آیا از هفته آینده شاخص بورس دوباره صعودی خواهد شد؟

مسعود سلطانی | شهرآرانیوز؛ ۵۰ میلیون کد بورسی فعال یعنی ۵۰ میلیون ایرانی حاضر در بازار سرمایه، یعنی ۴۰ میلیون مهمان جدید در این بازار که طی سال ۹۹ وارد بورس شده‌اند. مهمان‌هایی که به دعوت و تشویق سیاست‌مداران برای کسب بازدهی به این بازار آمده‌اند، اما این روز‌ها متوجه نابلدی میزبان خود شده‌اند.

دوشنبه هفته گذشته (۲۰ مرداد) ناهماهنگی و نابلدی مسئولان اجرایی کشور باعث شوک بی‌سابقه‌ای به بازار سرمایه شد. مخالفت وزارت نفت با پذیره‌نویسی و تشکیل صندوق دارا دوم باعث شد ناگهان بازار سرمایه وارد فاز اصلاحی شود و بعد از آن انتشار خبر عرضه ۳۰ درصد دوم سهام عدالت ازسوی کارگزاری‌ها بازار را یکپارچه قرمز کرد.

از روز دوشنبه ۲۰ مرداد تا دیروز ۲۶ مرداد شاخص کل سقوط ۲۶۵ هزار واحدی را تجربه کرده است. اوج این اتفاق دیروز یکشنبه بود که شاخص کل با اصلاح ۸۹ هزار واحدی معادل ۴.۷۱ درصد سقوط را تجربه کرد و به سطح یک‌میلیون و ۸۱۳ هزار واحد بازگشت. شاخص کل هم‌وزن نیز با ۱۰ هزارو ۶۲۳ واحد ریزش معادل ۲.۱۲ درصد افت را تجربه کرد و به ۴۹۰ هزار واحد رسید.

بررسی شهرآرانیوز نشان می‌دهد دیروز تنها ۱۳۸ نماد در قیمت‌های مثبت معامله شد و درعوض ۴۹۸ نماد در قیمت‌های منفی معامله شد و از این میان برای ۳۲۴ نماد در بازار بورس و فرابوس در کمترین قیمت بازه نوسانی مجاز، صف فروش تشکیل شد.

ارزش صف فروش ۳۲۴ نماد فعال در بازار سرمایه بالغ بر ۹ هزار و ۹۸۶ میلیارد تومان بود. خالص ارزش خرید سهام‌داران حقیقی در نماد‌های دارای صف فروش ۳ هزار میلیارد تومان و خالص ارزش خرید سهام‌داران حقوقی در نماد‌های دارای صف فروش هزارو ۳۷۶ میلیارد تومان بود.

اکنون که بازار بورس یک هفته متوالی ریزش را تجربه کرده، بازار شایعه نیز درباره بورس حسابی رونق گرفته و داغ شده است. ترس در بسیاری از معامله‌گران رخنه کرده و خیلی‌ها را برای فروش دارایی خود، دست به ماشه کرده است. از سوی دیگر دولتمردان و سیاست‌مداران در تلاش هستند تا آرامش را به این بازار برگردانند. مخالفت مجلس شورای اسلامی و قوه قضائیه با فروش اوراق سلف نفتی در بورس و حمایت هر سه قوه از عرضه صندوق دارا دوم را می‌توان در همین قالب تحلیل کرد. با این‌حال سوالی بزرگ در ذهن بسیاری از فعالان بازار سرمایه پررنگ است. در شرایط ریزش بهترین کار چیست و ریزش تا چه زمان ادامه دارد؟

