صرفه جویی در آب ضرورتی برای شهر‌های خشک

معصومه متین‌نژاد | شهرآرانیوز؛ سرانه مصرف آب در کشورمان برای همه مصارف ۲۲۴ لیتر به‌ازای هر نفر در روز است؛ یعنی در بخش کشاورزی، صنعت و خانگی. این آمار برای بسیاری از کشور‌های اروپایی- که در بیشتر طول سال از بارندگی‌های خوبی هم برخوردارند- بسیار کمتر از این رقم بیان شده‌است، برای نمونه سرانه مصرف آب در کشور دانمارک ۱۵۹لیتر، سوئد ۱۶۴لیتر، فرانسه ۱۳۹لیتر، اتریش ۱۵۳لیتر، آلمان ۱۲۹لیتر، بلژیک ۱۱۲لیتر و انگلستان ۱۵۳لیتر به‌ازای هرنفر در روز است.

با اینکه بخش زیادی از این آب مصرفی در کشورمان، چیزی معادل ۹۰ درصد، برای مصارف کشاورزی استفاده می‌شود، سهم بخش خانگی هم چشمگیر است. قسمت تأسف‌بار ماجرا هم اینجاست که بخش زیادی از آن هدر می‌رود، یعنی ما نه تنها زیرساخت‌های لازم برای پیشگیری از هدررفت آب را درکشورمان نداریم، شهروندانمان هم آموزش‌های مناسب برای درست مصرف کردن آب را دریافت نکرده‌اند. این مسئله سبب شده‌است تا سرانه مصرف آب در بخش خانگی به ازای هر نفر در روز به ۱۸۰ لیتر آب هم برسد.

آموزش‌هایی که همه نهاد‌های متولی از سازمان آب گرفته تا آموزش‌وپرورش وظیفه ارائه آن را دارند. ناگفته نماند که سهم رسانه‌ها در این بین اگر بیشتر از هر نهاد دیگری نباشد، کمتر هم نیست، موضوعی که امروز ما را هم
بر این داشت تا قدری درباره آن در محدوده مصارف داخل خانه با شما صحبت کنیم.

۶ برابر شست‌وشوی خودرو

شست‌وشوی خودرو درخانه ۶ برابر بیشتر از کارواش آب مصرف می‌کند. پس خودرو خود را به کارواش بسپارید، ولی اگر به هردلیلی خودتان قصد شستن آن را درخانه دارید، به‌جای استفاده از شیلنگ و آب تصفیه شده از یک سطل آب همراه با کمی مایع شست‌وشو کمک بگیرید. بعد هم از کارواش‌های خانگی که فشار آب را قوی می‌کنند برای آب‌کشی استفاده کنید.

۸۰ تا ۱۰۰ لیتر دستشو‌یی رفتن

شاید به چشم نیاید، ولی بخش زیادی از آبی که ما روزانه هدر می‌دهیم، در همین مکان خاص اتفاق‌می‌افتد. برای نمونه فلاش‌تانک‌های معمولی روزانه ۸۰ تا ۱۰۰ لیتر آب آشامیدن را مستقیم به فاضلاب تبدیل می‌کنند که برای این منظور می‌توان یا از فلاش‌تانک‌های جدید با حجم آب کمتر استفاده کرد یا یک بطری نوشابه را پر از آب کرد و درون فلاش‌تانک گذاشت. با این‌کار ۵۰ تا ۷۰ درصد در مصرف آب این بخش صرفه‌جویی می‌کنیم. همچنین برخی سنگ توالت را با سطل آشغال اشتباه می‌گیرند. غافل از اینکه با این‌کار هم سبب گیرکردن سیفون توالت می‌شوند و هم مصرف آب را برای فروبردن آشغال‌ها بیشتر می‌کنند، اگر به فکر حفظ منابع طبیعی نیستید، دست کم به جیب خودتان رحم کنید و از یک سطل زباله در داخل توالت کمک بگیرید.

