استخراج سجایای هویت ایرانی از شاهنامه فردوسی

امیررضا وثوقی | شهرآرانیوز؛ در آستانه روز بزرگداشت حکیم بزرگ ابوالقاسم فردوسی، نشستی با محوریت «مفهوم شهر و هویت در شاهنامه فردوسی» با حضور برخی اعضای شورای اسلامی شهر مشهد، اندیشمندان، استادان و پژوهشگران حوزه‌های فرهنگی، ادبی و تاریخی شهر مشهد و همچنین فعالان اجتماعی و برخی اهالی منطقه توس در ساختمان شورای اسلامی شهر برگزار شد.

گردهمایی فرهیختگانی که فرصتی مناسب برای تشریح ضرورت‌ها و الزامات مختلف برای ارتقای جایگاه حکیم فردوسی و تبیین راهکار‌های بهره‌گیری از حکمت‌های شاهنامه در بازنگری هویت شهری فراهم کرد.

رئیس کمیسیون ویژه توسعه و بهسازی توس شورای اسلامی شهر مشهد در این نشست سفر رهبر معظم انقلاب را سرآغاز توجه به حوزه ادبیات حماسی و جایگاه حکیم فردوسی دانست و گفت: توجه به حوزه توس از محور‌های گفتمانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران بود و موضوع هویت و گفتمان تاریخی، از نکاتی جدی است که در کلام رهبر معظم انقلاب نمود دارد. ما نیز براساس این سند بالادستی، با مردم صحبت کردیم.

مجید طهوریان‌عسکری با اشاره به اینکه در دوره ششم شورای اسلامی شهر توجه ما به حوزه معماری اسلامی و ایرانی و سیما و منظر شهری بوده است، افزود: در الگو‌های فرهنگی، موضوع هویت به‌عنوان مسئله و حوزه‌ای جدی نمود پیدا می‌کند. همه تلاش ما این است که در این مسیر حرکت کنیم و اگر به‌دنبال هویت ایرانی و سیما و منظر شهری در معماری اسلامی‌ایرانی هستیم، می‌توانیم سجایای هویت ایرانی را از شاهنامه استخراج کنیم.

افزایش ده‌برابری اعتبارات منطقه توس

وی در ادامه به توجه ویژه اعضای شورای اسلامی شهر به منطقه توس در بودجه ۱۴۰۱ اشاره کرد و گفت: سال گذشته اعتبار ۱۲ تا ۱۵میلیارد تومانی برای این منطقه در نظر گرفته شده بود، اما امسال این رقم با همت شهرداری و کمیسیون تلفیق شورای اسلامی شهر مشهد به بیش از ۱۴۰میلیارد تومان ارتقا یافت. امیدوارم با تخصیص اعتبارات این بخش، شاهد جهش در منطقه توس باشیم.

مردم‌محوری در تحولات توس

عضو هیئت‌رئیسه شورای اسلامی شهر مشهد تصریح کرد: هر اتفاقی که در منطقه توس رقم می‌خورد، پایدار نخواهد بود، مگر آنکه مردم آن خطه در موضوع دخیل و سهیم باشند؛ زیرا آن‌ها نگهبانان این میراث ماندگار نهصدساله هستند. امیدواریم این نقش مردمی در همه موضوعات به‌ویژه مباحث پژوهشی دیده شود.

طهوریان‌عسکری در پایان با بیان اینکه برای حوزه سیما و منظر بولوار شاهنامه نیز در سال۱۴۰۱ ردیف اعتباری در نظر گرفته شده است، از مردم دعوت کرد از ویژه‌برنامه‌های شهرداری مشهد، میراث فرهنگی و حوزه هنری خراسان‌رضوی به‌مناسبت گرامیداشت فردوسی بهره‌مند شوند.

