«یا مَنْ اَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ»؛ دعایی برای بهره‌برداری از برکات ماه رجب | یک معرفی عاشقانه از خدا

حمیده ذاکری | شهرآرانیوز؛ کار خدا که می‌گویند بی‌حکمت نیست، این است که پشت تفاوت ماه‌ها و روزهایش، هم حکمتی نهفته است؛ ماه‌هایی که انگار هرکدام در بخشی از سال برای بیرون آوردن ما از روزمرگی و حرکت به‌سمت رشد و تعالی، برنامه‌هایی دارند. این است که یک ماه با دعا پیوند خورده است و یک ماه با عزا.

بین ماه‌های خدا ماه رجب که درحال‌حاضر در روز‌های آغازینش هستیم، یکی از ماه‌های مبارک است که اهل‌بیت (ع) درباره فضیلت و برکت‌های آن، سخنان بسیاری گفته‌اند و در این سخنان به‌دنبال آموزش ما برای بهره‌برداری هرچه بیشتر از این ماه و برکاتش بوده‌اند. یکی از راه‌های استفاده از برکات این ماه، دعاست و به همین دلیل ادعیه فراوانی در اعمال آن توصیه شده است که یکی از مشهورترینشان، دعای «یا مَنْ اَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ»، است. در ادامه درباره این دعا و فواید آن بیشتر خواهیم نوشت.

دعایی برای طلب خیر در ماه رجب

دعای یا مَنْ اَرْجوه از دعا‌هایی است که امام‌صادق (ع) خواندن آن را در ماه رجب سفارش کرده‌اند. خواندن دعای یا من ارجوه، براساس نقل سیدبن‌طاووس، در ماه رجب، صبح و شب و پس از هرکدام از نماز‌های یومیه سفارش شده است. محمدبن‌یعقوب کلینی، محمدبن‌عمر کَشّی، شیخ‌طوسی و سیدبن‌طاووس، از عالمان شیعه، این دعا را نقل کرده‌اند.

سیدبن‌طاووس، عالم شیعه قرن هفتم هجری‌قمری، در کتاب اقبال‌الاعمال، دعای یا من ارجوه را ذکر کرده است که به‌گفته علامه‌مجلسی، سند آن معتبر است. گفته شده است نقل این دعا توسط کلینی، کشی، شیخ‌طوسی و سیدبن‌طاووس، این اطمینان را به ما می‌دهد که مضامین آن از امام‌صادق (ع) صادر شده است.

دعایی با مضامین عارفانه

دعای گفته‌شده هرچند کوتاه است، دارای مضامین بلندی است که به‌گفته شارحان، همه ما نیازمند آن هستیم. در دعای یا من ارجوه، دعاکننده از خدا می‌خواهد که همه خوبی‌های دنیا و آخرت را به او عطا و همه بدی‌های دنیا و آخرت را از او دور کند. در مقدمه و پایان دعا، خدا با صفت جود ستایش می‌شود؛ برای نمونه در یکی از فراز‌ها گفته شده است خدا به کسی که از او درخواستی نکرده است و او را نمی‌شناسد نیز، از روی مهربانی عطا می‌کند. (إقبال‌الاعمال، ج۲، ص۶۴۴). گویی این دعا یک معرفت‌نامه عاشقانه درباره پروردگار است که ما در وقت نیکی و بدی به او امیدوار هستیم.

به تو امیدوارم!

شاید زیباترین مضمون دعای یادشده در همان عبارت «یا مَنْ اَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ» نهفته باشد. دعاکننده در این فراز، خداوند را این‌گونه می‌خواند: «ای که برای هر خیری به او امید دارم!». درحال‌حاضر بیشتر ما درگیر دشواری‌های زندگی هستیم. همچنین وضعیت بشر به‌گونه‌ای است که هرکدام از اخبار و رویداد‌ها به‌آسانی می‌تواند ما را به ورطه ناامیدی بیندازد، اما در این دعا ما از پروردگاری سخن می‌گوییم که به او امید داریم. در کوچک‌ترین نیکی‌ها و خیر‌ها به او و اینکه این خیر و خوبی را از سمت خدا می‌بینیم، امیدواریم و به برکت وجود این خدا و این امیدی که به او داریم، ادامه می‌دهیم.

در ادامه حتما بخوانید رجب، موسم زیارت ثامن‌الحجج(ع) | مروری بر برکات زیارت ائمه اطهار به‌ویژه امام هشتم(ع) در این ماه

هرچه بخواهی، اجابت می‌کند

رهبر معظم انقلاب نیز در سخنانی به شرح این دعا پرداخته‌اند. ایشان در بخشی از این شرح، درباره فراز یا مَن یُعطی مَن سَأَلَه، می‌فرمایند: «فقره سوم هم، همین مضمون است و بازهم مولای خوب را نشان می‌دهد، خداوندیِ همراه با کرامت را نشان می‌دهد. یا مَن یُعطی مَن سَأَلَه؛ [یعنی]هر کسی از او چیزی بخواهد، به او می‌دهد؛ این واقعیت است. بدانید که [اگر]انسان از خدا چیزی بخواهد، خدا به او می‌دهد؛ آن جایی که می‌بینید دعا مستجاب نمی‌شود، یا شما درست نخواستید، یا یک مصلحتی، یک مانع بزرگی در کار است، یا برخلاف سنت‌های آفرینش است. اما اگر این موانع نباشد، هر خواسته‌ای از خدا داشته باشید، خدای متعال می‌دهد».

پناه تو در برابر شر است

آیت‌ا... جوادی‌آملی نیز در سخنی درباره این دعا گفته است: «این دعای نورانی «یا مَنْ أَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ» اختصاصی به بعد از نماز ندارد؛ در بسیاری از فرصت‌های شب و روز این ماه، می‌توان این دعا را خواند... اینجا که می‌فرماید: «وَ آمَنُ سَخَطَهُ» جمله انشایی است؛ یعنی خدایا! مرا از سَخَط و عذاب و غضب خودت نجات بده.

«یا مَنْ أَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ وَ آمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ کُلِّ شَر»؛ خدایا! حوادث تلخی که پیش می‌آید، مرا در آن حوادث تلخ حفظ کن. غرض این است که این دعا اختصاصی به تعقیبات نماز ندارد؛ در کل این ماه، در فرصت‌های مناسب و هر وقت که برای انسان حالی پیدا شد، این دعا را زمزمه کند.» (آرشیو جلسات درس اخلاق (۱۰/۱/۱۳۹۶).