گزارش ویژه از نخستین بازارچه مشاغل خانگی در مهرآباد

صدر - یکی از مهم‌ترین مشکلات حاشیه شهر و عامل تأثیرگذار در ایجاد دیگر آسیب‌های اجتماعی، بیکاری است. بالا بردن توانمندی اقتصادی و ایجاد شغل برای ساکنان این مناطق به رفع محرومیت و حل بسیاری از مشکلات آن‌ها کمک می‌کند. ایجاد بازارچه مشاغل خانگی برای زنان سرپرست خانوار یا آن‌ها که دستی در هنر تولیدات خانگی دارند در برآوردن کردن بخشی از هزینه‌های زندگی آن‌ها تأثیر دارد.

 

در این راستا بهزیستی به همراه شورای اجتماعی محله مهرآباد، دفتر توسعه محله و اداره اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه در قالب طرح نجات استانداری اولین بازارچه مشاغل خانگی بانوان را در مهرآباد ۱۳ و در سالن شهید همدانی برگزار کردند. این نمایشگاه حدود یک هفته دایر بود.

 

رمضانعلی فیضی عضو شورای شهر و رئیس مناطق کم برخوردار، شاکری‌روش مدیر عامل سازمان بازآفرینی فضا‌های شهری شهرداری مشهد، حسین عبدالله زاده شهردار منطقه، اژدری معاون اقتصادی شهرداری مشهد، باقری معاون توسعه محلی سازمان بازآفرینی، مدرسی معاون اجتماعی سازمان بازآفرینی و دیگر مدیران شهرداری منطقه از افرادی بودند که در روز افتتاحیه این بازارچه حضور داشتند.

 

شورای اجتماعی جدید محله به حق پیگیر مشکلات محله و بهبود شرایط هستند و باید به ایشان دست‌مریزاد گفت. گزارش این هفته ما مربوط به فعالیت‌ها، تولیدات و توانمندی‌های بانوان محله در بازارچه است.

بازارچه‌های محلی، روحیه کسب و کار را بهبود می‌بخشند
محله مهرآباد یکی از محلات پیرامونی و کم برخوردار منطقه ۵ شهرداری مشهد است. این محله دارای سرمایه اجتماعی و روحیه مشارکت جمعی بالایی است و این امر را می‌توان در برگزاری برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی مانند جشن‌ها و مراسم‌های مذهبی در ایام مختلف سال مشاهده کرد.

 

شهردار منطقه در بازدید از بازارچه مشاغل خانگی بانوان ضمن تشکر و قدردانی از زحمات شورای اجتماعی محله، دفتر تسهیلگری و بهزیستی در برپایی این بازارچه خطاب به حاضران گفت: «محله مهرآباد یکی از محلات پویا و فعال در حوزه‌های مختلف است. پیگیری اعضای شورای اجتماعی محله برای به ثمر رساندن فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی در محله جای تشکر و قدردانی دارد. ضمن اینکه حضور دفتر تسهیلگری محله و بهزیستی به بهبود کیفیت زندگی ساکنان محله کمک کرده است. امروزه نابرابری اجتماعی و شکاف طبقاتی در حاشیه شهر مشکلات زیادی را در این محدوده به وجود آورده است. شهروندان این مناطق روزانه با شمار زیادی از مشکلات به‌ویژه فقر و بیکاری درگیر هستند. برای رفع مشکلات باید از توان سازمان‌های مختلف کمک گرفت. برگزاری این بازارچه به بهبود روحیه کسب و کار، خلاقیت و گسترش ارتباط بین شهروندان محله کمک می‌کند.»

گل‌های یاسمن و نگارخانه یاس
پس از صحبت‌های شهردار منطقه سراغ غرفه‌ها می‌رویم. بانوان این محله در حوزه صنایع‌دستی کار با چرم، خیاطی و تولید محصولات خانگی توانمند هستند، اما بازاری برای فروش ندارند مگر ارتباط با همسایگان و اقوام که این مورد تمام هزینه‌های آن‌ها را برای زندگی روزانه پوشش نمی‌دهد. وجود بازارچه مشاغل خانگی باعث رونق و معرفی کار آن‌ها به افراد بیشتری می‌شود. محصولات عرضه شده در این بازار را می‌توان به چند دسته اصلی، گل و گیاه، زیورآلات و وسائل تزئینی، کیف، پوشاک، غذا‌های محلی، گیاهان دارویی و شیرینی و ترشیجات تقسیم کرد. ۱۹ غرفه دور تا دور سالن طراحی شدند. اولین غرفه مربوط به گل و گیاه و گلدان‌های خانگی است که خانم مریم کاظمی سرپرستی آن را بر عهده دارد. عطر و بوی طبیعی گل‌ها و سرسبزی آن‌ها حال و هوای مخاطبان را در همان لحظه ورود به بازارچه تغییر می‌دهد و لبخندی بر لبانشان می‌نشاند.

