به گزارش شهرآرانیوز، اسنپبک به معنای بازگشت تحریمهای بینالمللی پس از پایان مهلت توافقنامهها یا تعلیقهای موقت است که میتواند تأثیرات مهمی بر اقتصاد ایران داشته باشد.
این بازگشت تحریمها معمولاً منجر به محدودشدن دسترسی ایران به بازارهای جهانی، کاهش سرمایهگذاری خارجی و افزایش هزینههای واردات و صادرات میشود.
در نتیجه، اقتصاد ایران با فشار تورمی، کاهش درآمدهای نفتی و دشواری در تأمین کالاهای اساسی مواجه میشود که میتواند رشد اقتصادی را کاهش دهد. در کل، اسنپبک تحریمها بهعنوان یک عامل مهم ناپایداری اقتصادی در ایران شناخته میشود.
به همین منظور به سراغ کارشناسان اقتصادی رفتهایم و نظر آنها را درباره فعالشدن اسنپبک و تأثیر آن بر بازارهای مالی جویا شدهایم.
میثم مهرپور، کارشناس بازارهای مالی، با اشاره به اینکه تمدیدشدن زمان فعالشدن مکانیسم ماشه بهضرر اقتصاد ایران خواهد بود و فعالشدن آن بهمراتب ضرر و زیان کمتری از تمدید آن خواهد داشت، به خبرنگار شهرآرانیوز گفت: تمدید یکیدوماهه اسنپبک، اقتصاد را شرطی و وابسته به خود میکند. در صورتی که با مشخصشدن تکلیف تحریمهای سازمان ملل، فعالان اقتصادی نیز خود را با شرایط وفق میدهند و شرایط اقتصادی زودتر به ثبات میرسد.
وی با اشاره به افزایش قیمت دلار و طلا در سایه اخبار مربوط به مکانیسم ماشه، اظهار کرد: این اتفاق از لحاظ روانی طبیعی است؛ چراکه اقتصاد ما و بازارهای مالی وابسته به اخبار است، نه واقعیتهای اقتصادی. فعالشدن مکانیسم ماشه نیز در کوتاهمدت به دلایل روانی و غیرواقعی، افزایش قیمت ارز و طلا را در پی خواهد داشت، اما دوباره به حالت طبیعی باز خواهد گشت.
مهرپور تأکید کرد: نمیتوان منکر افزایش نرخ ارز در نتیجه جوّ روانی برخی اخبار سیاسی شد، اما اگر ریسکهای سیاسی نیز نباشند، دلار سطوح قیمتی بالا را به دلیل تورم ۴۰ درصدی و رشد نقدینگی ۳۵ درصدی تجربه خواهد کرد.
وی ادامه داد: وقتی در کشور مشکلاتی از جمله ارز صادرکنندگان، ناترازی انرژی و... وجود دارد، تولید و صادرات به خودی خود کاهش مییابد و این موضوع در کاهش سود شرکتها نیز تأثیرگذار است؛ بنابراین طبیعی است که بورس از روند صعودی باز بماند.
کارشناس بازارهای مالی در رابطه به روند آتی نرخ ارز نیز گفت: اتفاقات بسیار بزرگتر با تأثیرگذاری بیشتری در دو سال اخیر ازجمله شهادت رئیسجمهور، وقفه چندماهه تا تشکیل دولت جدید، وعدههای صادق و از همه مهمتر حمله نظامی دو کشور به ایران و شهادت فرماندهان رخ داده که بهمراتب اثرات آنها بیشتر از فعالشدن اسنپبک است. اما همانطورکه مشاهده کردیم، در وقایع گذشته نرخ ارز بهخوبی کنترل شد.
وی افزود: در اواخر اسفند ۱۴۰۱، دلار در مقطعی به مرز ۶۰ هزار تومان رسید و تا ۱۸ ماه پس از آن یعنی تا اواسط ۱۴۰۳، نرخ دلار کنترل شد. در جنگ ۱۲روزه نیز شاهد کنترل قیمت دلار بودیم.
مهرپور ادامه داد: بزرگترین اتفاق در ثبات نرخ ارز این است که بخشهای مختلف اقتصاد، از تولیدکننده گرفته تا صادرکننده و واردکننده، با تنشهای کمتری مواجه هستند و از طرفی نیز دست دلالان و سفتهبازها از بازار کوتاه میشود.
