بازگشت پروژه آزادراه مشهد - قوچان به نقطه تجهیز کارگاه در قطعه اول با گذشت ۴ سال از موعد بهره‌برداری

به گزارش شهرآرانیوز؛ پروژه آزادراه مشهد- چناران – قوچان که قرار بود چهارسال پیش به اتمام برسد، اکنون نه‌تنها در مسیر نهایی‌شدن نیست که بررسی‌ها نشان می‌دهد شاید چهارسال دیگر به نتیجه برسد. پروژه‌ای که در ابتدای اجرای آن به اعتباری حدود ۴۰۰ میلیاردتومان نیاز داشت و اکنون فقط برای قطعه پانزده کیلومتری اول، حدود ۴ همت اعتبار نیاز دارد، یعنی افزایش ده‌برابری اعتبار موردنیاز که بار‌ها به‌عنوان مانع اصلی پیشرفت پروژه از آن یاد شده است.

اگرچه از همان ابتدا چالش‌های دیگری نیز مانند تملک اراضی در مسیر اجرای این پروژه و تقسیمات کشوری حریم مشهد برای ورود شهرداری به ۴.۵ کیلومتر ابتدایی آزادراه مطرح بود، اما به نظر می‌رسد حلقه مفقوده، پیگیری مسئولان و چانه‌زنی‌هایی است که در این سال‌ها به‌عنوان نقطه ضعف جدی در کارنامه پروژه‌های بر زمین مانده استان به چشم می‌خورد.

در این سال‌ها از سویی حضور نمادین مسئولان در این پروژه خبر از پیشرفت می‌داد که بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد با خروج پیمانکار قبلی از پروژه و تعیین پیمانکار جدید، هنوز پروژه در مرحله تجهیز کارگاه در قطعه اول این آزادراه است و هیچ چشم‌انداز و تعیین‌تکلیف مشخصی برای ورود شهرداری به بخش ابتدایی این آزادراه وجود ندارد.

اگرچه در سال‌های اخیر در سفر رئیس‌جمهور، وزیر راه، مسئولان و در حضور نمایندگان مجلس زمزمه‌هایی از شتاب‌گرفتن این آزادراه به گوش رسیده است، اما واقعیت این است که این پروژه بیش از کلنگ‌زنی، بازدید و عکس‌های یادگاری نیاز به همتی جدی از سوی مسئولان حتی در سطح ملی برای تزریق اعتبار، رصد میزان پیشرفت و نظارت بر ترک فعل مدیران تا نهایی‌شدن آن دارد. زنجیره‌ای که اگر تحقق یافته بود تاکنون مسافران و زائران در این مسیر پرترافیک و حادثه‌خیز با چالش کمتری مواجه بودند.

با چانه‌زنی می‌توانستیم اعتبار بگیریم

آخرین بازدید از این پروژه متعلق به نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی در ۲۳ آذرماه امسال است که در گفت‌و‌گو با خبرنگار شهرآرا دراین‌باره می‌گوید: این پروژه در دو قطعه تعریف شده و قطعه اول حدود پانزده کیلومتر است که در سال ۹۶ به‌عنوان پروژه‌ای ملی، بین دولت و آستان قدس رضوی مشارکتی تعریف شده است.

تا سال ۱۴۰۳ ما در سمت نمایندگی مجلس نبودیم و نمی‌دانیم چرا در مقطعی دچار مشکل شده است. احسان عظیمی‌راد با اشاره به پیگیری این پروژه در هفده ماه گذشته، اظهار می‌کند: به عقیده من مسئولان استانی و نمایندگان مجلس در دوره‌های مختلف به این پروژه توجهی نکرده‌اند، چون هم پروژه ملی و هم مجوز ماده ۲۳ دارد. طبیعی است که با چانه‌زنی برای تأمین اعتبار می‌توانست کار پیش برود.

با این حال تلاش کردیم از ابتدای ورود به این پروژه تأمین اعتبار صورت بگیرد و پیمانکار هم سال گذشته شرکت مسکن و عمران آستان قدس رضوی بود که اعلام کرد نمی‌تواند ادامه بدهد و آخر سال ۱۴۰۳ از این پروژه خارج شد. پیمانکار جدید تعریف شد و با حضور وزیر راه کلنگ‌زنی انجام شد که اکنون پروژه در مسیر انجام است.

باید مشکل با شهرداری نیز حل شود

وی با اشاره به چندبرابرشدن هزینه‌های پروژه بیان می‌کند: گفته می‌شود برای قطعه اول فقط ۴ همت اعتبار لازم است. پیش‌بینی شده است که تا دو سال آینده قطعه اول به بهره‌برداری برسد. درحال‌حاضر برای تأمین اعتبار مشکلی وجود ندارد. تعهد پیمانکار این است که تا پایان سال ۴.۵ کیلومتر از آزادراه زیرسازی و آسفالت شود.