 

کاظمی می‌گوید: «به همراه یکی از دوستانم که ساکن محله هستند گل پرورش می‌دهیم. ۶ ماه است که همکاری‌ام را با ایشان شروع کردم. تا قبل از شروع بازارچه گلدان‌ها را در مغازه لوازم‌تحریر کوچکی که داریم می‌فروختیم. با ایجاد بازارچه تشویق شدم که گلدان‌های تولیدی را برای فروش به اینجا بیاورم. در این چند روز فروش محصولات خوب بود و از اطراف نیز برای بازدید و خرید آمدند.»

غرفه نگارخانه یاس دومین غرفه بازارچه با انواع دستبند‌ها و گردنبند‌های رنگی تزئین شده است. هانیه نوروزی، مسئول غرفه جوان و با انگیزه است. هانیه ساکن مهرآباد است و می‌گوید: «مدت ۳ سال است که با سنگ‌های تزئینی برای خانم‌ها دستبند و گردنبند درست می‌کنم. ایجاد این بازارچه برای خانم‌هایی که منبع درآمد یا مغازه‌ای برای فروش تولیداتشان ندارند، بسیار خوب است.‌ای کاش محلی را در حاشیه مهرآباد در نظر می‌گرفتند تا استقبال بیشتری از بازارچه می‌شد. در این چند روز فروش خوبی نداشتم. امیدوارم در صورت برگزاری دوباره بازارچه محل مناسب‌تری برای آن انتخاب شود.»

 هانیه شب‌ها به ساخت زیورآلات سرگرم است و روز‌ها همراه با تعدادی دیگر از زنان سرپرست خانوار و دختران همسن و سال خودش در شرکتی که تقویم و رومیزی چاپ می‌کند، فعالیت دارد.

دکوپاژ، ترش و شیرین
غرفه دکوپاژ و بازسازی لوازم کهنه و قدیمی را خانم مریم عباسی در بازارچه راه اندازی کرده است. انواع ظروف سفالی و هفت‌سین به زیبایی رنگ‌آمیزی شده است و خبر از آمدن بهار می‌دهد. خانم عباسی جوان است و با انگیزه، می‌گوید: «ظروف قدیمی را با طراحی و رنگ‌آمیزی جدید برای خانم‌ها بازسازی می‌کنیم. این کار به اقتصاد خانه کمک زیادی می‌کند. نیاز نیست برای پذیرایی یک سینی گران قیمت خرید بلکه می‌توان با هزینه‌ای کم ظروف قدیمی را دوباره نو کرد.
 افزون بر این ظروف سفالی که محصول لاله جین همدان است، بدون رنگ خریداری می‌کنم و بعد با رنگ و طرح مورد نظر مشتری رنگ‌آمیزی آن انجام می‌شود.»

قیمت سفره‌های هفت سین بسیار مناسب است این را خانم‌هایی که برای خرید آمدند به یکدیگر می‌گویند و از طرح‌ها و رنگ‌های انتخاب شده برای ظروف سرذوق آمدند. خانم عباسی انتظار دارد از بازارچه بیشتر بازدید شود و می‌گوید: «فکر می‌کنم، چون بازارچه در حاشیه شهر برگزار می‌شود، بازدید و استقبال زیاد نیست.»