دکتر عبدالرضا اسعدی، استاد دانشگاه و تحلیلگر بازار سرمایه، پاسخ خود به این سوال را در یک کلمه خلاص کرد: «صبر». این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه این اصلاح در بازار سرمایه طبیعی و لازم بود، به شهرآرا گفت: بازار هیجانی است؛ پس نمی‌توان اسم این اتفاقات را ریزش گذاشت. کاهش ۲۶۸ هزار واحدی شاخص کل درواقع اصلاح بازار است. از ابتدای سال شاخص، رشد زیادی داشت و حجم نقدینگی به همین دلیل به‌سمت بورس آمد. از سمتی بازار‌های موازی رقیب هم جذابیت نداشتند و همین باعث شد شاخص رشد پیاپی و شدیدی را تجربه کند. به طور طبیعی این روند یک جایی باید متوقف می‌شد. قبلا هم پیش‌بینی شده بود که در سطح ۲ میلیون واحدی شاهد اصلاح شاخص کل بورس خواهیم بود و اکنون این اتفاق رخ داده است.

اسعدی در پاسخ به این سوال که اکنون سهام‌داران خرد باید چه رفتاری داشته باشند و چه استراتژی‌ای در پیش گیرند، گفت: اصلاح کنونی بازار سرمایه با جرقه اختلاف میان دو وزارتخانه نفت و اقتصاد بر سر عرضه صندوق دارا دوم شکل گرفت و بعد با عرضه ۳۰ درصد دوم سهام عدالت تشدید شد. درواقع بروز ناهماهنگی ساختاری میان مسئولان موجب افزایش نااطمینانی در بازار شده است. اقدامات سیاسی آمریکا علیه ایران و حتی انفجار بیروت نیز به این نااطمینانی دامن زده است.

وی افزود: با این حال معتقدم دولت مجبور است حمایت خود از بازار سرمایه را ادامه دهد. دولت چاره‌ای جز رونق‌بخشی به بازار ندارد. اصلاح کنونی بازار نیز به‌دلیل تصمیم‌گیری‌های متزلزل دولت است. با این حال هنوز بورس مأمن مناسبی برای سرمایه است. بازار‌های رقیب همچنان جذابیت لازم را ندارند. سهام‌داران خرد باید در این شرایط منتظر اخبار تکمیلی و شفاف‌کننده بازار باشند. معتقدم اصلاح بازار نهایتا تا پایان هفته جاری ادامه خواهد داشت و از ابتدای هفته آینده روند‌ها دوباره صعودی خواهد شد. در این شرایط بهترین کار، صبر است. معامله‌گران خرد باید بدانند که بورس، جایی است که پول از جیب افراد عجول به جیب افراد صبور می‌رود.

این تحلیلگر بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که آیا سهام‌داران حقوقی بر آتش ریزش بورس نمی‌دمند، گفت: معتقدم سیاست‌های سهام‌داران حقوقی و شرکت‌های بزرگ با دولت ناهماهنگ است. حقوقی‌ها اکنون از این فرصت ریزش استفاده می‌کنند. آن‌ها با روش‌های معامله‌گری، کاری می‌کنند که سهام ریزش قیمت داشته باشد و بعد در کف قیمتی خرید می‌کنند تا در آینده سود بیشتری کسب کنند.

اسعدی ادامه داد: اکنون وقت رفتار هیجانی نیست. سهام‌داران باید صبور و منتظر خبر‌های جدیدی باشند که تصمیمات دولت را شفاف کند. دولت چاره‌ای ندارد جز اینکه تا آخر سال از بورس حمایت کند. برنامه دولت برای عرضه سهام خود در شرکت‌های پالایشی و فلزات اساسی هنوز پا برجاست و دولت روی درآمد حاصل از این کار به‌عنوان جبران کسری بودجه فکر کرده است.

وی تصریح کرد: همچنان بورس جذابیت لازم را دارد. این بازار بیشترین شفافیت را در مقایسه با سایر بازار‌ها دارد. سودآوری مشخص و معلومی دارد و همچنان نسبت به بازار‌های رقیب مطمئن‌تر است و مردم هم می‌توانند در کنار شرکت‌ها و دولت از این بازار منفعت کسب کنند. با این‌حال باز هم تاکید می‌کنم هیچ‌کس نباید با سرمایه زندگی خود وارد این بازار شود. این بازار، محلی برای به جریان انداختن پس‌انداز‌های راکد است.