مسعود حکمآبادی؛ «فرانسه، کن»: فیلم سینمایی «روزی روزگاری در هالیوود» (Once Upon a Time in Hollywood) جدیدترین ساخته «کوئنتین تارانتینو» کارگردان مشهور آمریکایی روز گذشته پس از مدتها انتظار در جشنواره کن برای اولین بار روی پرده رفت. ظاهرا نگرانیهایی وجود داشت که فیلم به موقع به جشنواره کن نرسد، اما نسخه داغِ ۳۵میلیمتری هر طور شده به جشنواره رسید تا تارانتینو پس از تشویق ۷دقیقهای حاضرین رو به جمعیت بگوید: «شما اولین تماشاگران فیلم هستید».
«روزی روزگاری در هالیوود» فیلمی است که تارانتینو پس از یک وقفه ۴ساله اکران میکند. آخرین اثر او «هشت نفرتانگیز» (The Hateful Eight) در سال۲۰۱۵ ساخته شد. کارگردان محبوب آمریکایی فیلم جدیدش را اولینبار در جشنواره کن به نمایش گذاشت؛ جشنوارهای که مهمترین جایزه آن یعنی نخل طلا را سال۱۹۹۴ بابت «داستان عامهپسند» (Pulp Fiction) دریافت کرد و امسال از شرکتکنندگانش رسما تقاضا کرده داستان فیلم جدیدش را لو ندهند.
فیلم جدید تارانتینو اثر پربازیگری است که لئوناردو دیکاپریو، برد پیت، مارگو رابی و آل پاچینو را به خدمت گرفته است. پیش از این اعلام شده بود که دیکاپریو و پیت به دلیل تمایل برای حضور در فیلم از دستمزد سنگین همیشگیشان گذشتهاند و به مبلغ کمتری رضایت دادهاند.
«روزی روزگاری در هالیوود» یک کمدی سیاه است که در سال۱۹۶۹ میلادی در شهر لس آنجلس جریان دارد. فیلمی درباره یک بازیگر هالیوود (دیکاپریو) و بدلش (برد پیت) در مسیر تلاش برای ایجاد تغییر در صنعت سینما و رسیدن به موفقیت. مسیری پرفراز و نشیب که چندین خط داستانی دیگر (از دار و دسته چارلز منسن و شارون تیت گرفته تا حضور بروس لی و ماجراهای غیرمنتظره دیگر) را درون خود دارد و غروب ِ دوران طلایی هالیوود را به نمایش میگذارد.
واکنش اولیه به فیلم جدید تارانتینو کاملا مثبت بوده است و بعضی از منتقدان نوشتهاند که فیلم در فصل جوایز یکی از شانسهای مهم خواهد بود. تا این لحظه در وبسایت راتنتومیتوز ۲۲نقد درباره این اثر منتشر شده که در مجموع نشاندهنده رضایت ۹۱درصدی منتقدان از این فیلم است. همچنین ۱۲نقد در وبسایت متاکریتیک ثبت شده که تمام آنها مثبتاند و نمره۸۶ را برای فیلم رقم زدهاند.
پیتر بردشاو منتقد گاردین که به فیلم نمره کامل داده است و نقدی یکسره تحسین درباره فیلم نوشته معتقد است تارانتینو «روزی روزگاری در هالیوود» را با همان دقت و شدت همیشگی نسبت به فرهنگ پاپ ساخته است؛ اثری پر از جزییات دیوانهکننده از هالیوود اواخر دهه۱۹۶۰ میلادی. بردشاو میگوید احتمالا نظرات درباره شروع فیلم و بویژه پایان به شدت واکنشبرانگیز آن متفاوت خواهد بود و منتقدان در این باره نظرات متناقضی خواهند داشت.
فیونوئالا هالیگان منتقد اسکرین اینترنشنال که به فیلم نمره۹۰ داده درباره این اثر مینویسد: این واقعیت که فیلم «روزی روزگاری در هالیوود» به شارون تیت و دار و دسته منسن مرتبط است بر کسی پنهان نیست. نویسنده / کارگردان این اثر کوئنتین تارانتینو ترجیح میدهد مخاطبان دقیقا خبردار نشوند که این ارتباط به چه شکل رخ میدهد و در این باره حق دارد، چون آگاهی از این موضوع به شکل قابل توجهی کیفیت تجربه تماشای فیلم را کاهش میدهد.
این منتقد معتقد است که فیلم جدید به نسبت آثار پیشین تارانتینو خشونت و بیرحمی کمتری دارد و با آثار اخیر او که سرعت فوقالعاده زیادی دارند و پرخشونتاند متفاوت است. گرچه همین موضوع ممکن است باعث ناامیدی برخی از هواداران سرسخت تارانتینو شود. هالیگان بازیها را تحسین کرده و نقشآفرینی دیکاپریو و پیت را فوقالعاده توصیف میکند.
اوون گلیبرمن منتقد ورایتی که به فیلم نمره ۸۰ از ۱۰۰ داده فیلم را کولاژی جذاب، قدرتمند و بیپروا توصیف میکند، اما مینویسد که در تحلیل نهایی نمیتوان این اثر را یک شاهکار به حساب آورد.
گلیبرمن در توصیف آثار این کارگردان از حس متفاوتی حرف میزند که هنگام تماشای فیلمهایش در قلب و روح آدمی در جریان است و آن را به نوعی ماده مخدر تشبیه میکند که در خون تماشاگر جریان مییابد؛ یک اثر ویژه متعلق به تارانتینو. این منتقد باور دارد که «روزی روزگاری در هالیوود» واجد آن ویژگی فوقالعاده نیست، اما تا حد زیادی به آن نقطه نزدیک شده است. جایی نزدیکتر از «جنگوی زنجیرگسسته» و «هشت نفرتانگیز».
اریک کوهن منتقد ایندیوایر به فیلم نمره۷۵ داده و معتقد است با عجیبترین فیلم تارانتینو طرفیم. او مینویسد: تارانتینو در طول کارنامه کاریاش از طریق ارجاع به آثار سینمایی محبوبش به تحسین آنها پرداخته، اما در «روزی روزگاری در هالیوود» او ادای دینی به پروسه ساخت فیلم میکند. کوهن میگوید تارانتینو این بار مهارتهایش را در راه ایجاد یک بینش گسترده نسبت به صنعت سینما در سال۱۹۶۹ به کار گرفته، اما فیلم طرح داستانی چندان مشخصی ندارد و ملغمه فرهنگی غیرمتوازنی از کار درآمده که از طریق فیلتر سینمایی پرهیجان تارانتینو به نمایش در میآید.