هدف گذاری برای تحقق کامل اهداف پروژه‌های عمرانی شهرداری مشهد تا پایان سال ۱۴۰۴ علوی مقدم: سال ۱۴۰۴ نویدبخش نشاط اجتماعی و توسعه ورزش در شهر امام رضا(ع) است تدوین بسته جامع سرمایه‌گذاری در دستور کار شهرداری مشهد قرار گرفت باید اقدامات شهرداری مشهد در زبان و ذهن مردم جاری شود ضمیری: نتیجه اقدامات مدیریت شهری کسب رضایت عمومی در سال ۱۴۰۳ بود شهردار مشهد مقدس: توسعه شهر در گرو تعامل سازنده ایست که در مدیریت شهری شکل گرفته است ناصحی: در سال ۱۴۰۴ شهرداری مشهد مکلف به ارتقای نشاط اجتماعی از طریق رویداد‌های ورزشی است چرا تصویب بزرگ‌ترین قرارداد خرید واگن اهمیت دارد؟ | شتاب مترو مشهد با خرید ۶۰ واگن قطار شهری + فیلم  اجرای ۵۳ عنوان اصلی فعالیت استقبال از بهار توسط معاونت خدمات شهری مشهد مجموع فروش صنایع‌دستی خراسان رضوی در نوروز ۱۴۰۴ به بیش از ۷۸ میلیارد تومان رسید نایب رئیس شورای اسلامی شهر مشهد مقدس: سال ۱۴۰۴ تلاش‌های مدیریت شهری در دوره ششم به ثمر خواهد نشست خراسان رضوی با ۸۶ رویداد گردشگری در صدر کشور قرار گرفت | پیش بینی توسعه اقامتگاه‌های بومگردی روایت روزنامه «حبل‌المتین» از نخستین گلوله‌زنی به حرم مطهر امام رضا (ع) در ۱۱۹ سال پیش | ترکیدن بغض فقرا در صحن مقدس مشهد میزبان نمایشگاه بین‌المللی صنایع‌دستی و گردشگری با حضور کشور‌های منطقه می‌شود دبیریان: طرح جامع حمایت از سرمایه‌گذاران در شورای شهر مشهد تصویب شد رئیس کمیسیون بانوان و خانواده شورای اسلامی شهر مشهد: مدیریت شهری باید با ایجاد بستر‌های اعتمادساز، مردم را به سرمایه‌گذاری در تولید ترغیب کند هوای مشهد امروز هم آلوده است (۱۹ فروردین ۱۴۰۴) بیش از ۲۵ درصد نیاز آبی فضای سبز مشهد از پساب تامین می‌شود
سرخط خبرها

سیل کال قره‌خان که عیدگاه را برد

  • کد خبر: ۱۲۰۴۵۸
  • ۱۸ مرداد ۱۴۰۱ - ۱۵:۰۴
سیل کال قره‌خان که عیدگاه را برد
محمود ناظران‌پور - تاریخ‌پژوه

دشت مشهد میان دو رشته‌کوه قرار گرفته است؛ «اژدرکوه» در شمال و «ارتفاعات خلج» در جنوب. این دشت دو زهکش هم دارد که آب بارش‌های فصلی بین آن‌ها جاری می‌شده است؛ دو دره، به‌معنی جایی با ارتفاع کم که با رشته‌ارتفاعات احاطه‌شده، جغرافیای مشهد را تشکیل می‌دهد.

یکی از این دره‌ها که دیگر از بین رفته است، درست در محلی واقع بوده که حرم مطهر قرار دارد. می‌دانید که حرم مطهر در گودی قرار دارد؛ یعنی چه از سمت پیش روی حضرت از فلکه آب، چه از سمت پشت سر حضرت از فلکه طبرسی به‌سمت روضه منوره بیایید، پایین و پایین‌تر می‌روید. حرم مطهر پیش‌از دفن حضرت‌رضا (ع) در آن، باغی بوده است در حاشیه روستای نوغان.

همین واقعیت تاریخی نشان می‌دهد که آنجا حتما گودی یا دره بوده است؛ دره‌ای که بعد‌ها با ساخت‌وساز شهر از بین رفته است، اما بقایای آن همچنان باقی است، مثل «کال قره‌خان». کال قره‌خان زهکش آب‌های منطقه است. این کال در قدیم از بالا می‌آمد و وارد شهر می‌شد و تا پایین‌دست امتداد داشت. این کال زهکش آب‌های منطقه بوده و طبیعتا در گودترین بخش دشت، جریان داشته است. هنوز هم وضعیت این منطقه به‌گونه‌ای است که دراثر بارش، مستعد آب‌افتادگی است.

من بچه بودم که یک بار از همین کال قره‌خان سیل آمد و نصف عیدگاه را برد. آن موقع «مهندس شهرستانی» تازه آمده بود و شهردار شده بود. ما موقع توت‌ها می‌رفتیم به باغ‌منزلمان در محمدآباد. سیل که آمد، من لب ایوان خانه نشسته بودم. نهر نادری هم از باغ ما رد می‌شد. سیل که آمد، آب تا لب ایوان خانه ما بالا آمد. فقط ۲۰‌دقیقه باران آمده بود و آن سیل نهنگ درست شد.

خیابان رازی امتداد کال قره‌خان است. زندان سابق در خیابان جم هم کنار کال قره‌خان بود. برادرم وقتی دعوایی کرده و چند‌نفر را لت‌و‌پار کرده بود و بازداشتش کرده بودند و ما همین‌جا به دیدنش می‌رفتیم. ساختمان زندان سابق تا همین اواخر بود. بعد‌ها زندان جدید را در وکیل‌آباد ساختند.

آن سال که سیل آمد، دیوار زندان را خراب کرد. عده‌ای از زندانی‌ها فرار کردند. خودشان را انداخته بودند در آب سیل و رفته بودند. عده زیادی از آن‌ها مردند. آب سیل شوخی ندارد. با آب دریا و رودخانه و... فرق می‌کند. چندنفری هم که زنده ماندند، دستگیر و بلافاصله اعدام شدند. ظاهرا دستور رضاخانی بود که اعدامشان کنند تا دیگر کسی هوس فرار از زندان به سرش نزند.

سیل که در کال قره‌خان آمد، در نهر نادری جریان پیدا کرد. می‌توان گفت نهر نادری در مسیر همان دره‌ای که از بین رفت، کشیده شده بود.

گودی دیگر که دره اصلی مشهد بوده، همینی است که کشف‌رود در آن جریان داشته است و دارد. آب بارش‌های فصلی، از ارتفاعات دو طرف، می‌آمده و می‌ریخته به کشف‌رود و رودخانه پرآبی می‌ساخته است که مردم مشهد به آن «دریا» می‌گفتند.

خیابان دریا که الان شده است «وحید»، به همین موضوع اشاره دارد. البته الان دیگر آبی نیست که به کشف‌رود بریزد؛ هر‌چه هست فاضلاب است.

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->