خودآرایی به قرائت امام باقر(ع)

خودآرایی نه تنها صفتی مذموم نیست که گاهی می‌تواند تکلیف آدمی باشد. هدف است که به کار هویت می‌بخشد. اگر این آراستن، رنگ ریا داشته باشد و برای فریب خلق، برنامه ریزی شده باشد جز کاستن از اعتبار انسان نتیجه‌ای ندارد. خودآرایانی چنین را جامعه به چشم ناخوشنودی می‌نگرد. اینان برای تزیین خود، از نابایستگی‌هایی بهره می‌گیرند که شاید امروزشان را جواب دهد، اما فردا از آنان جواب خواسته خواهد شد و باید به پاسخ برخیزند. اما اگر خودآرایی برای دلبر حقیقی باشد، هم آرایه‌ها و هم آرایه گرفته‌ها زیبا خواهد بود.

این را امام باقر (ع) به ما تعلیم می‌کنند به این کلام روشن که؛ «تَزَین للَّهِ‏ِ بِالصِّدقِ فِی الاعمال؛ با راست کردارى، خود را براى خدا بیاراى» آراستنی چنین، جامعه را هم بهره‌ای نیکو می‌رساند و مردمان را بر سفره نیکی می‌نشاند. اگر همه ما خود را به راست کرداری ملزم بدانیم، بدرفتاری و کژتابی‌های اجتماعی بر منحنی کاهش شتاب خواهند گرفت. از آنجا که خود آرایی با پسند مخاطب تنظیم می‌شود کسی که بخواهد خدایش بپسندد و در شمار عزیزانش قرار گیرد، خواهد کوشید صفات ثبوتیه الهی را در جانش بارور و از همه صفات سلبی هم خانه جان را آب و جارو کند. از جمله این نابایستگی‌هایی که باید از دیده و دل رفت، تکبر است.

همان که در کلام امام باقر (ع) «مَطَایَا النَّارِ» لقب می‌گیرد تا بدانیم کبر و بزرگی نمودن (به منزله) مرکبی است که سوار خود را به سوی آتش می‌برد. کسی که خدا را در نظر دارد، بر خلقش به تحقیر نمی‌نگرد. جان از غرور پر نمی‌کند و بر مرکبی سوار نمی‌شود که جز آتش مقصدی ندارد. راه خود را درست انتخاب می‌کند تا از مسیر حیا به هدف برسد که امام می‌فرمایند: «إنَّ ا... یُحِبُّ الحَییَّ الحَلیمَ؛ همانا خداوند انسان باحیا و بردبار را دوست دارد.» حلم و حیا هم از جمله صفات آراینده‌ای است که خداوند می‌پسندد.

برای قرار گرفتن در دایره پسند حضرت حکیم متعال باید برای خود دفتری بسازیم که در اول هر صفحه، حلم را، بردباری را، خویشتن داری را، شکیبایی را به ما یادآور شود. ما همیشه به این بایستگی‌ها نیاز داریم و امروز بیش از همیشه. چالش‌های روان فرسایی که از پی هم می‌آیند نیاز به پاسخ‌هایی سازنده و پیشران‌های بیرون برنده دارند. بردباری از این جمله است که می‌تواند ما را در مدیریت بر خویش و بیرون بردن خود از تأثیر دیگران کمک کند. با تخلق به این صفت است که می‌توان تنش‌های اجتماعی را فروکاست و از انبوه شدن پرونده‌های قضایی ناشی از نزاع و درگیری، جلوگیری کرد.

انسان‌های حلیم، سنگ بنای جامعه سالم هستند و آنان که حلم را با حیا درآمیخته اند به قوای نگهدارنده اجتماعی تبدیل می‌شوند که می‌توانند ما را به روز‌های بهتر، امیدی افزون ببخشند. همت را مضاعف کنیم و صفات سلبیه را، چون باری که باید زمین گذاشت از دوش برداریم و با صفات ثبوتیه به ثبات شخصیت مومنانه برسیم. توجه داشته باشیم که انسان‌های جمال یافته به خصایل زیبای خداپسند، به جایگاهی متعالی می‌رسند که هم در دنیا و در میان مردم و هم نزد پروردگار در هر دو دنیا صاحب عز و جلال می‌شوند. پس بکوشیم برای خودآرایی. آراستنی که نگاه خدا را جلب و ما را بر حضرت دوست عزیز می‌کند.