۷۵ درصد قربانیان دود سیگار، زنان و کودکان بی‌گناه هستند

دکتر محمد خواجه‌دلویی در گفت‌وگو با شهرآرانیوز در حاشیه جشنواره نسیم با شعار «نه به سیگار، یادگاری ماندگار» که امروز (۲۲ خرداد ۱۴۰۴) به‌مناسبت هفته بدون دخانیات و با موضوع پیشگیری، کنترل و مبارزه با دخانیات، در بیمارستان امام‌رضا(ع) مشهد برگزار شد، با اشاره به وضعیت چالش‌برانگیز دخانیات در کشور، اظهار کرد: اگر سیگار مانند بسیاری از نوآوری‌ها ابتدا در آزمایشگاه‌ها مورد بررسی قرار می‌گرفت و اطلاعات اثبات‌شده امروز در دسترس بود، بعید بود هیچ دولتی اجازه مصرف آن را بدهد و حتی یک سیگاری هم در دنیا وجود نداشت.

وی با استناد به داده‌های بین‌المللی، افزود: در بازه زمانی ۱۹۶۵ تا ۲۰۲۰، میزان مصرف سیگار در بزرگسالان جهان از ۴۴ درصد به حدود ۱۱ درصد کاهش یافته و در کشور‌های درحال‌توسعه، این روند همچنان نگران‌کننده باقی مانده و به‌ویژه در سال‌های اخیر، آمار مصرف مواد دخانی به حدود ۱۴ درصد رسیده است. در برخی مناطق خاورمیانه، نرخ مصرف ۶ درصد نیز گزارش شده است.

استاد گروه پزشکی اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: مصرف قلیان علاوه بر آسیب‌های مستقیم بر سلامتی، به عنوان منبع بالقوه انتقال ویروس‌ها نیز شناخته شده است و افراد مصرف‌کننده قلیان چهاربرابر بیشتر از افرادی که از آن استفاده نمی‌کنند، درمعرض انتقال بیماری‌ها قرار دارند.

خواجه‌دلویی بیان کرد: تقریباً ۲۵ درصد افراد در منزل و ۲۰ درصد افراد در محل کار، درمعرض دود سیگار دیگران قرار دارند و جالب آنکه حدود ۷۵ درصد این قربانیان، کودکان و زنان هستند؛ یعنی افرادی که خود سیگار نمی‌کشند، اما بی‌گناه در معرض آن هستند. مطالعات همچنین اثبات کرده‌اند که ۴۰ درصد از مشکل بیماری‌های ناشی از سیگار، مربوط به تأثیرات «دست دوم و سوم» این ماده است؛ به ویژه «دود دست‌سوم سیگار» که ذرات آن بر سطوح باقی می‌ماند و حتی از طریق پوست جذب بدن می‌شود.

وی افزود: تا زمانی که بر وجود یک مشکل باور و شناخت وجود نداشته باشد، هیچ اقدامی مؤثر نخواهد بود. کمبود آگاهی و نگرش صحیح در میان معلمان و حتی دانش‌آموزان درخصوص آسیب‌های سیگار باعث شده است تا این مسئله حل نشود. حل مسئله، نیازمند پذیرش مشکل است؛ چیزی که در بسیاری از خانواده‌ها و مدارس هنوز جدی گرفته نمی‌شود.

این استاد دانشگاه دلیل ترک‌برداشتن سیاست‌های بهداشتی در مقابله با دخانیات را نوع مواجهه با صنعت دخانیات دانست و اظهار کرد: برخلاف صنعت چربی و روغن که تعامل نسبی با سیستم سلامت دارد، صنعت دخانیات با سلامت درتقابل است و باید با آن همانند یک دشمن برخورد کرد.

او به نقل از منابع مرجع، گفت: دربرابر صنعت دخانیات، تعامل بی‌معناست؛ اینجا باید جنگید.

خواجه‌دلویی با انتقاد از نبود حمایت‌های بالادستی گفت: اجرای محدودیت‌ها اغلب با استثنا‌های غیراصولی و مخالفت نهاد‌های درآمدزا مواجه است. مثلاً ممنوعیت مصرف قلیان در رستوران‌ها تنها یک ماه دوام داشت و با توجیهات فرهنگی، لغو شد. یا در مراکز آموزشی، هنوز اقدامی قاطع برای ممنوعیت استعمال سیگار صورت نگرفته است.