چگونه روزه گرفتن را برای کودکانمان راحت‌تر کنیم؟
درباره دغدغه‌ها و نگرانی‌هایی که والدین برای روزه گرفتن کودکان دارند.
شاید تجربه نخستین روزه داری تان را به یاد داشته باشید، شاید هم از آن روز‌ها زمان زیادی گذشته باشد و دیگر چیزی از آن شیرینی یا سختی را که پشت سر گذاشته اید، به خاطر نیاورید. ولی حتم داریم اگر روزه اولی در خانه داشته باشید، شما هم دغدغه و نگرانی شایع بین همه والدین را در ذهن دارید. اینکه آیا فرزندتان با آن جثه ریزش توانایی گرفتن روزه را دارد؟ چه تدابیری باید بیندیشید تا فرزندتان سختی کمتری برای روزه داری تحمل کند؟ اگر این طور است توصیه می‌کنیم حتما گزارش امروز ما را که به همین موضوع پرداخته است، بخوانید.
به تغذیه بچه‌ها بیشتر از قبل فکر کنیم
بااینکه ماه رمضان به فصل‌های سرد سال رسیده، ولی همچنان طول روز بلند است و بچه‌ها باید بیش از سیزده ساعت روزه بگیرند، ازاین رو باید به تغذیه آن‌ها بیش از هرچیز دیگری فکر کنیم. این موضوع برای دیگر روزه داران هم مهم است ولی، چون بچه‌ها در سن رشد قرار دارند، از اهمیت بیشتری برخوردار است.
افطاری
فاصله زیاد بین سحر و افطار سبب می‌شود تا قند خون اُفت کند، در نتیجه اشتها یا ولع بچه‌ها برای خوردن غذا بیشتر شود، بنابراین خوب است که سر سفره‌های افطاری، مواد قندی که سریع جذب می‌شوند، مانند خرما و عسل قرار بدهیم. نه فقط بچه‌ها که بزرگ تر‌ها هم بهتر است روزه شان را با یک نوشیدنی ولرمی مانند شیر که با کمی قند ساده و طبیعی شیرین شده است باز کنند. به طورکل توصیه می‌کنیم:
- افطاری بچه‌ها از نظر کیفیت غذایی مانند وعده صبحانه سبک، زود هضم و پرکالری باشد، مانند شیربرنج، فرنی و سوپ.
- مراقب پرخوری بچه‌ها در وعده افطار باشید و اجازه ندهید همه حجم معده شان را در یک وعده پر کنند.
- افطار زمان خوردن تنقلات نیست. این خوراکی‌ها، دیرهضم هستند و سبب پرشدن معده و در نتیجه، بی اشتهایی بچه‌ها می‌شوند.
- قند‌های مصنوعی مانند زولبیا و بامیه را کمتر تهیه کنید تا بچه‌ها کمتر خودشان را با این نوع تنقلات سیر کنند.
شام
بهتر است وعده شام و افطاری کودکان، دو وعده مجزا و با رعایت فاصله زمانی نیم تا یک ساعته باشد. البته به شرطی که افطاری که خورده اند، مختصر و سبک بوده باشد. یادتان باشد، شام بچه‌های روزه‌دار باید پرانرژی‌تر از وعده افطارشان باشد و کمبود‌های بدنشان را جبران کند. به طور کل توصیه می‌کنیم:
- برای وعده شام بچه‌ها از انواع گوشت‌های سفید مانند ماهی و بوقلمون یا گوشت‌های قرمز کم چرب استفاده کنید که آسان هضم می‌شوند.
- در کنار شام بچه‌ها حتما سبزی، سالاد و دوغ یا ماست را بگنجانید تا ویتامین‌ها و مواد معدنی کافی به بدنشان برسد.
- در فاصله افطار تا سحر از نوشاندن آب و مایعات کافی به بچه‌ها نباید غافل شد. چای کم رنگ، آب میوه تازه کم شکر یا بدون شکر، دوغ رقیق و کم نمک و شیر، انتخاب‌های مناسبی برای این منظور هستند.
سحری
وعده سحری بیش از دو وعده دیگر برای بچه‌ها اهمیت دارد و باید شامل یک وعده غذایی کامل باشد، یعنی ویژگی‌های یک وعده ناهار را داشته باشد. از آنجایی که بیدارشدن در وعده سحر کمی برای بچه‌ها سخت است و خیلی از بچه‌ها ترجیح می‌دهند با خوردن شام روزه داری شان را آغاز کنند، تدابیری بیندیشید که این اتفاق نیفتد. برای داشتن یک سحری کامل توصیه می‌کنیم:
- همه گروه‌های غذایی مانند لبنیات، گوشت، میوه‌ها و سبزیجات و نان و غلات را سر سفره آماده کنید.