غرفه بعدی انواع خوراکی‌های شور و شیرین را دارد و به همین نام هم هست. یک میز متعلق به خانم زهرا جعفری است که حدود ۶۰ سال دارد و با انگیزه محصولات باغ‌های اطراف مشهد و لواشک‌های دست‌ساز خودش را برای فروش به بازارچه آورده است. خانم جعفری در حالی که تخمه می‌شکند، می‌گوید: «۳ سال است که آلو، زردآلو و کشمش را می‌خرم و برگه می‌کنم. کشک و عسل را هم از روستای بار نیشابور می‌خرم و اینجا می‌فروشم. لواشک‌ها هم ساخته دست خودم است و انواع طعم‌ها را دارد. فکر می‌کنم برگزاری این بازارچه در محل‌های پررفت و آمد مثل کوهسنگی برای ما بهتر است و فروش بیشتری هم داریم. ضمن اینکه ساکنان اینجا از لحاظ درآمدی وضعیت مناسبی ندارند. بیشترین فروش من در مراسم و روضه‌های خانگی است که خانم‌ها دور هم جمع هستند.»

 میز کناری با جعبه‌های شیرینی خانگی پر شده است و ۲ دختر نوجوان مسئول فروش غرفه هستند. شکیلا بهبودی که دانش‌آموز هنرستان در رشته مدیریت خانواده است، می‌گوید: «مدیر هنرستان خبر ایجاد بازارچه مشاغل خانگی را به دانش‌آموزان داد و من هم برای حضور و عرضه شیرینی خانگی که تولید خودم هست در بازارچه شرکت کردم. بار اولی است که در بازارچه مشاغل خانگی شرکت می‌کنم و امیدوارم بتوانم به کارم ادامه دهم.»

صفیه درودی سال نهم است و تازه باید انتخاب رشته کند. صفیه می‌گوید: «به کمک خانواده و خاله‌ام که در نیشابور باغ دارند، بسته‌های برگه و آلو را برای فروش آماده کردم و به بازارچه آوردم.»

گل نرگس و افق
غرفه گل نرگس با انواع کیف‌های مکرومه و پارچه‌های ابریشمی و عروسک‌های کوچک و بزرگ تزئین شده و پذیرای بانوانی است که اهل هنردستی هستند. مسئول غرفه خانم مریم ذبیحی می‌گوید: «یک‌سال است که مکرومه‌بافی را شروع کردم و در وقت‌های اضافی و بعد از اتمام کار روزانه شروع به بافتن می‌کنم. بافت ابریشم را تازه شروع کردم و  برای بار اول است که در بازار‌های مشاغل خانگی شرکت می‌کنم. بازدید بسیار خوب بوده و خرید‌ها هم به نسبت خوب است. تا قبل از این براساس سفارش دوستان و آشنایان نزدیک کار آماده می‌کردم، ولی با شرکت در این بازارچه خیلی‌ها با کار آشنا شدند و شماره تماسم را برای سفارش گرفتند.»

غرفه بعدی به نام افق است و ۳ پسر نوجوان آن را می‌چرخانند. محمد امین باغبانی که  ۱۲ سال دارد، می‌گوید: «این بسته‌های شیرینی خانگی را مادرم آماده کرده است و من برای فروش به بازارچه آوردم.»

حسین تقی‌زاده ۱۴ سال دارد و درباره میز بعدی می‌گوید: «محصولات سالم و گیاهی مثل انجیر خشک، انواع روغن‌های گیاهی، عرقیجات و ادویه را برای فروش تهیه کردیم. بخشی از محصولات را در خانه خودمان تولید می‌کنیم، بخشی از آن را بچه‌های همسن و سالم خودمان به مساجد محل می‌آورند و ما آن‌ها را برای فروش به اینجا آوردیم.»

محمدناصر رضایی ۱۲ سال دارد و با نشان دادن بسته‌های کوچک پفک می‌گوید: «این پفک‌ها با عدس و گندم درست شده و بسیار سالم و مقوی است.»

کاملا به محصولاتی که دارند و خاصیت هر بسته مسلط هستند و با حوصله ویژگی‌های هر کالا را توضیح می‌دهند، با فروش هر بسته خوش‌حال می‌شوند و در صورت فروش نرفتن تلاششان را بیشتر می‌کنند. سیگار گیاهی که با عنبر‌نسا را پر شده یکی از اقلام جذاب غرفه این نوجوانان است. محمدناصر بسته‌ای که روی آن خاصیت سیگار را نوشته است، نشانم می‌دهد و می‌گوید: «برای خارش‌های پوستی، سرماخوردگی، آسم، صرع، پوسیدگی دندان و موارد دیگر اثر بخش است.»