شستن ظرف‌ها و لباس‌ها

از دیگر بزنگاه‌هایی که آب زیادی را درخانه اسراف می‌کنیم، پای ظرف‌شویی است. معمولا خانم‌ها، هم در هنگام شستن و هم آبکشی شیر آب را یک‌سره باز می‌گذارند. این مسئله درزمان شست‌وشوی لباس‌ها هم صدق می‌کند، درحالی‌که با چند ترفند ساده می‌توان مصرف آب را به بیشتر از نصف هم رساند.
ظرف‌های کثیف را باید بلافاصله بعد از غذاخوردن و پیش از خشک شدن کثیفی‌ها شست. تمام مواد چسبیده به آن‌ها را نیز باید با دستمالی تمیز کرد و داخل سطل زباله ریخت. برای شستن ظرف‌های کثیف و خشک هم، می‌توان تشتی را پر از آب‌گرم کرد و ظرف‌ها را درون آن قرار داد.

لازم نیست پس از کثیف شدن هر ظرف یا لباس، تک‌تک آن‌ها را شست. اجازه بدهید ظرف یا لباس بیشتری جمع شود.
سپردن لباس‌های خیلی کثیف یا دارای لکه‌های خاص -که تمیز کردن آن‌ها به آب زیادی نیاز دارد- به خشک‌شویی‌ها، یک راه مقرون به‌صرفه در مصرف آب است. همچنین برون‌سپاری لوازمی مانند پتو، فرش یا روفرشی برای شست‌وشو، آن هم باتوجه به فضای محدودی که در خانه‌ها داریم، یک راهکار عالی و اقتصادی است.

استفاده از ماشین ظرف‌شویی یا لباس‌شویی یک راهکار مناسب دیگر در صرفه‌جویی آب است. با این کار تا حدود ۱۹ هزار لیتر در سال می‌توان در مصرف آب صرفه‌جویی کرد، ولی باید اجازه بدهید، ظرفیت ماشین کامل پُر شود.
هنگام خرید ماشین ظرف‌شویی یا لباس‌شویی به سراغ انواع کم‌مصرف یا هوشمند آن‌ها بروید. این ماشین‌ها با توجه به حجم لباس یا ظرف داخل آن، آب مصرف می‌کنند.

نظافت کف حیاط و پله‌ها

نظافت و تمیزکاری پله‌های آپارتمان و کف حیاط ضروری است، اما به شرط و شروطی، یعنی به‌جای استفاده از شیلنگ آب ابتدا باید به کمک یک جارو همه‌جا را تمیز و آشغال‌ها و گردوغبار را پاک کرد، سپس از وسیله‌ای مانند تی برای لک‌گیری کمک گرفت.
اگر هم کثیفی درحدی است که با این روش‌ها تمیز نمی‌شود، ابتدا از یک سطل آب و مایع شوینده استفاده کردو سپس با کمترین میزان آب و کارواش خانگی، آن محل را شست.

۴۳ لیتر استحمام روزانه

مصرف استاندارد روزانه برای استحمام ۴۳لیتر است، معادلِ زمانِ باز ماندن دوش به‌مدت ۵ دقیقه. خیلی‌ها از این مدت زمان تجاوز می‌کنند. حالا اگر قرار باشد در هر استحمام دست‌کم پنج دقیقه از زمان دوش‌گرفتن خود کم کنید، در ماه حدود ۱۲۹۰ لیتر آب صرفه‌جویی خواهد شد، پس در زمان دوش گرفتن خود دقت کنید. همچنین لازم است که.

از دوش‌هایی استفاده کنید که فشار آب را بیشتر می‌کنند تا زمان کمتری برای ماندن در زیر دوش صرف شود.
در هوای سرد به‌جای گرم کردن داخل حمام با بخار آب، از یک وسیله گرمایشی کوچک کمک بگیرید.
تنظیم دمای آب برای استحمام، سبب هدررفت بیشتر آب می‌شود. پس پیش از استحمام درجه آبگرمکن را تنظیم کنید. استفاده از آبگرمکن‌هایی که به سرعت آب را داغ می‌کنند هم راهکار دیگری برای این منظور است.

ایستاده حمام‌کردن در طب‌سنتی نهی شده‌است. این کار سبب مصرف زیاد آب هم می‌شود، پس مانند قدیم‌ها از یک تشت بزرگ برای جمع‌آوری آب و شست‌وشوی خودتان تا پیش از آبکشی کمک بگیرید. استفاده از وان هم توصیه نمی‌شود، چون مصرف آب را چندبرابر می‌کند.