- سرخ کردنی‌ها، غذا‌های سنگینی مانند آش و آبگوشت و غذا‌های آماده‌ای مانند سوسیس و کالباس، انتخاب خوبی برای وعده سحری کودکان نیستند. به جای آن‌ها بهتر است از خورش‌های کم چرب و غذا‌های آب پز یا بخارپز استفاده کنید.
- مصرف قند‌های پیچیده، نان‌های سبوس دار و حبوبات در وعده سحر سبب می‌شوند تا بچه‌ها در طول روز کمتر احساس گرسنگی کنند و راحت‌تر روزه بگیرند.
- آب، شیر و دیگر مایعات در وعده سحری باید در حد اعتدال مصرف شود تا بچه‌ها در طول روز با مشکل کم آبی روبه رو نشوند.
- مصرف میوه‌ها برای بچه‌ها در وعده سحری اهمیت زیادی دارد و سبب می‌شود تا از یبوست پیشگیری شود، ازاین رو خوردن یکی، دو واحد میوه بعد از سحری توصیه می‌شود.
همراه و همدل فرزندانمان باشیم
مهم‌ترین عاملی که باعث می‌شود روزه اولی‌ها به روزه گرفتن ترغیب شوند، همراهی پدر و مادر در طول ماه مبارک رمضان است. نزدیک‌ترین اعضای خانواده می‌توانند شور و شوق روزه داری را برای فرزندان کوچک خود که اولین تجربه روزه داری در ماه رمضان را دارند با راهکار‌های تشویقی جذاب‌تر کنند.
صندوق نیکی: یکی از راه‌هایی که فرزندان به روزه گرفتن ترغیب می‌شوند به کار بستن راهکار‌های جذاب و نو از سوی پدر‌ها و مادرهاست. پدر‌ها و مادر‌ها با ایجاد صندوق نیکی می‌توانند تعالیم دینی مرتبط با این ماه را به کودکانشان غیر مستقیم آموزش دهند. به عنوان نمونه با انجام هر کار مثبت مثل خواندن قرآن و نماز اول وقت، کمک به نیازمندان از پول تو جیبی، حفظ چند آیه از قرآن و... روزانه به او امتیاز بدهند و پاداش روزه اولی آن‌ها را در صندوقی تا پایان ماه رمضان نگه داری کنند و در آخر ماه به نسبت کار‌های خوبی که انجام داده است به او هدیه بدهند.
بازیگری: نقش بازی کردن اعضای خانواده در جهت ترغیب روزه اولی‌ها کمک زیادی به هموار کردن مسیر می‌کند. بر کسی پوشیده نیست که بچه‌ها عاشق بازی هستند و از این روش استقبال می‌کنند. به عنوان نمونه می‌توان آن‌ها را در کار‌های خانه مثل پخت و پز غذا‌های مورد علاقه شان مشارکت داد تا سرگرم نقششان شوند و ضعف کمتری را تحمل کنند.
الگوبرداری: به خاطر بسپاریم که فرزندانمان از رفتار‌های بزرگ تر‌ها الگوبرداری می‌کنند. وقتی می‌بینند پدر و مادر، خواهر و برادر و دیگر نزدیکان مثل پدربزرگ‌ها و مادر بزرگ‌ها در ماه رمضان روزه می‌گیرند و در این ماه سبک زندگی شان تغییر می‌کند، بی تردید خودشان را با شرایط منطبق می‌کنند. به عنوان نمونه دسته جمعی نماز خواندن یا دعا کردن به مرور زمان آن‌ها را به صورت خودجوش به فعالیت‌های دینی ترغیب می‌کند.
صبوری: بچه‌هایی که برای اولین بار امسال روزه گرفتن را تجربه می‌کنند نباید به هیچ عنوان دغدغه نخوردن خوراکی و ننوشیدن مایعات را در ذهنشان بزرگ کنند. این ماه فرصت خوبی است تا بزرگ تر‌ها صبوری را به آن‌ها آموزش دهند. اینکه می‌توانند جلو هوس‌های نفسانی خود را بگیرند و به یاد آن‌هایی باشند که در تمام طول سال چنین شرایطی را دارند. هدف از نخوردن غذا، در ذهن کودکانمان باید ایجاد حس همدردی با گرسنگان یا ننوشیدن آب، درک شرایط سخت مثل واقعه کربلا را برایشان تداعی کند. این آموزش‌ها بهتر است با چاشنی قصه گویی، دیدن فیلم یا انیمیشن همراه باشد.