هدفشان ترویج تغذیه سالم بین هم محلی‌های خودشان و معرفی انواع ادویه‌ها و روغن‌های سالم گیاهی است. لبخند زیبایشان در قاب عکس دوربین تلفن همراهم نقش می‌بندد. محمد امین با خنده می‌گوید: «با فروش این بسته‌ها به خرج و مخارج خانه کمک می‌کنیم و بخشی از سود آن را هم برای هزینه‌های روزمره برمی‌داریم.»

شقایق، رضوان، تسنیم
صنایع‌دستی شقایق غرفه بعدی است که با همکاری ۳ نفر از خانم‌ها برپا شده است. خانم فاطمه شاه نظری می‌گوید: «یک‌سال است که با نخ مکرومه کیف می‌بافم و دوستانم نیز گل و گلدان را با نخ‌های مخصوص بافتنی تهیه کردند. کار در خانه انجام می‌شود و بار اولی است که در بازارچه مشاغل خانگی شرکت کردم. بافت مکرومه را از خواهرم و دوستانم آموختم و فروشم بین اقوام و نزدیکان است. یک سال است که به مشهد آمدم و دانشجو هستم.»

بیشترین میزان فروشش بین زائران اطراف حرم است. خانم شاه نظری می‌گوید: «برگزاری این نمایشگاه و بازار‌های محلی خوب است، ولی باید تبلیغات بیشتری انجام شود تا افراد مختلفی از سطح شهر برای بازدید بیایند. بیشتر خانم‌های مهرآباد هنرمند هستند و برای فروش کار‌ها نیاز است تا افرادی از دیگر بخش‌های شهر برای خرید کار‌های ارائه شده بیایند.»

 شاه نظری معتقد است با دعوت از دانشجویان و زائران به این بازارچه‌ها به فروش کمک می‌شود و می‌گوید: «بیشتر دانشجویان از شهر‌های دیگر برای تحصیل به مشهد می‌آیند و با محصولات و هنر خراسان آشنا نیستند و خرید بیشتری می‌کنند.»

غرفه بعدی به نام رضوان، مربوط به فروش محصولات غذایی و انواع سبزی خشک است که به وسیله دو خانم و فرزندانشان برپا شده است. زیره سیاه از محصولات عالی و مرغوبی است که عطر آن فضای غرفه را پرکرده است. بسته‌بندی محصولات و سبزی‌های خشک شده کار خود خانم غرفه‌دار است. خانم اعظم سکاکی متولد نیشابور و سمنو از تولیدات خانگی خودشان است که برای فروش به بازارچه آورده است، اما از فروش محصولات رضایت چندانی ندارد.

 

غرفه تسنیم انواع ساق دست و نقاشی روی پارچه و لباس را به مخاطبان خود عرضه می‌کند. مسئول غرفه ابتدا عروسکی را که چادر مشکی به سر دارد به دست می‌کند و معرفی متفاوتی از فعالیت‌هایشان ارائه می‌دهد و می‌گوید: «با هزینه شخصی و تکه پارچه‌های اضافی این عروسک‌ها را تولید می‌کنیم تا همراه با بازی اهمیت حجاب را به دخترانمان آموزش دهیم.»

خانم راضیه عربی دبیر «کانون فرهنگی هنرمندان معروف» است. این کانون زیر نظر سازمان تبلیغات اسلامی فعالیت دارد. تمام کار‌ها تولید اعضای کانون است. نقاشی روی پارچه از کار‌های تخصصی یکی از اعضاست که به مخاطبان و علاقه‌مندان معرفی می‌شود. این کانون در کنار هدفشان که توسعه فرهنگ حجاب و عفاف است برای اعضای خود کارآفرینی و با آموزش‌های لازم در حوزه خیاطی و تولید زیورآلات تزئینی به اقتصاد اعضای خود کمک می‌کند.

مجتمع پویان
غرفه مجتمع خدمات بهزیستی غیردولتی پویان ویژه اعضای همین مجتمع است. گل‌های طبیعی، زیورآلات و بسته‌های خشکبار از محصولات این غرفه است و برای فروش به مشتریان و علاقه‌مندان ارائه شده است. مجتمع خدمات بهزیستی غیردولتی پویان در شهرک شهید رجایی است و بخش مهمی از فعالیت‌های خود را روی توان‌بخشی مبتنی بر جامعه قرار داده است. تعدادی از اعضای آن در بازارچه حضور دارند و در حال فروش محصولات خود از جمله زیورآلات، گیاهان و عطر‌های دست‌ساز هستند.