آب آشامیدنی

درست است که خوردن آب سرد و تگرگی برای سلامتی خوب نیست، ولی اینکه هر بار شیر آب را باز بگذارید تا آب سرد شود و بعد بنوشید هم، درست نیست. به جای این کار می‌توانید، یک بطری آب را هرروز در یخچال بگذارید و به‌هنگام استفاده قدری از آن را با آب شیر مخلوط و نوش‌جان کنید.

آبیاری گیاهان

نگهداری از گل و گیاه و به ویژه داشتن یک باغچه در حیاط خانه یک سرگرمی عالی است، ولی باید به فکر آب مصرفی آن‌ها هم بود. اگر کمی خلاق باشید، می‌توانید از آب‌های استفاده شده برای این منظور کمک بگیرید، بدون آنکه حتی یک لیتر به آب مصرفی روزانه‌تان اضافه شود، برای نمونه.
هنگام شست‌وشوی میوه‌ها و سبزی‌ها و امثال آن، ظرفی را درون سینک ظرف‌شویی بگذارید تا آب مصرفی به‌جای رفتن داخل فاضلاب برای آبیاری گیاهان استفاده شود.
باغچه و گلدان‌ها را صبح زود یا نزدیک غروب آبیاری کنید، چون در هوای گرم آب به سرعت تبخیر شده و هدر می‌رود.

اگر یک حیاط سرسبز دارید، از سیستم آبیاری قطره‌ای برای آبیاری استفاده کنید. این آب را هم می‌توان از یک منبع دریافت کرد که از بازیافت آب‌های مصرفی داخل خانه یا حتی آب برف و باران جمع‌آوری شده است.
قالب‌های یخ دورریز و برفک‌های داخل فریزر را به‌جای ریختن درون سینک ظرف‌شویی، پای گلدان‌ها یا باغچه بگذارید تا کم‌کم ذوب و استفاده شوند.

چند توصیه مقرون به‌صرفه دیگر

کولر‌های آبی مصرف زیادی دارند، پس با تعمیر و سرویس زود به زود آن‌ها، استفاده از سایه‌بان و نصب کولر در سایه با پوشش مناسب، جلوگیری از نشت آب کولر و تبخیر آن و استفاده از دورکُند کولر، مصرف آب در این وسیله خنک‌کننده را به کمترین میزان ممکن برسانید.

استفاده از استخر‌های خصوصی به‌ویژه نوع روباز در جا‌های گرمی مانند شهر مشهد که تبخیر آب در آن زیاد است، نه تنها مقرون به‌صرفه نیست که ظلم درحق دیگران است. پس به‌جای استفاده از استخر و جکوزی در خانه، از نوع‌های عمومی آن استفاده کنید. استفاده از حوض و آبنما در محیط‌های شهری هم همین شرایط را دارد.

۱۶ میلیون کودک
سالیانه حدود ۱۶میلیون کودک زیر ۵سال به سبب کمبود آب آشامیدنی سالم در دنیا جان خود را از دست می‌دهند و این درحالی‌است که بسیاری از پدر ومادر‌ها به راحتی اجازه آب‌بازی کردن به فرزندانشان را در حمام و حیاط خانه می‌دهند. برای این منظور می‌توان بچه‌ها را به استخر‌ها و پارک‌های آبی برد و به آن‌ها درباره ضرورت صرفه‌جویی در مصرف آب هم توضیح داد.

همه شیرآلات، اتصالات و شیلنگ‌های به‌کار رفته در داخل خانه را کنترل کنید. اگر نشتی دارند یا خوب بسته نمی‌شوند، نقص آن‌ها را برطرف کنید. باورکردنی نیست، ولی شیر خرابی که چکه می‌کند، می‌تواند تا ۱۵ لیتر آب را در روز هدر بدهد، درحالی‌که برای تعمیر آن فقط به یک واشر ۵۰۰-۴۰۰ تومانی و یک آچار و پیچ‌گوشتی نیاز است.