نگاهی به برکات انس با قرآن

قرآن نامه محبوب است، نامه‌ای که بوی آن محبوب بی نقص را دارد، محبوبی که جمال زیبارویان از اوست. قرآن خودش می‌گوید من کتاب هدایت هستم، کتاب درمان و شفا هستم، کتابی هستم که شما را از تاریکی به سوی نور می‌کشاند و  از  پستی گمراهی به سربلندی‌ها و عزت‌ها می‌کشاند.

مراحلی برای انس با قرآن وجود دارد. برخی قرآن را فقط زینت خانه‌ها و خودرو هایشان قرار می‌دهند و آن را نگهداری می‌کنند، چون می‌دانند که در بودن این کتاب، آثاری هست. برخی دیگر هرازگاهی نگاهی به آیات آن می‌اندازند، برخی پا را فراتر می‌گذارند و با خود می‌گویند این گوش من چیز‌های مختلفی را‌ می‌شنود، چرا قرآن را نشنود؟! بنابراین، با شنیدن تلاوت قرآن با این گوش به عبادت می‌پردازند. این مراحل ظاهری انس با قرآن است، اما برخی علاوه بر گوش دادن به قرآن، خودشان برنامه تلاوت قرآن دارند.

در روایات ما سفارش شده است روزانه باید دست کم پنجاه آیه از قرآن کریم تلاوت شود، اما عده‌ای هرچه می‌توانند روزانه از قرآن تلاوت می‌کنند، یک صفحه یا حتی چند آیه، اما این هم آخرین مرحله انس با قرآن نیست. خود قرآن یعنی این کتاب هدایت می‌پرسد افلا یتدبرون القرآن؟! آیا به روخوانی قرآن کفایت می‌کنید و این قدر کنجکاوی به خرج نمی‌دهید که در این نامه محبوب چه چیزی برای ما نوشته شده است؟ چه سفارش‌هایی برای ما در آن آمده است؟ چه چیزی از ما خواسته شده است؟

پس تدبر در قرآن گام بعدی است، اما بازهم گام آخر نیست. وقتی می‌گوییم قرآن کتاب هدایت است، یعنی هدف آن این است که در رفتار و گفتار ما اثر بگذارد و خانواده و جامعه ما را اصلاح کند. پس بزرگترین اثر انس با قرآن عمل به قرآن است. در شب‌های قدر به ما با یک عمل نمادین یاد می‌دهند که قرآن باید بالای سر شما باشد، اما این یعنی چه؟ یعنی نکند که با عمل نکردن به دستورات قرآن، خدای نکرده آن را زیر پا بگذارید.

احترام گذاشتن به قرآن فقط به بوسیدن آن نیست، احترام گذاشتن به قرآن به شنیدن فریاد‌های آن است.

اما برای همین نگاه کردن به قرآن و شنیدن قرآن و انس داشتن با قرآن و تلاوت روزانه قرآن برکات زیادی در روایات ما ذکر شده است. پیامبر اکرم (ص) فرمودند: «النظر فی المصحف من غیر قرائة عبادة؛ نگاه به قرآن، بدون خواندن آن، عبادت است.»

ابوذر می‌گوید: شنیدم رسول خدا (ص) پیوسته می‌فرمودند: نظر به علی بن ابی طالب (ع)، نظر به پدر و مادر از روی دل سوزی و رحمت، نظر به کعبه و نظر در قرآن، عبادت است.
اسحاق از امام صادق (ع) پرسید: من قرآن را حفظم؛ از حفظ بخوانم بهتر است یا نظر در مصحف کنم و بخوانم؟ حضرت فرمودند: از مصحف بخوانی بهتر است. مگر نمی‌دانی که نظرکردن در قرآن عبادت است؟

در روایات زیادی برکاتی برای خانه‌ای که در آن قرآن خوانده شود، ذکر شده است، ازجمله آنکه پیامبر اکرم حضرت محمد (ص) فرمودند: خانه‌ای که در آن قرآن فراوان خوانده شود، خیر آن بسیار شود و به اهل آن وسعت (روزی زیاد) داده شود و برای آسمانیان بدرخشد، چنان که ستارگان آسمان برای زمینیان می‌درخشند. (اصول کافی، ج۲، ص۶۱۰).

اما همان طور که گفته شد، این‌ها هیچ کدام اثر و هدف نهایی قرآن نیست؛ هدف نهایی قرآن هدایت انسان هاست. اگر گفته می‌شود آیات قرآن شفابخش است و درد‌های انسان را شفا می‌دهد، نباید باز در اینجا فقط درد‌های ظاهری را دید که درد‌های باطنی بدتر است. آیات فراوانی در قرآن وجود دارد که برای دورکردن افراد از تکبر و خودپسندی نازل شده است.

تکبر بیماری درونی سختی است که باعث نفرت دیگران از فرد و جاماندگی و دورافتادگی و بی بهره شدن زندگی او‌ می‌شود که خداوند بزرگ در قرآن با تعابیر مختلف به او یادآور می‌شود که تو از همین خاک خلق شده ای، مبادا دنبال برتری جویی باشی که خداوند انسان‌های مغرور و خودپسند را دوست ندارد و جایگاه آن‌ها را در آخرت، جهنم قرار می‌دهد.

قرآن کریم در والاترین ثمرات انس با خودش، شیوه درست معاشرت با دیگران را به ما یاد می‌دهد تا در ارتباط با خانواده و جامعه درست عمل کنیم و انسان‌های محبوب و مؤثر و مفیدی باشیم. از خداوند می‌خواهیم که بهره ما معتقدان به قرآن را از سفره گسترده آیات آن بیشتر کند و انس واقعی با قرآن را روزی همه ما گرداند. ان شاءا...