 

علی محمد ایوبی، بازنشسته سازمان بهزیستی و مسئول این مجتمع غیردولتی است و در راستای طرح نجات استانداری در ایجاد بازارچه مشاغل خانگی به دفتر تسهیلگری و اعضای شورای اجتماعی محله با همراهی پایگاه‌های سلامت و مرکز بهداشت مهرآباد کمک کرده است.

 

ایوبی می‌گوید: «هزینه اجاره سالن بر عهده بهزیستی بود و در راستای طرح نجات اجرا شده است. بازارچه بعدی نیز در پورسینا ایجاد می‌شود. بسیاری از کلاس‌ها با موضوع پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی از سوی کارشناسان بهزیستی در مناطق حاشیه شهر برگزار می‌شود.»

حلما، لیلا خانم
 غرفه بعدی متعلق به یکی از زنان سرپرست خانوار مهرآباد و کارآفرین است. خانم فاطمه جواهری در منزل تولیدی دوخت چادر دارد و توانسته با استخدام چند نفر از زنان سرپرست خانوار دیگر در مهرآباد به چرخه اقتصادی محله خود کمک کند.

 

خانم جواهری می‌گوید: «۱۰ سال است که برای فروشندگان معروف در مشهد چادر تولید می‌کنم. صفر تا صد کار در تولیدی با خود ماست، ولی سود نصیب فروشندگان می‌شود. همین باعث شد تا به فروش مستقیم از تولید تا مخاطب فکر کنم. از طرفی، چون سرپرست خانوار هستم و تأمین معاش خانواده و همکارانم را به عهده دارم، در این بازارچه شرکت کردم تا با نحوه فروش محصولات به صورت مستقیم بیشتر آشنا شوم. کانال در فضای مجازی دارم و امیدوارم با حضور در این بازارچه قدرت فروش تولیدات کارگاه را بالا ببرم.»

۳ خانم جوان غرفه‌داران بعدی هستند که محصولاتشان مختص هفت‌سین، جهاز عروس و مهدکودک‌هاست. حدیثه محمدی ۲۴ سال دارد و می‌گوید: «تولیدات ما با نمد و فوم است. نزدیک به یک‌سال است که تولیداتم رادر خانه درست می‌کنم و از طریق فضای مجازی به فروش می‌رسانم. امیدوارم نزدیک به سال نو نیز بازارچه ایجاد شود.»

 محدثه مزدورکار که ۲۱ سال دارد و سرویس آشپزخانه و سیسمونی می‌دوزد هم می‌گوید: «۳ سال است به فروشندگان مرتبط با کارم مراجعه می‌کنم و با نشان دادن نمونه کار‌ها محصولات تولیدی خودم را براساس سفارشی که دارند می‌فروشم.»

تقاضای آن‌ها برپایی نمایشگاه به صورت ماهانه است. حاضر هستند برای برپایی نمایشگاه نیز هزینه بپردازند. سمانه گلچین و سحر حسینی از نوجوانانی هستند که به تولید زیورآلات می‌پردازند و با انگیزه کارشان را دنبال می‌کنند. هدفشان هم تأمین هزینه‌های روزمره خودشان است و مسئولیت غرفه بعدی را برعهده گرفتند.

 

 

از بافتنی تا موادغذایی
خانم لیلا داشگر متولد سال ۱۳۴۷ است و یکی از غرفه‌های خاص و ویژه این بازارچه را دارد. یک سمت غرفه لباس‌های بافت و سرویس‌های آشپزخانه قرار گرفته است و سمت دیگر غرفه محصولات آشپزی خانگی مثل انواع ترشی، پیاز سرخ شده، آبلیموی طبیعی و کالباس خانگی که به صورت بازاری آماده شده است.

 

خانم داشگر می‌گوید: «کارم را با بافت شروع کردم تا زمانی که کاموا گران نشده بود، درخواست‌های مشتریان را می‌بافتم و فروش خانگی خوبی هم داشتم. بعد از آن سراغ خرید چرخ خیاطی رفتم و سرویس‌های آشپزخانه را دوختم، ولی فروش آن هم خیلی خوب نبود. برای ادامه کار سراغ موادغذایی رفتم. از سرخ کردن پیاز تا خشک کردن و آماده کردن انواع سبزی تا تهیه ترشی‌های مختلف که فروش خوبی هم دارد. کالباس دستی نیز تولید دست دخترم است که با زحمت زیادی و با مواد مورد نظر مشتری آن را تولید می‌کند. فشرده‌سازی مواد داخل کاور نیز برعهده خودمان است که کار سخت و طاقت‌فرسایی است.»

