بررسی مفهوم وحدت در سیره پیامبر اکرم (ص) و  قرآن کریم | رمز رشد جامعه اسلامی هم بستگی و  وحدت است

ساحل کریمی | شهرآرانیوز؛ یکی از دستورات مهم و شفاف قرآن کریم به جامعه اسلامی، هم گرایی بیشتر و حرکت در سمت یکپارچگی است که از آن به عنوان وحدت اسلامی یاد می‌شود. دوری از تفرقه به عنوان سم مهلکی که‌ می‌تواند بنیان دین را نشانه رود، از خواسته‌ها و مطالبات مهم پیامبر اکرم (ص) به عنوان پدر امت اسلامی به شمار می‌رود؛ پدری که سراسر زندگی مبارک و نورانی اش چنان زیست و رفتار کرد که این موضوع مهم را به تک تک مسلمانان و جامعه اسلامی یادآور شود و همیشه در اذهان مسلمانان بماند که رمز پیروزی در برابر جهل و کفر، تقویت وحدت و هم بستگی است.

شهرآرا در گفتگو با حجت الاسلام والمسلمین محمدصادق کفیل، کارشناس دینی، درباره چرایی اهمیت تمرکز جامعه اسلامی بر بحث وحدت از دیدگاه قرآن و آموزه‌های نبی اکرم (ص) به این مسئله مهم پرداخته است.

از نظر قرآن، دشمن برای ازبین بردن وحدت جامعه اسلامی از چه سلاح و ابزاری استفاده می‌کند؟

قرآن کریم و روایت‌های به یادگارمانده از پیامبر اکرم (ص) بر این موضوع تأکید دارند که جبهه طاغوت برای پیشرفت فعالیتش بر ایجاد اختلاف تکیه می‌زند. نمونه بارز این رویه را در راهبرد فرعون می‌بینیم که قرآن از آن پرده برمی دارد. از نظر قرآن کریم، فرعون شخصیتی طاغوتی دارد که برای موفقیت در کارهایش از ابزار تفرقه افکنی در جامعه استفاده می‌کند تا براین اساس مانع پیوستن جامعه به هم و تقویت همدلی و پیشرفت شود؛ بنابراین یگانه ابزار طاغوتیان و فرعونیان در کل تاریخ برای ازهم پاشیدن اتحاد مردم، تفرقه افکنی است.

مسئله وحدت به چه دلیل سرفصل اول درس انبیای الهی به موحدان است و چرا پیامبر اکرم (ص) بر این موضوع بسیار تأکید داشته اند؟

با نگاهی به سیر تعالیم و رهنمود‌های انبیای الهی، متوجه می‌شویم به این دلیل بر حفظ وحدت تأکید دارند که‌ می‌دانند دشمن از شکستن صفوف یکپارچه مؤمنان پیروز می‌شود. شعار و سخن اول نبی خاتم (ص)، مسئله حفظ اتحاد بوده است. آیه ۶۴ سوره آل عمران بر این موضوع تأکید کرده است که «ای اهل کتاب، وحدت داشته باشید.» پیامبر اکرم (ص) با فراخواندن اهل کتاب، همه موحدان عالم را به این نکته یادآور شدند که،  چون به طور طبیعی خدای ما اهل کتاب یکی است، براساس این وجه اشتراک بسیار مهم، باید در مسیر اتحاد حرکت کنیم. زیرا جامعه با ازدست رفتن اتحاد در سراشیبی سقوط اخلاقی قرار می‌گیرد. با مطالعه سیر تاریخ متوجه اهمیت موضوع وحدت می‌شویم.

هنگامی که حضرت موسی (ع) از هارون پرسید چرا در هنگامه‌ای که ملت گوساله پرست شدند، برای جلوگیری از این امر باطل اقدامی نکردی، هارون چنین پاسخ داد که: «ای موسی، ترسیدم با گوساله پرستی مقابله کنم، اما وقتی از طور برمی گردی، مرا بابت ایجاد تفرقه بین بنی اسرائیل مؤاخذه کنی.» یعنی به گوساله پرستی بنی اسرائیل راضی شدم، اما به ازبین رفتن اتحاد جامعه راضی نشدم. بی شک مصادیق زیادی در دوران‌های گذشته برای نشان دادن و برجسته کردن موضوع وحدت وجود دارد که در این زمان و فرصت محدود جای منتشرکردن آن نیست، اما وحدت اصلی‌ترین دغدغه همه پیامبران الهی و اولیای حق بوده است.

از نظر دین اسلام، ثمره اتحاد چیست؟

در آیه ۱۰۳ سوره مبارکه آل عمران، خداوند متعال مردم را به چنگ زدن به ریسمان الهی و پراکنده نشدن دعوت کرده است. از نظر دین اسلام، وحدت «نعمت» است و ثمره نعمت هم تقویت بنیان‌های جامعه اسلامی است. پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: «نعمت خدا را بر خود به یاد بیاورید که دشمن هم بودید، اما حرکت به سمت خدا منجر به ایجاد اتحاد شد.» ثمره اتحاد، یک دلی و یک رنگی است. پس اگر می‌خواهید بدانید که مسلمان هستید یا نیستید، خداپرست هستید یا نیستید، سخنان پیامبر اسلام (ص) را درست درک کرده اید یا خیر، و اینکه چقدر به هم نوعان و مسلمانان الفت دارید، باید ببینید چقدر به تقویت وحدت اسلامی معتقد هستید.

متحدنبودن جامعه اسلامی به معنای پشت کردن به خداست. زیرا پیامبر اکرم (ص) به این موضوع اشاره کرده اند که به دلیل لطف و نعمت خداوند مسلمانان برادر هم شدند و دشمنی را با اتحاد به برادری تبدیل کردند. در قرآن خداوند از این راز مهم پرده برمی دارد که وقتی با هم در حال نزاع بودید و اختلاف‌های شدیدی با هم داشتید که منجر به سست شدن شما شده بود و اختلاف‌ها در حال ریشه کنی شما بود، بقای شما با وحدت اسلامی صورت گرفت. وحدت اسلامی باعث رشد جامعه اسلامی شد. پس به هر میزانی که مسلمانان بیشتر با هم متحد باشند، اسلام بیشتر رشد می‌کند.

مهم‌ترین توصیه شما به جامعه اسلامی در هفته وحدت چیست؟

جامعه مسلمین اگر بخواهد به فرمان نبی خاتم (ص) و پدر امت اسلامی باشد، باید با همه وجود اختلافات را کنار بگذارد. به تعبیر امام خمینی (ره) اگر ۱۲۴ هزار پیامبر با هم در تهران باشند، هیچ اختلافی با هم ندارند. زیرا همه از یک خط الهی و در بستر یک جریان وحدت بخش حرکت می‌کنند. چون مبدأ و مقصد همه آن‌ها رضایت الهی است، با توسل به اتحاد و هم بستگی رسالتشان را انجام می‌دهند؛ بنابراین مهم‌ترین توصیه به جامعه اسلامی، مؤمن بودن و برادربودن در کنار هم و حفظ اتحاد و هم بستگی است.