آشنایی با قولنامه و جایگاه قانونی آن

محمدمعین وطن‌خواه | شهرآرانیوز؛ گاهی افراد قصد خرید یا فروش مالی را دارند، اما به هر دلیلی مقدمات آن فراهم نیست. برای نمونه، خریدار پول کافی ندارد یا لازم است فروشنده به دریافت حساب‌های شهرداری و دارایی اقدام کند. در این حالت، طرفین به تنظیم قراردادی عادی تحت عنوان قولنامه یا مبایعه‌نامه اقدام می‌کنند. در حقیقت، قولنامه نوعی قرارداد اولیه میان خریدار و فروشنده است. بر این اساس، طرفین متعهد می‌شوند در زمان و مکانی مشخص (دفتر اسناد رسمی) حضور یابند و با شرایط تعیین‌شده در قرارداد، معامله را به صورت رسمی منعقد کنند. بنابراین، تنظیم قولنامه یکی از اصلی‌ترین مسائل حقوقی است که باید درباره آن اطلاعات کافی داشته باشید.

هنگام تنظیم قولنامه ملک، باید به چه نکاتی توجه کرد؟

مهم‌ترین نکته‌ای که هنگام خرید خانه، هم خریدار هم فروشنده برای نوشتن قولنامه باید به آن توجه کنند، اعتبار داشتن بنگاه یا مشاور املاکی است که قولنامه قرار است در آنجا بسته شود.
گاهی ممکن است ملک مورد معامله تحت مالکیت چند نفر باشد. در این صورت، همه مالکان باید پای معامله حضور داشته باشند یا یک نفر به وکالت از همه آن‌ها در معامله حضور یابد.

نحوه پرداخت‌ها و واگذاری‌ها باید به صورت دقیق ذکر شود. اگر خریدار قرار است چک ارائه کند، باید مشخصات چک در قولنامه بیاید و اگر مدارکی مانند اصل سند باید از سوی فروشنده ارائه شود، باید عنوان آن‌ها در قولنامه ثبت شود.
در پایان تنظیم قولنامه باید مهر و امضای بنگاه و امضای طرفین قرارداد وجود داشته باشد. علاوه بر امضای خود طرفین، هرکدام از آن‌ها باید
۲ نفر را به عنوان شاهد به همراه داشته باشند.

چند نکته درباره نوشتن قولنامه خودرو

• ترجیحا شرایط پرداخت نکردن مبلغ را در زمان مشخص‌شده بیان و در صورت خودداری از پرداخت، تاریخی را برای فسخ معامله تعیین کنید. در این شرایط، می‌توانید مبلغی را برای حق فسخ و جریمه انجام ندادن تعهد در نظر بگیرید.
• تاریخ دقیق حضور در مرکز تعویض پلاک یا دفتر اسناد رسمی را مشخص و شرایطی را برای حضور نیافتن خریدار یا فروشنده درج کنید.
• در مبایعه‌نامه خودرو باید مسئولیت پرداخت جریمه‌های خودرو، عوارض شهرداری و حل مشکلات کیفری و مدنی آن را تا تاریخ تحویل، بر عهده فروشنده بگذارید.
• حتما قبل از تنظیم قولنامه خودرو، آن را نزد یک کارشناس ببرید و برگه‌های کارشناسی را ضمیمه کنید. هم‌چنین خریدار باید همه بخش‌های خودرو و لوازم جانبی، اسناد و مدارک و بیمه‌نامه را کامل بررسی کند.

جزئیات تنظیم قولنامه زمین

• توصیه می‌شود به مدارک و اسناد احراز هویت فرد فروشنده و طرف قرارداد مراجعه کنید. به دنبال سند و گواهی‌ای باشید که مالکیت فروشنده را اثبات کند.
• مطمئن شوید زمین مصادره‌ای نباشد. برای این کار، به اداره کشاورزی محدوده مورد نظر بروید و استعلام زمین را درخواست کنید.
• استعلام دیگری را باید از اداره منابع طبیعی بگیرید. با این استعلام، مشخص می‌شود زمین مرتع نیست، دولتی نیست، مشکلات حقوقی مربوط به منابع طبیعی ندارد و در حریم رودخانه، سد، جنگل و ... قرار ندارد.
• در قرارداد می‌توان این مورد را هم ذکر کرد که اگر چک‌های بانکی خریدار در زمان مشخص پرداخت نشود، قرارداد فسخ می‌شود و فروشنده می‌تواند قولنامه زمین روستایی را با فرد دیگری ثبت کند.

چند توصیه به خریدار و فروشنده

• خریدار باید مشخصات مالی را که قصد خرید آن را دارد با آنچه در سند قید شده است مطابقت دهد و روشن شود مال در وثیقه یا رهن یا در توقیف نباشد.
• اگر مورد معامله از طریق ارث به فروشنده رسیده است، خریدار باید گواهی انحصار وراثت را مشاهده کند، فتوکپی برابر اصل آن را از فروشنده بگیرد و تصفیه‌حساب مالیات بر ارث را نیز ملاحظه کند.
• اگر فروشنده قیمت معامله را با چک دریافت می‌کند، باید توجه داشته باشد که در صورت برگشت خوردن چک، وی تنها می‌تواند وجه چک را مطالبه کند و نمی‌تواند معامله را برهم بزند.