وی با تأکید بر اینکه دولت امکان و ابزارهای مدیریت نرخ ارز را دارد، گفت: تجربه ثابت کرده در حوادث دو سال اخیر، دولت توانست با ابزارهای مداخلهجویانه نرخ ارز را کنترل کند. فقط باید دید آیا سیاست دولت کنترل نرخ ارز هست یا خیر؟
بهنام صمدی، دیگر کارشناس بازارهای مالی نیز معتقد است: بازار طلا و ارز از دو ماه پیش که دلار از محدوده ۸۲ هزار تومان استارت زد، بخشی از هیجان مربوط به فعالسازی مکانیسم ماشه را تخلیه کرده است.
وی افزود: در یک ماه گذشته، ۲ بار اخبار مربوط به مکانیسم ماشه در صدر اخبار قرار گرفت. در بازار نیز انتظار وجود داشت دلار با هیجان فعالسازی مکانیسم ماشه از سقف قبلی رد شود، اما این اتفاق رخ نداد. البته هم زمان با رأیگیری و انتشار خبر بازگشت تحریمها نیز نرخ دلار ۳ هزار تومان رشد کرد. با این حال، فعلاً دلار هنوز نتوانسته از سقف قبلی خود، یعنی ۱۰۶ هزار تومان عبور کند.
صمدی تأکید کرد: امیدوارم بانک مرکزی بتواند بهخوبی قیمت دلار را کنترل کند.
فرزان راعی، دیگر کارشناس بازارهای مالی، در گفتوگو با شهرآرانیوز، اظهار کرد: در صورتی که جنگی رخ نمیداد و مکانیسم ماشه نیز فعال نمیشد، دلار سطوح فعلی را میدید؛ چراکه المانهای اقتصادی، رشد نقدینگی و نرخ تورم منجر به رشد نرخ دلار میشدند.
وی بیان کرد: اگر جنگی رخ نمیداد و مکانیسم ماشه نیز به تعویق میافتاد، انتظار میرفت تا پایان سال قیمت دلار به محدوده ۱۱۰ تا ۱۲۰ هزار تومان برسد، اما اکنون که شرایط سیاسی بحرانی شده در سناریو خوشبینانه محدوده ۱۳۰ هزار تومان دلار عدد منطقی به نظر میرسد؛ اما اگر اوضاع وخیمتر شود، افزایش قیمت دلار تا پایان امسال بین ۱۵۰ تا ۱۶۰ هزار تومان پیشبینی میشود.
این کارشناس بازارهای مالی درباره پیشبینی قیمت طلا و سکه تا پایان ۱۴۰۴ گفت: در حالت بدبینانه که دلار تا پایان سال به ۱۵۰ تا ۱۶۰ هزار تومان و اونس جهانی به ۳۸۰۰ دلار برسد، سکه با توجه به حبابی که دارد، احتمالاً ۱۴۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان را به خود خواهد دید.
وی ادامه داد: در این شرایط، طلای ۱۸عیار نیز تا پایان سال به سطوح بالاتر از ۱۰ میلیون تومان خواهد رسید.
حمیده صادقی، کارشناس بازارهای مالی نیز با اشاره به اینکه در صورت فعالشدن مکانیسم ماشه در مهرماه، دو سناریو پیش روی بازارهای مالی وجود دارد، اظهار کرد: در سناریوی خوشبینانه، تحریمها برمیگردد، فروش نفت ایران به حدود یک میلیون بشکه میرسد و نزدیک ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش مییابد. تقریباً با حالتی شبیه به سال ۹۷ که دوره اول ریاستجمهوری ترامپ بود، روبهرو میشویم. چین نیز بهسختی نفت ما را میخرد. در این سناریو، قیمت دلار در حوالی ۱۱۵ تا ۱۲۵ هزار تومان قرار خواهد گرفت.
صادقی ادامه داد: در سناریوی بدبینانه، گشتهای دریایی در خلیجفارس خواهیم داشت، احتمال بازرسی از کشتیهایی که از مبدأ یا مقصد ایران هستند، از سمت آمریکا و اسرائیل بالا میرود و این خطر جنگ را بهشدت افزایش خواهد داد. در این حالت نیز قیمت دلار حداقل ۱۴۰ هزار تومان پیشبینی میشود.