسب
هیچ سن مشخصی برای از پوشک گرفتن کودک وجود ندارد. برخی کودکان در هجده تا بیست‌و‌چهارماهگی آمادگی لازم را به‌دست می‌آورند، برخی هم تا سه یا چهارسالگی به این آمادگی نمی‌رسند.
دختر‌ها > پسر‌ها
آموزش دستشویی رفتن به دختر‌ها زودتر از پسر‌ها شروع می‌شود ولی معمولا بیشتر طول می‌کشد.
۳ تا ۶ ماه
برای بیشتر بچه‌ها، آموزش دستشویی رفتن سه تا شش ماه طول می‌کشد.
۵ سالگی
ادرار کردن شبانه کودک تا حدود پنج‌سالگی به‌معنای شب‌ادراری نیست و نیازی به مداخله پزشکی ندارد.
۹۰ درصد
۱۵تا۲۰درصد کودکان چهار تا پنج‌ساله شب‌ادراری دارند و معمولا با رشد تکاملی مثانه تا سن هفت‌سالگی در ۹۰درصد موارد خودبه‌خود برطرف می‌شود.
***
نکاتی مهم در فرایند آموزش
بهتر است زمانی را برای از پوشک گرفتن کودک انتخاب کنید که بتوانید تمام مدت درکنارش باشید، مانند تعطیلات اول سال.
بهار و تابستان فصل‌های مناسب‌تری برای از پوشک گرفتن کودک هستند، چون لباس‌های سبک‌تری می‌پوشند و خیلی نباید نگران خیس‌شدن لباس‌ها و سرماخوردگی‌شان بود.
اگر در همراهی کودک برای از پوشک گرفتنش موفق نبودید، اصرار بیش‌از اندازه بر آموزش نداشته‌باشید و آن را به زمان دیگری منتقل کنید.
در زمانی که قصد آموزش دستشویی رفتن به کودک را دارید، با برنامه‌هایی مانند میهمانی رفتن و مسافرت، در روند آموزش کودک اختلال ایجاد نکنید و شرایط بیرونی را برای توالت رفتن او آماده کنید.
با همه اعضای خانواده صحبت کنید و هماهنگ برنامه‌های آموزشی کودک را پیش ببرید. تفاوت‌های رفتاری یا دستورات مختلف می‌تواند کودک را گیج و روند یادگیری او را مختل کند.
در فرایند از پوشک گرفتن کودک از ابزار‌های کمک آموزشی مانند شورت‌های آموزشی، بازی، نمایش، قصه و کتاب‌خوانی استفاده کنید. این ابزار‌ها تأثیر بیشتری در آموزش کودک و برطرف کردن ترس‌های او دارد و آموزش را برایش جذاب‌تر و راحت‌تر می‌کند.
استفاده از جمله‌های مثبت به‌جای سرزنش تأثیر زیادی بر اعتمادبه‌نفس کودک دارد. برای نمونه به‌جای گفتن «چرا دوباره اشتباه کردی؟» باید بگویید: «اشکالی نداره. مهم اینه که سعی خودت رو کردی.». این رویکرد کودک را تشویق به تلاش بیشتر و از احساس شکست یا شرمندگی او جلوگیری می‌کند.
در مدت آموزش کودک حواستان به تغذیه‌اش باشد. تغذیه نقش مهمی در سلامت گوارش و سیستم دفعی او دارد، برای نمونه وعده‌های غذایی‌اش باید منظم‌تر شود؛ از غروب خورشید به بعد کمتر سردیجات و نوشیدنی مصرف کند و غذا‌های فیبردار و میوه بیشتر بخورد تا کمتر دچار یبوست شود.
استفاده از پوشک شورتی به‌ویژه در زمان خواب بسیار کمک‌کننده است و می‌تواند از بروز اتفاق‌های ناخواسته مانند نشت ادرار جلوگیری کند.
زمانی پوشک شب کودک را حذف کنید که دست‌کم یک هفته تا صبح بتواند آن را خشک نگه دارد. اگر او را پوشک نمی‌کنید می‌توانید یک زیرانداز ضد آب روی تختش بیندازید تا خیالتان راحت شود. اگر هم احساس می‌کنید هنوز باید به پوشک کردن شبانه کودک ادامه بدهید، بهتر است پس از خوابیدن او را پوشک کنید که متوجه نشود.
دفع مدفوع عملی اختیاری است، پس حواستان باشد کودک به کار دیگری مانند بازی با اسباب‌بازی‌هایش سرگرم نشود.
آموزش شستن دست‌ها و رعایت بهداشت را از همان روز اول جدی بگیرید و برای کودکتان الگو باشید.
شورت و شلواری را انتخاب کنید که خیلی راحت درآورده و پوشیده می‌شود. شلوار‌هایی که دکمه و زیپ ندارند انتخاب مناسب تری برای این منظور هستند.
اگر کودک دوست دارد به‌جای لگن، روی کاسه توالت بنشیند به او کمک کنید تا این‌کار را انجام دهد.
هربار که زمان دستشویی رفتن می‌رسد، با لبخند به کودک بگویید: «حالا وقت دستشویی رفتن!». بهتر است جمله‌هایی که می‌گویید حالت دستوری نداشته باشند تا کودک همکاری کند.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