ارتقای جایگاه مشهد با احیای شاهنامه و جایگاه فردوسی در مدیریت شهری

نایب‌رئیس کمیسیون ویژه توسعه و بهسازی توس شورای اسلامی شهر مشهد با اشاره به اینکه در مشهد شاهد ضعف اساسی در حوزه‌های هویتی و تعلق مردم به شهر هستیم، گفت: گردهمایی مردم با فرهنگ‌های مختلف در مجاورت بارگاه امام‌رضا (ع) نتوانسته است به انسجام عملی برسد و تشتت را در جامعه مشاهده می‌کنیم. این انسجام ضروری است و محور آن می‌تواند شاهنامه و فردوسی باشد.

ایمان فرهمندی افزود: بی‌شک شاهنامه در ۱۰ قرن گذشته محور انسجام فارسی‌زبان‌ها و محور بقای کشور ایران بوده است. آنچه ایران را از حمله مغول و دیگر رخداد‌های مهم حفظ و روح زندگی را در مردم تقویت کرده، شاهنامه و فردوسی بوده است.

وی تصریح کرد: اکنون یکی از اقداماتی که می‌توانیم برای ارتقای جایگاه مشهد انجام دهیم، احیای شاهنامه و تقویت جایگاه فردوسی و توس در مدیریت شهری و شناساندن آن به‌عنوان هویت به مردم مشهد است. فرهمندی تأکید کرد: مهم‌ترین زیرساخت توسعه متوازن شهر مشهد، زیرساخت فکری آن است که شاهنامه می‌تواند این نقش محوری را دنبال کند.

بسترسازی ایجاد سند هویتی شهر با بهره‌گیری از شاهنامه

رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر مشهد نیز به‌عنوان دبیر این نشست اظهار کرد: مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر مشهد به‌مناسبت پاسداشت حکیم بزرگ توس و باتوجه‌به دغدغه‌های اعضای شورای اسلامی شهر در موضوع نگاه هویت‌ساز به شهر حضرت‌رضا (ع)، مجموعه‌نشست‌هایی با موضوع سند هویتی شهر در نظر گرفته است.

الهه سادات ذوقی افزود: خرسندیم که مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر مشهد به‌عنوان اتاق فکر و موتور علمی و پژوهشی، این نشست را برپا می‌کند. به‌نظر می‌رسد این نشست‌ها می‌تواند بستر گفت‌وگوی نخبگانی درباره شبکه مسائل هویتی را فراهم کند و پایه‌گذار رخداد‌های مثبت در منطقه توس باشد و فرهنگ غنی ایرانی و اسلامی را به‌عنوان عنصری هویتی در مشهد معرفی کند.

شاهنامه؛ الگویی عملی برای ارتقای فرهنگ ملی و شهری

عضو هیئت‌علمی دانشگاه فردوسی نیز با بیان اینکه مفهوم شهر و هویت شهری را می‌توان به‌روشنی در شاهنامه رصد کرد، گفت: مفهوم شهر و نسبت آن با هویت در شاهنامه فردوسی در انگاره‌هایی برمبنای فر و ترسیم رنگ‌ها و مفاهیم در این اثر ارزشمند شکل گرفته است که قابلیت تبدیل‌شدن به آنچه را دارد که ما از آن به‌عنوان سیاست اجرایی یا پاسبانی از شهر یاد می‌کنیم.

فرزاد قائمی با تأکید بر اینکه می‌توان با بهره‌گیری از مفاهیمی که در این کتاب وجود دارد، فرهنگ ملی و شهری را بازنگری کرد، افزود: این اقدامی است که امیدوارم با اهتمام اعضای شورای اسلامی شهر مشهد و مرکز پژوهش‌های شورای شهر عملیاتی شود تا به فرهنگ و ادبیات کهن ایرانی و اسلامی ما به‌عنوان گنجینه‌ای نه فقط برای ستودن و فخرورزیدن، بلکه برای الهام‌گرفتن از آن و به‌نیت ساختن دنیایی بهتر استفاده شود.