انگار یک چشممان را بسته‌اند

تکتم جاوید - پشت فرمان یکی از تاکسی‌ها می‌نشینم. نیمه روز است و هوا آفتابی، اما دید کافی به پشت‌سرم ندارم. هرچه چشم‌هایم را ریزودرشت می‌کنم، جز یک هاله مبهم از آیینه راننده نمی‌بینم. شبیه این است که یک عینک را از یک آدم با چشم‌های نمره ۵/۱ گرفته باشند؛ البته راننده تعبیر دیگری دارد و می‌گوید: «انگار یک چشم‌مان را بسته‌اند.» تصور می‌کنم شب چطور می‌توان با این کاور، عبورومرور کرد و پشت‌سر و سمت راست خودرو را هم دید. همان راننده ادامه می‌دهد: درحالت عادی باید مراقب بود وقتی مسافر در خودرو را باز می‌کند، به موتورسیکلت یا عابری برخورد نکند. حالا که واویلاست. اسفند سال گذشته آغاز دورانی است که به نام روزگار کرونا شهرت یافته و آرام‌آرام باعث دگرگونی در تمام جنبه‌های زندگی آدم‌های دنیا شده است. این بیماری، تصور آدم‌ها را از درس خواندن، کار کردن، تفریح و حتی عبادت تغییر داد و هنوز هم با هزارویک محدودیت ادامه دارد. شیوع کووید ۱۹ باعث شد مشاغل به‌تدریج تعطیل شوند یا کارکنان مجبور به دورکاری شوند. همین شده است که خیلی‌ها با رعایت پروتکل‌های بهداشتی، با شرایط سخت به کار خود ادامه می‌دهند. از میان این مشاغل، رانندگان تاکسی اوضاع چندان خوبی ندارند.

مسافرگیری سه‌نفره، مشروط به داشتن کاور
گزارش امروز ما راوی گله عده‌ای از رانندگان تاکسی‌های شهر مشهد است. ۲۰ فروردین سال جاری مدیرعامل اتحادیه تاکسی‌رانی‌های شهری کشور با اشاره به آغاز استفاده از کاور‌های نایلونی در تاکسی‌های تهران، تاکید کرد که مسافرگیری سه‌نفره برای تاکسی‌ها، تنها با داشتن کاور نایلونی امکان‌پذیر است.
مرتضی ضامنی در تشریح آخرین جلسه شورای‌عالی هماهنگی ترافیک شهر‌های کشور به ایسنا گفته بود: از لحاظ اقتصادی، مسافرگیری دونفره برای رانندگان مقرون‌به‌صرفه نیست و درکنار رعایت نکات بهداشتی، درخواست نصب کاور مطرح شد. با اعلام این صحبت‌ها و ارائه پروتکل بهداشتی وزارت بهداشت، از آغاز اعلام رسمی شیوع کرونا یعنی اسفند، کاور‌هایی را اتحادیه تاکسی‌رانی‌های شهر‌های مختلف کشور تهیه کردند و رانندگان ملزم به نصب آن شدند. مشهد نیز از این قاعده مستثنا نبود، اما اکنون پس از گذشت سه ماه از اجرای این طرح، نارضایتی رانندگان در استفاده از کاور جداکننده، ادامه دارد.

نشستن در اتاقک فلزی با کاور پلاستیکی
رمضان‌زاده، دیپلم بهداشت محیط دارد و سال‌هاست در خیابان‌های شهر رانندگی می‌کند. وی با پروتکل بهداشتی وزارتخانه به روزنامه آمده است و با گلایه می‌گوید: تاکسی‌رانی، ما را وادار کرده است از کاور استفاده کنیم، درحالی‌که این موضوع جزو پروتکل‌های بهداشتی وزارت بهداشت نیست. از صبح به سازمان سرزده و به مسئولان اعتراض کرده‌ام، اصرار دارند در آن فضای کاورکِش بمانیم. در این هوای گرم ۳۵ درجه، داخل یک اتاقک فلزی می‌نشینیم و دورمان هم یک پلاستیک کشیده‌ایم. فکر می‌کنید در تابستان چه بلایی سرمان می‌آید؟
وی ادامه می‌دهد: این کار هیچ ربطی به حفظ سلامت ندارد. اولین و مهم‌ترین روش، تهویه است که شیشه‌های خودرو پایین و هوا در جریان است. نکته دوم، استفاده از ماسک است که می‌تواند از پراکنده شدن قطرات تنفسی پیشگیری کند. خودرویش سمند است و با ادعای اینکه از ابتدای این طرح هرگز ماسک نزده است، ادامه می‌دهد: من همه نکات دیگر را رعایت می‌کنم. در آفتاب، مدام عرق می‌ریزیم. اختلاف دمای داخل و بیرون خودرویی که مدام زیر آفتاب است، دست‌کم بین ۱۰ تا ۱۵ درجه است. در این شرایط می‌گویند دور خودت هم پلاستیک بکش که جلوی عبور همان جریان هوای گرم را هم می‌گیرد.

