پرونده‌ای به مناسبت شب دکتر محمود رامیار، قرآن‌پژوه برجسته مشهدی

پیشینه حضور زنده‌یاد دکتر محمود رامیار در دانشگاه مشهد (دانشگاه فردوسی مشهد) به سال ۱۳۴۷ خورشیدی بازمی‌گردد. او که در جوانی به استخدام اداره تندنویسی مجلس شورای ملی درآمده بود، با تکمیل تحصیلات خود و نشان دادن لیاقت و کاردانی تا سمت «معاون قسمت قوانین» و «رئیس اداره بررسی و پیشنهاد تنقیح قوانین» ارتقا یافت. او در سال ۱۳۴۴ به اروپا رفت و پس از بازگشت به ریاست «اداره قوانین مجلس» منصوب شد که تا اوایل سال ۱۳۴۷ آن سمت را بر عهده داشت. در نیمه اسفند ۱۳۴۶، وزیر وقت علوم و آموزش عالی در نامه‌ای از رئیس مجلس شورای ملی می‌خواهد تا با انتقال محمود رامیار به وزارت نوبنیاد علوم و آموزش عالی موافقت کند، چرا که برای بررسی و تنقیح مقررات سابق آموزشی و تنظیم مقررات جدید لازم است شخصی باکفایت و آگاه به امور این مهم را به عهده گیرد تا اصلاح قوانین به‌گونه‌ای باشد که در آینده مشکلی پیش نیاید. بدین‌گونه محمود رامیار در نیمه نخست سال ۱۳۴۷ به وزارت علوم منتقل و به سمت مشاور وزارتی و سرپرست دفتر تشکیلات و روش‌ها و نیز قائم‌مقام وزیر در دانشگاه مشهد منصوب شد. او پس از چندی به دانشگاه مشهد انتقال یافت و در شهریور ۱۳۴۷ سمت معاونت اداری و مالی دانشگاه را برعهده گرفت و هم‌زمان به ریاست دانشکده علوم معقول و منقول (الهیات و معارف اسلامی) منصوب شد.

 

گذشته از اقدامات مهمی که در سطح دانشگاه به همت و زیر نظر دکتر رامیار به انجام رسیده است، گسترش و شکوفایی دانشکده الهیات در آن سال‌ها مرهون کوشش‌های بی‌دریغ و مدیریت کم‌نظیر ایشان بود. برای نمونه با پیگیری و پایمردی ایشان ساختمان آبرومندی در اراضی دانشگاه برای دانشکده الهیات ساخته و با بهترین امکانات تجهیز شد که تاکنون مورد استفاده است و به‌نوعی تاریخ و هویت آن دانشکده به شمار می‌آید.

همچنین دکتر رامیار در برگزاری کنگره هزاره شیخ طوسی در سال ۱۳۴۸-۱۳۴۹ نقش محوری داشت، به‌گونه‌ای که مرحوم استاد واعظ‌زاده، دبیر کنگره، درباره نقش ایشان نوشته است: «مسلما بیشترین سهم را در این کار خیر [یعنی برگزاری هزاره شیخ طوسی]دکتر رامیار داشت، زیرا دیگر استادان علوم انسانی دانشگاه که به همین خاطر در جلسه‌ای در اتاق دکتر رامیار گرد آمده بودند، به‌جز مرحوم دکتر فیاض، نظر منفی دادند [و برگزاری آن را به فراهم شدن شرایط بهتر موکول کردند...]، اما دکتر رامیار به سخن آنان گوش نداد و کار را شروع کرد.» (محمد واعظ زاده خراسانی، «گزارشی از آغاز تأسیس نشریه الهیات مشهد تا امروز»، ص. ۸) بعد‌ها مرحوم واعظ‌زاده در گزارش مکتوب برگزاری کنگره شیخ طوسی «ابتکارات» مرحوم رامیار را در نظم حاکم بر کنگره ستود و او را راهنمای خود دانست. دیگر اقدام مهم دکتر رامیار، تأسیس بخش نسخ خطی کتابخانه دانشکده الهیات بود. او با خرید کتابخانه شادروان عبدالحمید مولوی که دست‌نویس‌های نفیسی داشت، پایه اصلی بخش خطی کتابخانه دانشکده را بنا نهاد و سبب شد تا به‌تدریج این بخش به یکی از مهم‌ترین بخش‌های کتابخانه دانشکده بدل شود.

افزون بر این‌ها دکتر رامیار نشریه دانشکده الهیات را در همان سال ۱۳۴۷ یعنی وقتی که ریاست دانشکده را بر عهده گرفت، تأسیس کرد. این مهم به‌ویژه در آن سال‌ها که مجلات پژوهشی بسیار اندک بود، گامی ارزنده تلقی می‌شد، تا آنجا که پس از انتشار نخستین شماره بزرگانی، چون زنده‌یاد احمد آرام زبان به تحسین گشودند و همت دکتر رامیار را در راه‌اندازی و تمشیت درخور و شایسته آن ستودند.

دکتر رامیار به اهمیت ارتباطات بین دانشگاهی و بین‌المللی باور داشت، از این رو به بهانه‌های مختلف استادان بنام را به دانشکده الهیات دانشگاه مشهد دعوت می‌کرد. برای نمونه مجتبی مینوی، مرتضی مطهری و سیدمحمد بهشتی در زمره کسانی بودند که به دعوت او در دانشکده الهیات به ایراد سخن پرداختند. او همچنین با مونتگمری وات، اسلام‌شناس ممتاز اسکاتلندی، و چارلز آدامز، اسلام‌شناس شهیر کانادایی، مرتبط بود و با آنان مراوده علمی داشت.

جالب آنکه این همه خدمات علمی، پژوهشی و مدیریتی در حدود ۱۰ سال حضور او در دانشگاه مشهد به ثمر نشسته است که خود نشان‌دهنده طبع بلند و همت والای اوست.

بی‌تردید دکتر رامیار نمونه برجسته استادانی است که از هیچ کوششی در راه اعتلای علم و دانش فروگذار نکردند و امروزه بالندگی درخت تنومند دانشگاه فردوسی مشهد، نتیجه بلندنظری، آینده‌نگری و کاردانی آنان است.

 

 

 

 

 

 

منابع:
۱. طباطبایی، سید کاظم؛ «جست‌وجو در احوال و آثار شادروان محمود رامیار»، نشریه مطالعات اسلامی، ش. ۶۵ و ۶۶، پاییز و زمستان ۱۳۸۳، ص. ۱۳۳-۱۶۵.
۲. واعظ زاده خراسانی، محمد؛ «گزارشی از آغاز تأسیس نشریه الهیات مشهد تا به امروز»، نشریه دانشکده الهیات و معارف اسلامی مشهد، ش. ۳۰، تابستان ۱۳۷۴.
۳. واعظ‌زاده خراسانی، محمد (گردآورنده)؛ یادنامه شیخ طوسی، ج. ۳، دانشگاه مشهد، ۱۳۵۴.