خانم داشگر که  ۴ سال است همسرش فوت کرده و مسئولیت خانواده را برعهده دارد به دنبال حمایت هیچ سازمانی نیست و بعد از فوت همسرش تصمیم گرفته است روی پای خود ایستاده و زندگی‌اش را بچرخاند. او می‌گوید: «از مسئولان تقاضا دارم به فکر توسعه مهرآباد باشند. از طرفی با دادن وام به بانوان سرپرست خانوار به توسعه کار و درآمدزایی آن‌ها کمک کنند.»

کلاسیک، گیلاس مجلسی و برکت
آسیه تشکری به همراه آنه قلی‌زاده مسئولیت غرفه بعدی را به عهده دارند. سطل‌های زباله و جعبه دستمال کاغذی از کار‌های آسیه است که با چوب ساخته  و به زیبایی با نگین و نمد تزیین شده است. او می‌گوید: «یک‌سال است که در حال کار با چوب، نمد و وسایل بازیافتی هستم تا به چرخه طبیعت و محیط زیست کمک کنم.»

 آنه قلی‌زاده اصالتی ترکمن دارد و با لهجه ترکمنی می‌گوید: «انواع روسری‌های ترکمنی، دستمال‌ها و رومیزی‌ها را با ابریشم می‌دوزم و در روستا‌های اطراف محصولاتم را می‌فروشم. سرپرست خانوار هستم، نزدیک سال نو دامادی پسرم است و دوست داشتم فروش بیشتری در بازارچه داشته باشم.»

 غرفه بعدی را زیورآلات تشکیل می‌دهد که به وسیله دو خانم جوان اداره می‌شود. عصمت عباسی ۲۳ ساله، می‌گوید: «کار اصلی من نقاشی رنگ روغن است و تازگی به تولید زیورآلات با انواع سنگ اقدام کردم. اولین باری است که در نمایشگاه فروش محصولات شرکت کردم و فروش خوبی هم داشتم. تنها تقاضای من اطلاع‌رسانی بیشتر بین عموم ساکنان محله است.»

غرفه بعدی مربوط به خانم فهیمه حبیبی است. محصولات غذایی خود را از روستای اطراف نیشابور و باغ خودش برای فروش به بازارچه آورده است. عمده فروششان از طریق همسایه‌ها در این سال‌ها بوده است. آلو خشک، توت خشک و انواع سبزی‌ها از محصولات آن‌هاست. کوبیده مرغ، نان غلفتی با سبزیجات معطر محصولات خانگی خانم ماندگار عباسی است که مسئول میز بعدی هستند و طرف‌داران خاص خود را هم دارد. او می‌گوید: «بار اول است که در بازارچه‌ای شرکت کردم و از فروش محصولات خود راضی هستم، در صورتی که توان داشته باشم بازهم شرکت می‌کنم.»

نان محلی و حلوای خرمای طبس
نان محلی و حلوای خرمای طبس یکی از غرفه‌های پرطرف‌دار این بازارچه است. پیراشکی‌های داغ، حلوای خرما، نان روغنی و نان محلی که داغ داغ تهیه می‌شود و به دست مشتریان می‌رسد باعث رونق این غرفه شده است. محصولات غرفه از سوی خانم عزت نادری آماده می‌شود که برای اولین بار است که در نمایشگاه شرکت می‌کند. او می‌گوید: «نان‌ها را با انواع سبزی معطر درست می‌کنم.

 

پیراشکی هم بار اول است و، چون طرف‌داران زیادی دارد فروش خوبی از آن‌ها داشتم.» غرفه آخر هم محصولات غذایی است که مسئولیت آن را صغری مستمند برعهده دارد. محصولات شامل ترشیجات، مربا، سبزی و میوه خشک، خیارشور و ... می‌شود. از کودکی در خانه به تولید این محصولات می‌پردازند. او می‌گوید: «تبلیغ قبل از ایجاد بازارچه به فروش بیشتر کمک می‌کند.»