کاهش دید و عملکرد راننده و سکوت راهنمایی‌ورانندگی
بازرس سازمان تاکسی‌رانی به‌تازگی جریمه‌اش کرده است و با نگرانی می‌گوید: این کاور‌ها مانع دید ما می‌شود. ازسوی دیگر راهنمایی‌ورانندگی در این‌باره سکوت کرده است. در این وضعیت، تمرکزمان از بین می‌رود و دنده‌کشی هم کار سختی است. می‌گویند این توصیه‌ها براساس پروتکل وزارت بهداشت است، درحالی‌که چنین نکته‌ای در پروتکل نیامده است.
رمضان‌زاده تاکید می‌کند: به مسئولان سازمان اصرار کردم که نمی‌توانم با این وضعیت کار کنم، گفتند: «برو مرکز بهداشت آزمایش بده. اگر سلامتی‌ات تایید شد، نیازی به نصب کاور نداری»، اما این نامه تایید نمی‌کند که فردا یا پس‌فردا مبتلا نشوم.

کاش به‌جای کاور، تلق یا شیشه بگذارند
غلام‌زاده، راننده خطی خیابان سناباد است و می‌گوید: من از صبح هیچ مسافری نبرده‌ام و اصلا مسافری نیست که بخواهیم سه نفر سوار کنیم. ما هم برای تامین هزینه‌های زندگی مجبوریم کار کنیم. ماهیانه ۵۵ هزار تومان هزینه خط می‌دهیم، اما نه مسئول خط داریم تا به مسافرکش‌های شخصی اجازه کار ندهد، نه برای رفاه حال ما اقدامی می‌کنند. پیشنهاد ما این است که به‌جای این کاور، بگذارند یک تلق یا شیشه سراسری داخل تاکسی‌ها نصب کنیم تا دید بهتری داشته باشد و از شیوع بیماری هم پیشگیری شود. توصیه می‌کنیم ابتدای تاریکی هوا مسئول سازمان بیاید و پشت فرمان ما بنشیند. اگر تا چهارراه اول رفت و تصادف نکرد، ما هم این وضعیت را ادامه می‌دهیم. به خط دیگری سرمی‌زنم. مسافر سومش که سوار می‌شود، استارت می‌زند تا راه بیفتد. باوجودی‌که تاکسی زردرنگ و پلاک تاکسی‌رانی دارد، کاور جداکننده ندارد و در پاسخ به سوالم می‌گوید: سازمان تاکسی‌رانی فقط به خودرو‌های سمند و پژو کاور رایگان داده است. اگر به ما هم کاور بدهند، استفاده می‌کنیم. برخی همکارانم با هزینه خودشان کاور تهیه کردند، اما من نتوانستم.

