کلاب هاوس؛ تمرین «گفتگو» به شرط چاقو!

 

 

۴ سال پیش بود که تیک تاک به عنوان رسانه اجتماعی جدیدی رونمایی شد؛ نرم افزاری که می‌شد در آن کلیپ‌هایی کوتاه با ایده‌های جذاب و بکر منتشر کرد و امکانات بصری این شبکه اجتماعی هم به این کار کمک می‌کرد. به تیک تاک در ایران زیاد توجه نشد و مردم در همان اینستاگرام ماندند. تیک تاک بیشتر در شرق آسیا و البته آمریکا پرمخاطب شد، اما ۴ سال پس از تیک تاک نوبت کلاب هاوس شد. نرم افزاری با یک ایده عجیب، اما خلاقانه؛ کلاب هاوس هیچ عکس، فیلم یا نوشته‌ای ندارد و همه چیز فقط و فقط صداست! شما می‌توانید خودتان یک اتاق در کلاب هاوس درست کنید یا به اتاقی بپیوندید که دیگران دارند در آن گفتگو می‌کنند. فقط تعداد مشخصی از افراد می‌توانند صحبت کنند و بقیه فقط می‌توانند گوش کنند.

 

اما می‌شود بین صحبت بقیه دستتان را بالا ببرید و از مدیران اتاق اجازه حرف زدن بگیرید. در کلاب هاوس مکالمات به هیچ وجه ضبط نمی‌شود و نمی‌توانید بعد‌ها مکالمات یک گروه را گوش کنید و ضبط صدا جزو تخلفات در این نرم افزار محسوب می‌شود. اما این طور هم نیست که فقط از سر بخت و اقبال هنگام حرف زدن از یک موضوع خاص سر برسید و بحثی را گوش کنید یا در آن شرکت کنید. اگر به موضوعات مشخصی علاقه دارید و نمی‌خواهید گفتگو‌ها را از دست بدهید، می‌توانید هنگام عضویت، موضوع‌های مورد علاقه خود را انتخاب کنید، سپس وقتی مردم درباره این موضوعات صحبت می‌کنند، نرم افزار به شما خبر می‌دهد.

کلاب هاوس اکنون فقط روی گوشی‌های آیفون به شکل رسمی و قانونی عمل می‌کند، اما اگر گوشی اندروید هم دارید، می‌توانید با روش هایی، نسخه‌ای از آن را دانلود کنید و کمی سخت‌تر و با کیفیت پایین‌تر در مباحث شرکت کنید. اما نکته دیگری که درباره کلاب هاوس وجود دارد، لزوم داشتن دعوت نامه برای حضور در این نرم افزار است. به این ترتیب که کسی که دعوت نامه دارد و کلاب هاوس را نصب کرده است، می‌تواند ۲ نفر دیگر را هم به این رسانه اجتماعی دعوت کند. اما کلاب هاوس با این مختصات چه مزایا و معایبی دارد و تا امروز در کشور ما چه بازخورد و عملکردی داشته است؟

 

 

نمی‌توان به درستی، مشخص کرد که کلاب هاوس معجزه گفت وگوست یا معجزه فناوری، اما به وضوح در فضای رسانه‌ای کشور ما باعث اتفاقی جالب شده است؛ آدم‌هایی که پیش از این با گوشه وکنایه یا گاهی با فحاشی در توئیتر و اینستاگرام هیچ وقت به درک درستی از حرف همدیگر نمی‌رسیدند، این روز‌ها از آنجا که باید با صدای خودشان و در بعضی گروه‌های رسمی با نام و عکس واقعی شان حاضر شوند، ملزم به رعایت آداب گفتگو شده اند و در بیشتر اتاق‌ها بحث‌های خوبی درمی گیرد که از توهین و تهمت به دور است.

 

یکی از نکات مثبت دیگر، امکان مکالمه رودررو یا شنیدن نظر‌های بعضی مسئولان یا خبرنگاران یا هنرمندان به شکل مستقیم است، درحالی که پیش از این چنین امکانی وجود نداشت. از مهم‌ترین بحث‌های این چنینی می‌توان به حضور ظریف، آذری جهرمی و صالحی در اتاق‌های کلاب هاوس و درگرفتن بحث‌هایی درباره حوزه عملکردشان اشاره کرد. گفتگو‌هایی که بازخورد‌ها و البته حاشیه‌های گسترده‌ای در فضای رسانه‌ای کشور داشت.

 

در این سال‌ها که مسئله پادکست گوش کردن و نشستن پای داستان‌ها و روایت‌ها و نظر‌های دیگران بسیار باب شده است، کلاب هاوس نوعی پادکست دوطرفه است که می‌توان در آن نه تنها گوش داد، بلکه اظهارنظر کرد. از سویی گستردگی مباحث مطرح شده در کلاب هاوس باعث می‌شود با هر سلیقه‌ای که دارید، یک اتاق مناسب برای شما پیدا شود تا در آن گوش کنید یا حرف بزنید. اما در کلاب هاوس همه چیز این قدر خوش و خرم و متمدن نیست؛ مثل هر رسانه دیگری، بعضی ناهنجاری‌ها هم به کلاب هاوس پا گذاشته است!

 

 

از کم شدن فحاشی و پاکیزه تربودن فضای کلاب هاوس نسبت به اینستاگرام و توئیتر گفتیم، اما ذات بعضی حضور‌ها آزاررسان است و آزار کلامی که نبایدفحاشی باشد! اولین و البته کم خطرترین عیب کلاب هاوس این است که هر کسی با هر سطح دانش و اطلاعی، درباره همه چیز نظر می‌دهد؛ نکته‌ای که البته در رسانه‌های اجتماعی دیگر هم وجود دارد، اما در کلاب هاوس با یک ته لهجه بریتیش یا یک ادعا در بین صحبت‌ها درباره تحصیلات و تخصص فردی، می‌توان راحت‌تر دروغ گفت.

 

از سوی دیگر بعضی اتاق‌های رسمی که با حضور خبرنگاران و مسئولان بلندپایه شکل می‌گیرد، گاهی به جلسات روزمره خبری تبدیل می‌شود که همیشه از رسانه‌های رسمی می‌بینیم. درحالی که کلاب هاوس جایی است که در آن عادی‌ترین افراد به مقامات بلندپایه یا هنرمندان سرشناس دسترسی دارند و باید بتوانند با آنان حرف بزنند، در غیر این صورت رسانه‌های رسمی از چنین نرم افزاری بهترند. از سوی دیگر بعضی شاخ‌های اینستاگرامی هم پایشان به کلاب هاوس باز شده است و متأسفانه شاهد آوردن همان ادبیات همیشگی در کلاب هاوس هم هستیم، با این تفاوت بزرگ که ناگهان یک فرد موجه اجتماعی در داخل کشور از اتاق افرادی معلوم الحال همچون ریحانه پارسا و تتلو سر در می‌آورد!

 

اتفاقی که باعث سرریزشدن مخاطبان بیشتر به این گروه‌ها و انتشار بیشتر ابتذال می‌شود! به هرحال با وجود بالاوپایین‌های کلاب هاوس و نقاط منفی و مثبت آن، اینکه فضایی آزاد با دسترسی مستقیم و خوب برای همه افراد شکل گرفته است که می‌توان در آن گفتگو را تمرین کرد، نکته‌ای مثبت است که اگر آلوده به شاخ بازی‌های اینستاگرامی و هوچیگری‌های توئیتری نشود، می‌تواند بسیار اثرگذار باشد، به ویژه اگر به این جمله اعتقاد داشته باشیم که ما راهی به جز گفتگو نداریم.