شهری بدون زنان کارتن‌خواب

لیلی رحمانی | شهرآرانیوز؛ اطلاق واژه کارتن‌خواب به نوعی از زیست برای بخشی از افراد جامعه به معنای محور قرار دادن ظاهر برجسته زندگی این افراد است، توجه به نماد بیرونی کوه یخی از آسیب‌های اجتماعی که همان خوابیدن روی تکه‌های مقوا شکل و شمایل آن را تشکیل می‌دهد. کارتن‌های مقوایی که در دسترس‌ترین محافظ برای افرادی است که شاید هیچ تعلقی به ارزش‌ها و هنجار‌های جامعه ندارند و یا نمی‌خواهند داشته باشند، افرادی که شاید بتوان آن‌ها را پیشانی زنجیره آسیب‌های اجتماعی قلمداد کرد. از این جهت که معضل کارتن‌خوابی به مسئله‌ای چندوجهی تبدیل می‌شود.

بیشتر افراد کارتن‌خواب گرفتار مسائلی، چون اعتیاد، بیماری‌های ذهنی و خشونت‌های خانگی هستند، اما نمی‌توان شکل‌گیری و تداوم این پدیده را صرفا در همین مسائل که وجوه فردی کارتن‌خوابی هستند خلاصه کرد، بلکه عوامل ریشه‌ای بزرگ‌تری، چون فقر پایدار و شرایط حاکم اقتصادی نیز تأثیر بسیاری بر شکل گیری حاشیه‌نشینی و کارتن‌خوابی دارد.

گذشته از این، چنانکه برمی‌آید انتخاب این سبک از زیست برای افراد چه از سر اختیار چه از سر اجبار، ریشه در مسئله‌ای پراهمیت‌تر دارد. در واقع، علاوه بر نگاهی که خود این افراد به نحوه زیستشان دارند و آنچه مشکلات اقتصادی بر سر آن‌ها آورده است، طردشدگی مهم‌ترین و همه‌شمول‌ترین صفتی است که آن‌ها را تحت تأثیر قرارمی دهد.

تضعیف شبکه خانواده به عنوان آنچه در گذشته و پیش از گسترش شهرنشینی مهم‌ترین حامی افراد در مواجهه با مسائل و به نوعی مانعی برای خارج شدن از شبکه خانواده و جامعه بوده است سبب گردهم آمدن همه آسیب‌های اجتماعی زیر سقف کارتن‌خوابی شده است.

در واقع، این وجه از کارتن‌خوابی مسئله خانواده و انسجام ناشی از عضویت در آن را مورد توجه بیشتری قرار می‌دهد، موضوعی که ضعف بیشتر آن بیش از پیش پای زنان را نیز به این سبک زیست باز کرده است و بر تداوم و شدت آن تأثیر می‌گذارد. حسب آمار‌های منتشرشده، بیش از ۱۰ درصد کارتن‌خواب‌ها زنان هستند.

زنانی که احتمالا طردشدگی برای آنان تأثیر بیشتری در مقایسه با مردان بر جای می‌گذارد و به نوعی بازگشت آنان را برای زندگی در محیط جامعه و خانواده سخت‌تر از مردان می‌کند، خود، زاینده آسیب‌های اجتماعی بیشتری هستند. افزایش بیماری‌هایی، چون ایدز، روابط نامشروع و تولد کودکان حاصل این روابط که احتمال تغییر سبک زندگی آنان از زیستن زیر سقف‌های پوشالی تقریبا نزدیک به صفر است، قوز بالای قوزی است که به اقدامات زیرساختی و مهم‌تری در ریشه کردن کوه یخ مشکلات بستگی دارد.