کمک کردن: والدین باید لحظه به لحظه ماه رمضان را یک فرصت بدانند. در این ایام پربرکت پدر‌ها و مادر‌ها می‌توانند آموزش‌های دینی و اخلاقی را پررنگ‌تر دنبال کنند. به عنوان نمونه به همراه بچه‌هایی که روزه داری را برای نخستین بار تجربه می‌کنند به سراغ نیازمندان بروند. در این گونه مراودات بچه‌ها با مفهوم همراهی و همدلی و مهربانی آشنا می‌شوند.
آموزش اخلاق: دعا‌ها و مناجاتی که در این ماه انجام می‌دهید شاید برای بچه‌ها کمی طاقت فرسا باشد، اما با قصه گویی و صحبت کردن درباره مسائل دینی مثل گفتن داستان‌های قرآنی، علاوه بر آنکه وقت فرزندانتان را پر می‌کنید و حواسشان را هم پرت می‌کنید به آن‌ها آموزش می‌دهید که هر داستان یک نتیجه اخلاقی دارد. به عنوان نمونه مراقبت از رفتار و گفتار، صبوری و گذشت، دستگیری از نیازمندان و...
تشویق بدون اطلاع: قرار نیست برای هر روزی که فرزند روزه اولی تان روزه می‌گیرد دست به جیب شوید. لازم است طبق یک برنامه از پیش تعیین شده با مشورت همسرتان تدریجی و بدون اطلاع قبلی فرزندتان را ترغیب و او را تشویق کنید. به عنوان نمونه:
- اگر برنامه افطاری دادن دارید به او انگیزه بدهید که این مهمانی به خاطر اوست و در جمع مهمانان از او قدردانی کنید.
- پیام تبریک به او بدهید و عنوان کنید که خدا را شاکریم که این فرصت را برایش مهیا کرده است.
- با گذشت روز‌های متوالی از ماه رمضان برای روزه داری مستمر او، با هدایای هر چند معمولی خواه یک جلد کتاب یا رفتن به پارک و محل‌های تفریحی بعد از افطار او را خوش حال کنید.
مراقب خواب و استراحت بچه‌ها باشیم
خوبی ماه رمضان امسال این است که بچه‌ها در تعطیلات پایانی و ابتدایی سال هستند و نیازی نیست که خیلی نگران درس و مدرسه رفتنشان باشیم، ازاین رو باید تمرکزمان را روی خواب و استراحتشان بیشتر کنیم، به ویژه اینکه ماه رمضان امسال با برنامه‌های نوروز و عید دیدنی هم هم زمان شده است و خیلی از بچه‌ها تا دیروقت در میهمانی یا پای برنامه‌های تلویزیون می‌نشینند. برای این منظور هم توصیه می‌کنیم:
- کم خوابی یا بی‌خوابی بچه‌ها را بداخلاق و سطح هوشیاری و عملکرد مغزشان را پایین می‌آورد. لازم است برنامه هایتان را طوری بچینید که در فاصله زمانی دست کم ۹ شب تا ۳ صبح بچه‌ها حتما خواب باشند.
- از تهیه غذا‌های تُند در وعده‌های سحر و افطار خودداری کنید، چون سبب سوزش معده و احتمالا رفلاکس معده می‌شود و خواب را مختل می‌کند.
- بلافاصله پس از خوردن سحری نباید خوابید ولی باید با ایجاد کردن فضایی آرام از بچه‌ها بخواهید که کمی استراحت کنند و با توجه به تعطیلی مدرسه‌ها قدری بخوابند.
- مصرف موادغذایی چرب، سنگین، پُرکالری و قندی را در وعده سحر و پیش از خواب شبانه محدود کنید تا بدن برای هضم آن ها، کیفیت خواب را با اختلال روبه رو نکند.
- اجازه ندهید بچه‌ها بیش از حد چای یا نوشیدنی‌های کافئین دار بخورند. این نوشیدنی ها، حس خواب آلودگی را از سر آن‌ها می‌پراند.
مطمئن باشید بچه‌ها پیش از خواب حتما دست شویی بروند و با مثانه خالی بخوابند. - اگر به هردلیلی بچه‌ها خواب شبانه کافی نداشتند، عصر اجازه بدهید یک ساعتی بخوابند.
- ایجاد کردن فضایی آرام با شرایط محیطی مناسب برای خواب ضروری است، اگر تا دیروقت برنامه‌ای دارید، حواستان به خواب بچه‌ها در محیطی مناسب باشد.
- انجام ورزش یا فعالیت‌های سنگین در ساعت‌های نزدیک به خواب را برای بچه‌ها ممنوع کنید.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
