به گزارش شهرآرانیوز، در این قسمت از «اقتصاد به زبان ساده» میخواهیم خلاصه و ساده بگوییم که چگونه چاپ پول باعث تورم میشود. همان طور که در قسمت قبل اشاره کردیم، یکی از دلایل تورم و افزایش قیمتها کاهش ارزش پول است. به زبان ساده اگر یک دولت پول بیشتری چاپ کند، ارزش پول را کاهش میدهد و این امر باعث تورم میشود. دولتها اغلب زمانی که نمیتوانند مخارجشان را تأمین کنند، به چاپ پول متوسل میشوند که تورم شدید ناشی از آن میتواند برای اقتصاد کشور بسیار مضر باشد.
اینجا هم موضوع عرضه و تقاضا مطرح است، با افزایش چاپ اسکناس، پول بیشتری دردسترس مردم است و تقاضا برای کالا و خدمات افزایش پیدا میکند، درصورت ثابت بودن تولید یا همان عرضه، قیمت کالاها به دلیل افزایش تقاضا افزایش پیدا میکند. برای همین است که مهار تورم وابسته به رشد تولید است. بگذارید با یک مثال توضیح دهیم؛ فرض کنید اقتصاد کشور در حال تولید ۱۰ میلیارد تومان کالا (مثلا یک میلیون کالای ۱۰ هزارتومانی) است و هم زمان ۱۰ میلیارد تومان پول نیز در جامعه عرضه میشود.
در این حالت پول موجود در جامعه با ارزش کالاهای موجود در تعادل است، اما به یک باره دولت تصمیم میگیرد به دلیل کسری در تأمین مخارج خود، حجم عرضه پول را دوبرابر کند، آن هم بدون هیچ تغییری در میزان تولید کالا، در این نقطه است که تعادل به هم خواهد خورد. چرا؟ چون حالا مردم پول بیشتری دارند، اما باز هم یک میلیون کالا در بازار داریم؛ بنابراین تقاضا برای دریافت کالا افزایش پیدا خواهد کرد و باتوجه به ثابت ماندن عرضه کالا تعادل بازار عرضه و تقاضا از بین میرود.
در اینجا افزایش تقاضا برای کالا اهرمی میشود که ارائه دهنده آن قیمت محصول خود را افزایش دهد. در سادهترین حالت اگر حجم پول عرضه شده توسط دولت دوبرابر شود، یک میلیون کالای ۱۰ هزارتومانی به قیمت ۲۰ هزار تومان فروخته میشود. در این حالت پول موجود در جامعه (ارزش اقتصاد) ۲۰ میلیارد تومان است، اما تعداد کالاها یکسان میماند.
میتوان گفت که شما پول بیشتری دارید، اما اگر همه چیز گرانتر باشد، وضعیت شما بهتر نمیشود. در این مثال ساده دیدید که چاپ پول درآمد اسمی افراد را افزایش میدهد، اما به دلیل ثابت ماندن تولید، قیمت کالاها دچار تورم ۱۰۰ درصدی میشود و در عمل یعنی وضعیت شما هیچ تغییری نکرده است.
حالا تصور کنید اگر این پولهای چاپ شده به بخش خاصی تزریق و به دست عده محدودی برسد، آنجاست که دهکهای بالا و خاص جامعه حتی از این تورم سود میبرند. اما آن سوی ماجرا ازآنجاکه این پولها به دهکهای پایین نرسیده و در عوض تورم دومینووار بر همه کالاها و خدمات تأثیرش را گذاشته است، شرایط اقتصادی این افراد روزبه روز سختتر میشود. یعنی در اصطلاح عامیانه پول دارها پول دارتر و فقیرها فقیرتر میشوند.