اما نکته مهم اینجاست که قسمت اول آزادراه که از تقاطع آزادگان (میدان نمایشگاه) شروع می‌شود و حدود ۴.۵ کیلومتر است در اختیار شهرداری و تعهد آنهاست که شهرداری نیز به‌دلیل اینکه در تقسیمات کشوری شمال آزادراه به طرقبه‌شاندیز الحاق شده است، مطرح می‌کند که در این زمینه هزینه نمی‌کند. قرار است با استاندار خراسان رضوی نشستی داشته باشیم که مشکل حل شود.

تضمین ماندگار پیمانکار در گرو نظارت ویژه دولت

عظیمی‌راد در پاسخ به این پرسش که چه تضمینی برای ماندگاری پیمانکار جدید در این پروژه وجود دارد، می‌گوید: پروژه در اختیار دولت است و انتظار می‌رود استاندار، معاونان و متولیان امر نظارت داشته باشند. این نکته درست است که در آینده هم ممکن است پیمانکار از پروژه خارج شود.

اعتقاد من است که دولت باید نظارت جدی داشته باشد، اما خود نمایندگان نیز بی‌تأثیر نیستند و در جنبه نظارتی نباید محدود به نظارت بر قوانین باشیم. دولت و مجلس می‌توانند فرایندی داشته باشند که بر پروژه‌های ملی نظارت دقیق‌تری صورت بگیرد. چون اعتبار و زمان کشور هزینه می‌شود و در عمل پروژه‌ها به نتیجه نمی‌رسد. دلیل هم کم‌کاری یا بی‌توجهی و نداشتن نظارت کافی بر این پروژه‌هاست.

۲ سال فقط برای قطعه اول آزادراه

مجری طرح آزادراه‌های مرکز، شرق و شمال‌شرق کشور نیز در گفت‌و‌گو با خبرنگار شهرآرا درباره آخرین وضعیت این پروژه، می‌گوید: قرارداد با پیمانکار جدید منعقد شده و پروژه در مرحله تجهیز کارگاه است. برای امسال ۶۰۰ میلیاردتومان اعتبار در نظر گرفته شده که ۳۰۰ میلیاردتومان تخصیص داده شده و ۳۰۰ میلیارد دیگر نیز تا آخر سال به‌صورت اوراق تخصیص داده می‌شود.

قرارداد این شرکت از کیلومتر ۵ خارج از محدوده شهری تا تقاطع ناظریه و اتصال کنارگذر شمالی مشهد و رقم این قرارداد حدود ۳.۷ همت است. در فرایند اجرا به صورت ۵۰-۵۰ سرمایه‌گذار و آستان قدس رضوی مشارکت دارند و در تملک دولت است. اگر تأمین مالی انجام شود تا دو سال آینده قطعه اول بهره‌برداری می‌شود. قطعه دوم نیز از تقاطع ناظریه تا چناران است که آن هم دو سال زمان نیاز دارد.

مانع اصلی، تأمین اعتبار است

سیداسماعیل احمدی در پاسخ به زمان‌بندی‌هایی که پیش از این در زمینه بهره‌برداری از این آزادراه مطرح شده بود، بیان می‌کند: زمان‌بندی‌هایی مطرح شده بود، اما در صورتی تحقق می‌یابد که تأمین اعتبار شود. از ابتدای سال ۹۹ که بنده حضور داشتم مانع اصلی، تأمین اعتبار بوده است. پیمانکار قبلی نیز مسائلی داشت که تأمین‌نشدن اعتبار یکی از مسائل اصلی بود.

از زمان بسته‌شدن قرارداد این پروژه اعتبار مورد نیاز آن چندبرابر شده است و در حال حاضر فقط برای پانزده کیلومتر حدود ۴ همت اعتبار لازم است. از سال ۹۹ فقط یک‌بار پروژه متوقف شده، اما مشکل اعتباری و سرعت پایین پیشرفت پروژه همیشه بوده است.

زمان بگذرد اعتبار چندبرابر می‌شود

وی درباره لزوم چانه‌زنی در سطح ملی برای تحقق این پروژه می‌گوید: هر فردی قدرت چانه‌زنی دارد، باید کمک کند. چه مقامات استانی و چه در آستان قدس رضوی و حتی مطالبه‌گری در رسانه‌ها و... اگرچه همه می‌دانیم شرایط اقتصادی فعلی مطلوب نیست، اما به هر حال مؤثر است. اگر همدلی و پیگیری همه‌جانبه باشد، تحقق آن ممکن است، اما خیلی امیدوارانه هم نمی‌توان گفت! مسئولان باید توجیه شوند این پروژه اهمیت دارد و هر چه نیاز به زمان بیشتری پیدا کند، هزینه‌ها نیز چندبرابر می‌شود.

احمدی، رقم کلی اعتبار موردنیاز این پروژه را ۷ همت اعلام و تصریح می‌کند: اگر اعتبار تأمین شود شاید دو ساله هم بتوانیم این پروژه را تمام کنیم. در حال حاضر حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ نفر نیروی کار مستقیم و دویست نفر نیروی غیرمستقیم داریم، اما در اوج فعالیت نیستند، چون کارگاه در حال تجهیز است.