محمد کاملان | شهرآرانیوز؛ آمار و ارقامها میگوید که فقط یکدهم شهر مشهد، یعنی حدود ۳۳۸ هکتار، جزو بافت تاریخی و واجد ارزش محسوبمیشود که آن هم در یک دهه اخیر و به دلیل اجرای انواع و اقسام طرحهای توسعهای، خیلی سالم نمانده و فقط به چندین بنای بسیار ارزشمند و تاریخی محدود شده که در این سالها آنطور که باید و شاید به آنها توجهی نشده است؛ در واقع تعدادی از آنها در کمال بیتوجهی در طرحهای توسعه مثل طرح بافت اطراف حرم مطهر رضوی تخریب شدند.
تعدادی دیگر که از قضا در فهرست آثار ملی ثبت شده بودند با احکامی از ثبت خارج و توسط مالکانشان با خاک یکسان شدند و آنهایی هم که از این اتفاقات جان سالم به در بردهاند به دلیل نبود رسیدگی و مرمت و... سایه تخریب بر سرشان سنگینی میکند و هیچ بعید نیست که دیر یا زود به سرنوشت بقیه املاک و بناهای واجد ارزش شهر دچار شوند. از سال ۱۳۹۶ مدیریت شهری به صورت جدی وارد ماجرای حفظ این بناها شد و شورای شهر در مصوبهای مشوقهایی برای مالکانی که به مرمت این بناها اقدام کنند درنظرگرفت.
این روند در شورای ششم، اما با جدیت بیشتری ادامه پیدا کرد و شهرداری مکلف به رسیدگی به وضعیت بناها و بافت تاریخی و افزایش کیفیت زندگی و احیای آن در قالب پروژههای مختلف شد، بلکه اعتبار خوبی هم از سال ۱۴۰۰ تا امروز برای حفظ، مرمت و احیا و تملک ابنیه تاریخی اختصاص داده است و رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی از افزایش ۶۷۵ درصدی این اعتبار در سال ۱۴۰۲ خبر داده است.
حمید ضمیری در گفتگو با شهرآرا با تأکید بر اهمیت حفظ بافت تاریخی و بناهای واجد ارزش شهر مشهد گفت: بودجه سال ۱۴۰۲ شهرداری مشهد برای حفظ، مرمت، احیا و تملک ابنیه و بافتهای تاریخی در مقایسه با سال گذشته ۶۷۵ درصد افزایش داشته است و اعتبار ۱۳ میلیاردتومانی سال ۱۴۰۱ امسال به ۸۶ میلیاردتومان رسیده است.
وی ادامه داد: افزونبراین بودجه، در قالب پروژههای زودبازده و احیای گذرهای تاریخی در بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی، اعتبارات دیگری نیز درنظر گرفته شده است که این رویکرد، نشان میدهد که شورای شهر مشهد در دوره شــشـــم توجه ویژه به موضوع مهم صیانت از تاریخ و هویت شهری دارد.
رئیسکمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر با اشاره به پروژههای مدیریت شهری برای احیای بافت واجد ارزش شهر مشهد توضیح داد: احیای راسته بازارهای تاریخی و قدیمی شهر، احیای مسیرهای تشرف، احیای بناهای تاریخی و واجد ارزش و جدارهسازی آنها، حفاظت از حریم منظر حرم مطهر رضوی، احیای مسیر حرکت امامرضا (ع) و ارتقای کیفیت زندگی در بافتهای تاریخی بخشی از پروژههایی است که شهرداری برای حفاظت و احیای تاریخ و هویت شهر مشهد اجرا کرده است.
ضمیری با بیان اینکه این اعتبارات در سالهای آینده باز هم افزایش پیدا خواهد کرد، افزود: با این همه، اما اولین انتظار ما این است که شهرداری با اولویت به جذب اعتبار و اجرای پروژههای مصوب اقدام کند و خواسته دیگر شورا و مدیریت شهری اجرای تکالیف قانونی دستگاههای اجرایی از جمله اجرای کامل قوانین حمایت از مرمت و احیای بافتهای تاریخی-فرهنگی و ضوابط حفاظت از بافتهای تاریخی است.
وی تصریح کرد: با اجرای کامل وظایف و مأموریتها از سوی دستگاههای اجرایی که در این موضوع طبق قانون نقش دارند، بناهای واجد ارزش و تاریخی در شهر مشهد مقدس احیا و حتی بهرهبرداری متناسب با این بناها هم انجام خواهد شد.
رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی در ادامه از پیگیری شورای شهر برای تسهیل فرایندهای مربوط به تغییرکاربری و مرمت بناهای تاریخی در شهرداری صحبت کرد و گفت: براساس ماده ۱۲ قانون حمایت از مرمت و احیای بافتهای تاریخی، این بناها در صورت استقرار فعالیتهای مطابق با ضوابط میراث فرهنگی، از هزینههای مربوط به تغییر کاربری، مرمت و بازسازی معاف هستند و شهرداری باید این قانون را رعایت کند، اما متأسفانه گاهی اوقات خود شهرداری مسیر را سخت میکند که این درست نیست و شهرداری باید مُر قانون را اجرا کند.
ضمیری با اشاره به تصویب مشوقهای مختلف در شورای شهر برای ترغیب مالکان بناهای تاریخی به حفظ و احیای این بناها تصریح کرد: شورای شهر مشوقهای مختلفی ویژه مالکان بناهای تاریخی درنظر گرفته است که به حفظ و مرمت این خانهها ترغیب شوند، شهرداری باید شرایط را طوری فراهم کند و فرایندها را به گونهای تعریف کند که مالکان از این کار منصرف نشوند. ما در شورا به دنبال این هستیم که این مسیر برای مالکان و صاحبان بناهای تاریخی هموار شود و پیگیر تسهیل همین فرایندها برای آنها هستیم.