درباره زنده یاد «همایون ارشادی» هنرمندی که زندگی را نقش‌آفرینی کرد + بیوگرافی
همایون ارشادی در طول نزدیک به سه دهه فعالیت، از بازیگری هیاهوآفرین پرهیز داشت و به جای آن، در سکوت و صداقت، به جوهره تصویر وفادار ماند.
به گزارش شهرآرانیوز؛ در بیستم آبان ۱۴۰۴، سینمای ایران و جهان هنری یکی از آرام‌ترین و اصیل‌ترین چهره‌های خود را از دست داد. اما چهره او هنوز بر پرده‌ی ذهن ما روشن است، در جاده‌های خاکی «طعم گیلاس»، در زیر نور ملایم عصرگاهی، جایی میان مرگ، زندگی و پرسش ابدی بودن.
همایون ارشادی، با آن خونسردی درخشان و صداقت بی‌پیرایه‌اش در برابر دوربین، بازیگری بود که نقش را بازی نمی‌کرد، بلکه در سکوت، به آن روحی بی‌هیاهو می‌بخشید. حضوری که به‌جای احساسات اغراق‌آمیز و ژست‌های مرسوم، در خلأیی تأمل‌برانگیز جریان می‌یافت؛ همان خلأیی که نشانه‌ی سینمای مؤلف است؛ سینمایی که به‌جای تظاهر، به درونِ حقیقت می‌نگرد.
او (۱۳۲۶–۱۴۰۴) از چهره‌های ماندگار سینمای مؤلف ایران و از معدود بازیگرانی بود که مرز میان سینمای ملی و جهانی را درنوردید. او تا پایان دوران دبیرستان در آبادان زندگی و تحصیل کرد و پس از دریافت دیپلم، برای ادامه تحصیل به ایتالیا رفت. در دانشگاه ایتالیا رشته‌ی معماری خواند و یازده سال در آن کشور اقامت داشت؛ اما در بازگشت به ایران، مسیر زندگی‌اش به‌گونه‌ای غیرمنتظره به سینما گره خورد.
ورود به سینما
مسیر بازیگری او به صورت اتفاقی آغاز شد. ارشادی به واسطه دوستی با محمد نیک‌بین، همسر تهمینه میلانی، در سال ۱۳۷۱ در فیلم کاکادو نقش کوتاهی ایفا کرد. با این حال نخستین حضور جدی او در یک فیلم سینمایی با بازی در نقش اصلی فیلم طعم گیلاس عباس کیارستمی رقم خورد. این فیلم در سال ۱۹۹۷ جایزه نخل طلا جشنواره کن را دریافت کرد و بازی ارشادی در آن مورد توجه بین‌المللی قرار گرفت.
کیارستمی در کتاب سر کلاس با کیارستمی (نوشته‌ی پال کرونین) روایت کرده است که شش ماه پس از نخستین آشنایی با ارشادی، او را برای نقش اصلی فیلم برگزیده است — انتخابی که چهره‌ای تازه با بازیگری مینی‌مال، صادق و تأمل‌برانگیز را به جهان معرفی کرد. بازی ارشادی در نقش «آقای بدیعی» تحسین منتقدان داخلی و خارجی را برانگیخت و او را به نماد نوعی بازیگری بی‌واسطه در سینمای هنری بدل ساخت.
یک سال بعد، ارشادی در فیلم «درخت گلابی» به کارگردانی داریوش مهرجویی (۱۳۷۶) مقابل دوربین رفت و بار دیگر نگاه‌ها را به خویش معطوف کرد. در ادامه، در آثار متعددی از جمله «ملکه» (۱۳۹۰) ساخته محمدعلی باشه‌آهنگر نقش‌آفرینی کرد؛ حضوری متفاوت و بدون دیالوگ که عمق درونی و درک بصری او از بازیگری را به‌خوبی نشان می‌داد.
نخستین تجربه بین‌المللی او با فیلم «بادبادک‌باز» (The Kite Runner) به کارگردانی مارک فورستر در سال ۲۰۰۷ رقم خورد؛ تجربه‌ای موفق که نام او را به‌عنوان بازیگری جهانی مطرح کرد. روزنامه لس‌آنجلس تایمز در نقدی نوشت: «مارک فورستر نکته‌ی حیرت‌انگیز بازی همایون ارشادی را در طبیعی بودن او می‌داند؛ بسیاری از بازیگران به تکنیک تکیه می‌کنند، اما او تنها به دل خود متکی است.»
ارشادی سپس در فیلم تاریخی «آگورا» (Agora) ساخته‌ی آلخاندرو آمنابار (۲۰۰۹) در نقش «آسپاسیوس» ظاهر شد و بر دامنه‌ی شهرت بین‌المللی‌اش افزود. حضور کوتاه اما تأثیرگذار او در فیلم اسکاربرده‌ی «سی دقیقه پس از نیمه‌شب» (Zero Dark Thirty – ۲۰۱۲) به کارگردانی کاترین بیگلو، نشان از اعتماد فیلم‌سازان برجسته‌ی جهان به شخصیت و بازی درونی او داشت.
در سال ۲۰۱۴، در فیلم «تحت تعقیب‌ترین مرد» (A Most Wanted Man) به کارگردانی آنتون کوربن، در کنار بازیگرانی چون فیلیپ سیمور هافمن، ریچل مک‌آدامز و ویلم دفو نقش «دکتر عبدالله» را ایفا کرد؛ حضوری متین و پرجزئیات که بار دیگر دقت و ظرافت بازیگری او را در معرض نگاه جهانیان قرار داد. آخرین حضور سینمایی‌اش نیز در فیلم عاشقانه‌ی انگلیسی «علی و نینو» (Ali & Nino – ۲۰۱۶) رقم خورد.
