تغییر رژیم غذایی در روزگار قحطی

سیدزاده | شهرآرانیوز؛ همین چند روز پیش بود که متن و تصویری از هفته نامه اقتصادی اکونومیست درباره بحران مواد غذایی منتشر شد که حسابی در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد. در عکس این گزارش، سه خوشه گندم نمایش داده شده بود که به جای دانه‌های گندم، عکس جمجمه انسان روی آن نمایش و بالای عکس هم این جمله به چشم می‌خورد: «فاجعه غذا در حال آمدن است.» بحرانی که البته تا کنون بار‌ها از آن صحبت شده، اما عواملی مثل جنگ در اوکراین و همه گیری کرونا هم به نظر می‌رسد در تشدید آن مقصر بوده است.

در کنار این عوامل، تغییرات اقلیمی در سطح جهان هم که کشور‌ها را به سمت گرما و خشک سالی بی سابقه‌ای برده، باعث شده است تا این موضوع بسیار جدی‌تر از قبل مطرح شود. در این گزارش نوشته شده بود که قیمت بالای کالا‌های اساسی، تعداد افرادی را که نمی‌توانند مطمئن باشند به غذای کافی دسترسی پیدا می‌کنند از ۴۴۰ میلیون نفر به ۱.۶ میلیارد نفر افزایش یافته است و اینکه حدود ۲۵۰ میلیون نفر در آستانه قحطی هستند.

این گزارش به جنگ اوکراین هم اشاره کرده بود و از این گفت که اگر این جنگ ادامه پیدا کند و عرضه مواد غذایی از روسیه و اوکراین محدود شود، صد‌ها میلیون نفر دیگر دچار فقر خواهند شد، ناآرامی‌های سیاسی گسترش پیدا خواهد کرد و کودکان دچار نقصان می‌شوند و مردم گرسنگی می‌کشند. به تازگی هم دانشمندان فهرستی از گیاهان و خوراکی‌های کمتر شناخته شده تهیه کرده اند که در ادامه این روند بحران تغذیه ممکن است تا سال ۲۰۵۰ به فهرست غذا‌های ما اضافه شود. کاج پیچی و گونه‌های دیگری از حبوبات و غلات که تاکنون استفاده نشدند می‌تواند از این دست گونه‌ها باشد.

بحران، بحران همه گیری است و کشور ما هم از این قاعد مستثنی نیست. روزنامه شرق در یکی از گزارش‌های تازه خود از این نوشته است که بر اساس گزارش سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد، واردات غذا به ایران به طورمستمر درحال افزایش است. این گزارش نشان می‌دهد که از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵، ایران به طور متوسط ۲۳ درصد از مصرف گندم، ۵۲ درصد برنج و ۷۱ درصد ذرت خود را از طریق واردات تأمین کرده است و به گفته سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد، در مجموع، ۳۶.۶ درصد از غلات موردنیاز ایران در سال ۲۰۱۶ از طریق واردات تأمین شده است. درحالی که این میزان در سال ۲۰۰۵ تنها ۱۸.۱ درصد بود.

سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل متحد پیش بینی می‌کند حدود ۶۶۰ میلیون نفر ممکن است تا سال ۲۰۳۰ با گرسنگی روبه رو شوند که بخشی از آن به دلیل تأثیرات پایدار همه گیری ویروس کرونا بر امنیت غذایی جهانی است. براساس نقشه بین المللی امنیت غذایی، کشور ما در زمره کشور‌های پرخطر قرار دارد و در میان استان ها، هرمزگان، کهگیلویه وبویراحمد و سیستان وبلوچستان در دسته بسیار ناامن و استان‌های خوزستان، کرمان، ایلام و بوشهر در دسته ناامن غذایی قرار دارند.