همسایه‌داری، آنگونه که حضرت شمس الشموس (ع) گفته‌اند | همسایه خوب، گل خوشبوست
مروری کوتاه بر آموزه‌های رضوی، کافی است تا نشانمان بدهد چطور می‌توانیم به سبک زندگی خود رنگ اسلامی بزنیم و به حیات طیبه‌ای که قرآن برای مؤمنان درنظر دارد، نزدیک شویم.
به گزارش شهرآرانیوز؛ مروری کوتاه بر آموزه‌های رضوی، کافی است تا نشانمان بدهد چطور می‌توانیم به سبک زندگی خود رنگ اسلامی بزنیم و به حیات طیبه‌ای که قرآن برای مؤمنان درنظر دارد، نزدیک شویم؛ چراکه این آموزه‌ها به‌زیبایی و آسانی تمام نه‌تن‌ها راه اصلاح و تعالی زندگی فردی بلکه نسخه آسایش و آرامش در حیات اجتماعی را هم به ما نشان می‌دهد؛ مثل توصیه درباره همسایه‌داری که خود از مهمترین عوامل آرامش است. در چهارشنبه‌ای امام‌رضایی، دلایل و آثار همسایه‌داری را مرور می‌کنیم.
صراحت امام رضا (ع) درباره همسایه داری
از امام‌رضا (ع) روایت است که فرمودند: «از ما نیست فردی که همسایه‌اش از بدی‌های او در امان نباشد» (عیون اخبارالرضا (ع): ج۲، ص ۲۴، ح۳). همین یک روایت از امام رئوف (ع) کافی است تا ضرورت و اهمیت همسایه‌داری در اسلام آشکار شود؛ چنان‌که قرآن کریم درکنار دستور به پرستش پروردگار و احسان به پدر و مادر و بستگان و خویشاوندان، به نیکی و احسان در حق همسایگان توصیه کرده، می‌فرماید: «.. به پدر و مادر و همچنین به خویشاوندان و یتیمان و مسکینان و همسایه نزدیک و همسایه دور و دوست و هم‌نشین و واماندگان در سفر نیکی کنید!» (نساء، ۳۶).
مهمترین حقوق همسایه
رسول‌خدا (ص) درباره حق همسایه فرمودند: «حق همسایه بر دیگر همسایگان، آن است که اگر بیمار شد، به عیادتش بروی و اگر از دنیا رفت، در تشییع‌جنازه‌اش حاضر شوی و اگر از تو وام خواست، به او قرض بدهی. در شادی‌هایش، تهنیتش گویی و به وقت سوگ و مصیبت، تسلیت و تعزیتش گویی. ساختمانت را از ساختمان او بلندتر نسازی تا جریان باد را بر او نبندی».
ایشان در ادامه می‌فرمایند: «چون میوه‌ای خریدی [مقداری از آن را]به او هدیه کنی و اگر هدیه نکردی، مخفیانه به داخل خانه ببری و میوه را به دست فرزندت ندهی که با نشان دادن به کودک همسایه، ناراحتش کند. با بوی غذایت، همسایه خویش را آزار ندهی؛ مگر آنکه مقداری از آن غذا را برای او هم بفرستی» (المستدرک‌الوسائل، ج۸، ص۴۲۷).
دفع بلا بواسطه همسایگان مؤمن
بر همسایه‌داری به قدری در آموزه‌های دینی تأکید شده است که از آن به نشانه نیکوکاری تعبیر می‌شود. از پیامبر اکرم (ص) در این‌باره نقل است: «هرگاه همسایگانت، هنگام ثنا و سخن گفتن درباره تو، تو را نیکوکار بدانند، پس تو نیکوکاری و اگر همسایگانت، بدکارت شمارند، تو بدکار هستی». ایشان همچنین همسایگان مؤمن و نیکوصفت را مایه دفع بلا دانسته، می‌فرمایند: «به‌راستی که خداوند بلندمرتبه به‌واسطه مسلمان درستکار، بلا را از اهل صد خانه همسایه‌اش دور می‌کند».
زکات رفاه
امیرالمؤمنین امام‌علی (ع) نیز در بیان ویژگی شیعیان خود می‌فرمایند: «آنها مایه برکت همسایگان خود هستند»؛ و نیکی با همسایگان را زکات رفاه و آسایش معرفی می‌کنند. از جلوه‌های این نیکی، توجه به نیاز‌های مادی و معنوی همسایه است. پیامبر اکرم (ص) در این‌باره می‌فرمایند: «به من ایمان نیاورده است کسى که سیر بخوابد و همسایه او شکمش گرسنه باشد و همچنین به من ایمان نیاورده است کسى که شب را به روز آورد و پوشیده باشد، ولى همسایه‌اش بدون لباس باشد» (مستدرک‌الوسائل، ج۸، ص۴۲۹).
شرط ایمان!
البته مثل دیگر توصیه‌ها و آداب اخلاق زندگی اجتماعی، این‌طور نیست که قرآن و اهل‌بیت (ع)، ما را به نیکی توصیه کرده باشند، اما راه را نشانمان نداده باشند. همسایه‌داری هم از این مهم مستثنا نیست، لذا احسان و نیکی، تفقد و دلجویی، پرهیز از آزار و اذیت، در فکر همسایه بودن و صبوری مقابل آزار همسایه، از راه‌های این ادب اجتماعی است. پیامبر (ص) فرمودند: «ایمان ندارد آن که همسایه از شرش در امان نباشد» (مکارم‌الاخلاق، ص۱۲۶).
راه آسان افزایش مال
همسایه‌داری آثار بی‌نظیری هم دارد. روابط پیوسته و مداوم همسایگان اگر با تعاملات شایسته و مناسب آنها با یکدیگر و رعایت حقوق و بایسته‌های همسایگی توأم باشد، می‌تواند با نزدیک کردن دل‌ها و ایجاد انس و الفت، یک زندگی شادمان و فرح‌بخش را برای اجتماع به ارمغان آورد، از این‌رو رسول‌خدا (ص) خوب همسایه‌داری کردن را سبب آبادانی شهر‌ها و درازی عمر‌ها دانسته‌اند (وسائل‌الشیعه، ج۱۲، ص۱۲۸).
عامل آبادی شهر‌ها و عمر طولانی
امام‌رضا (ع) هم برای همسایه‌داری و رفتار نیکو با همسایه‌ها، آثاری را برمی‌شمارند و می‌فرمایند: «دیدار خویشاوندان و نیکو همسایه‌داری، باعث افزایش در مال است» (صحیفه‌الرضا (ع)، ص۸۵). ایشان همچنین همسایه خوب را به گلی خوشبو تشبیه کرده‌اند که با رایحه خود، جان آدمی را معطر می‌سازد، روح و روان را صفا می‌دهد و طراوت زندگی را افزون می‌کند. این سخنان حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا (ع) که ما ایشان را به امام رئوف می‌شناسیم، به‌خوبی از اهمیت همسایه‌داری و تأثیر آن در زندگی پرده برمی‌دارد.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