همایون ارشادی در طول نزدیک به سه دهه فعالیت، از بازیگری هیاهوآفرین پرهیز داشت و به جای آن، در سکوت و صداقت، به جوهره تصویر وفادار ماند. او نمونه کم‌نظیری از بازیگر مؤلف بود؛ هنرمندی که نقش را نمی‌ساخت، بلکه زندگی می‌کرد.
فیلم‌شناسی
طعم گیلاس (۱۳۷۶)/ درخت گلابی (۱۳۷۶)/ پارتی (۱۳۷۹)/ بوی گل سرخ (۱۳۸۰)/ مزاحم (۱۳۸۰)/ جایی دیگر (۱۳۸۱)/ واکنش پنجم (۱۳۸۱)/ سیمای زنی در دوردست (۱۳۸۳)/ تفکرات آقای نویسنده (۱۳۸۳) / پرونده هاوانا (۱۳۸۴)/ سفر به هیدالو (۱۳۸۴)/ رؤیای خیس (۱۳۸۴)/ از دوردست (۱۳۸۴)/ زندگی با چشمان بسته (۱۳۸۷)/ آل (۱۳۸۸)/ آینه‌های روبرو (۱۳۸۸) / آسمان محبوب (۱۳۸۸)/ یکی از ما دو نفر (۱۳۸۹)/ زمان معکوس (۱۳۸۹)/ بی‌انتها (۱۳۸۹)/ ما همه گناهکاریم (۱۳۸۹)/ یک عاشقانه ساده (۱۳۹۰)/ یک سطر واقعیت (۱۳۹۰)/ بی خداحافظی (۱۳۹۰)/ چک (۱۳۹۰)/ نارنجی‌پوش (۱۳۹۰)/ ملکه (۱۳۹۰)/ یک، دو، سه، ... پنج (۱۳۹۱)/ چه خوبه که برگشتی (۱۳۹۱)/ گناهکاران (۱۳۹۱)/ روزگاری عشق و خیانت (۱۳۹۲)/ اشباح (۱۳۹۲)/ لاله (۱۳۹۲)/ به تهران خوش آمدید (۱۳۹۲)/ ناخواسته (۱۳۹۲)/ پنج ستاره (۱۳۹۲)/ ماهی سیاه کوچولو (۱۳۹۳)/ دریا و ماهی پرنده (۱۳۹۳)/ چهارشنبه خون به پا می‌شود (۱۳۹٣)/ آشوب (۱۳۹۴)/ ماحی (۱۳۹۴)/ بن‌بست وثوق (۱۳۹۵)/ انزوا (۱۳۹۵)/ ایتالیا ایتالیا (۱۳۹۵)/ خرگیوش (۱۳۹۵)/ هت‌تریک (۱۳۹۵)/ سرو زیر آب (۱۳۹۶)/ نیلگون (۱۳۹۸)/ حکم تجدیدنظر (۱۳۹۸)/ زد و بند (۱۳۹۹)/ بادبادک‌باز (۲۰۰۷)/ آگورا (۲۰۰۹)/ سی دقیقه پس از نیمه‌شب (۲۰۱۲)/ تحت‌تعقیب‌ترین مرد (۲۰۱۴)/ آرمان‌شهر (۲۰۱۵)/ علی و نینو (۲۰۱۶)/ آخرین سکنه (۲۰۱۶)
سریال‌ها
سایه باز (۱۴۰۲)/ هم بازی (۱۴۰۰)/ جلال ۲ (۱۳۹۹)/ مانکن (۱۳۹۸)/ دل دار (۱۳۹۸)/ رقص روی شیشه (۱۳۹۷)/ دیوار به دیوار (۱۳۹۶)/ آسپرین (۹۵-۱۳۹۴)/ راه شیری (۱۳۹۳)/ زخم (۱۳۹۳)/ خانه ای روی تپه (۱۳۹۱-۱۳۹۲)/ به خاطر مونا (۱۳۹۱)/ تا ثریا (۱۳۹۰)/ شمس العماره (۱۳۸۸)/ من نه منم (۱۳۸۵)/ باغ بلور (۱۳۸۲-۱۳۸۱)/ آخرین روزهای شاد بودن (۱۳۸۰)/ باران عشق (۱۳۸۰)/ بگذار آفتاب برآید (۱۳۷۸-۱۳۷۷)/ همشاگردی ها (۱۳۷۷)
جوایز
جایزه بنیاد بلونلیج در بخش بازیگری در هفتاد و ششمین جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز ۲۰۱۹
نامزد جایزه بهترین روایت جوایز بین‌المللی فیلم و ویدئو تورنتو برای بازی در فیلم آرمان‌شهر ۲۰۱۶
نامزد جایزه بهترین بازیگر جشنواره بین‌المللی فیلم اکشن ان فیلم آمریکا بازی در فیلم اینجا ایران ۲۰۱۳
نامزد جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل مرد انجمن منتقدان فیلم دالاس‌فورت وورث برای بازی در فیلم بادبادک‌باز ۲۰۰۸
نامزد جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل مرد انجمن بازنشستگان آمریکا برای بازی در فیلم بادبادک‌باز ۲۰۰۸
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