کاوری که به سرقت رفت
به نظر می‌رسد حدود ۶۰ سال داشته باشد و علت نداشتن کاور داخل خودرویش را سرقت یکی از مسافران اعلام می‌کند. چیتگران وقتی تعجب مرا می‌بیند، توضیح می‌دهد: من درحال صحبت با راننده‌های دیگر و منتظر تکمیل مسافر‌ها بودم که یک مسافر، کاور را باز کرده بود. من هم توان مالی ندارم که کاور بخرم و اگر سازمان کاور بدهد، حاضرم دوباره نصب کنم، اما جلوی دید مرا می‌گیرد و رانندگی با آن بسیار سخت است.
کاور‌ها دو نوع هستند؛ یکی که جنس براقی دارد و نوع دوم مات است. کاوری که سازمان تاکسی‌رانی به رانندگان تاکسی داده، از نوع مات است که به‌خصوص در شب و مسیر‌های تاریک، به‌شدت جلوی دید را می‌گیرد. فرزادی در این‌باره می‌گوید: برخی راننده‌ها قبل از اقدام سازمان در این زمینه، کاور سفارش داده و نصب کرده‌اند، اما کاور ما سختی کار ما را چندبرابر کرده‌است. یکی از راننده‌های خط، کنار خیابان را ندیده بود و با یک پیرمرد تصادف کرد. احمدی‌نژاد هم یکی دیگر از این رانندگان است که درباره شرایط کاری‌اش می‌گوید: به‌اجبار سازمان تاکسی‌رانی، هم کاور کشیدیم، هم سه مسافر سوار می‌کنیم و باید هزینه نفر چهارم را از مسافر‌ها بگیریم و همین موضوع باعث می‌شود با مسافر‌ها درگیر شویم. اگر هم چهار نفر سوار کنیم، اعتراض می‌کنند. این وضعیت، هم به ضرر ماست و هم مسافران.

قطع زنجیره انتقال کرونا با رعایت پروتکل‌های بهداشتی
دبیر ستاد کرونای سازمان مدیریت نظارت بر تاکسی‌رانی شهرداری مشهد در مقام پاسخ‌گو، این‌گونه توضیح می‌‎دهد: در راستای اجرای پروتکل‌های بهداشتی کشوری و در مدتی که سیستم حمل‌ونقل عمومی تعطیل شده بود و بر روی ناوگان تاکسی‌رانی فشار بود، الزاماتی درنظر گرفته شد تا سلامت رانندگان و مسافران، حفظ و زنجیره انتقال بیماری قطع شود. به‌همین دلیل ابتدا پرداخت نقدی را حذف و روش پرداخت الکترونیک ازطریق نرم‌افزار «تاپ» را راه‌اندازی کردیم.
همایون محمدیان علت استفاده از کاور را همان پروتکل بهداشتی وزارت بهداشت و سوار کردن دو سرنشین اعلام کرده، ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه مشهد، شهری زیارتی است و تاکسی‌ها وظیفه سنگین‌تری دارند، بحث نصب کاور‌ها را مطرح کردیم. هزینه آن را سازمان تاکسی‌رانی تقبل کرد و کاور‌ها در خودرو‌ها نصب شدند.
وی با توضیح اینکه می‌دانیم که رانندگان از دید ناکافی و گرمای هوا گلایه دارند، می‌افزاید:، اما سلامت رانندگان ما بیش از هرچیزی اهمیت دارد. وی تاکید می‌کند: اگر درنظر بگیرید که رانندگان، روزی ۵۰ تا ۱۰۰ نفر را با خودروی خود جابه‌جا می‌کنند، خطر این بی‌توجهی آشکار می‌شود. شیوع این بیماری، اوضاع را برای همه ما سخت کرده است، اما به‌دنبال کم کردن آمار ابتلا و فوتی‌ها هستیم.

کاور شفاف‌تر بخرید
مدیر روابط‌عمومی سازمان مدیریت نظارت بر تاکسی‌رانی شهرداری مشهد درعین‌حال راه‌حل مشکلات یادشده را استفاده از کاور‌های شفاف‌تری می‌داند که در بازار موجود است و رانندگان می‌توانند با هزینه خود، تهیه و نصب کنند. محمدیان ادامه می‌دهد: برخی هم تخلفاتی می‌کنند؛ به‌عنوان نمونه کاور را باز کرده و فقط در قسمت پشت‌سر کشیده‌اند که بازرسان سازمان، اقدام آن‌ها را گزارش می‌کنند. در مرحله اول فقط اخطار داده می‌شود و سپس جریمه نقدی ۴۰ هزار تومانی اعمال خواهد شد. محمدیان تاکید می‌کند: ما هم علاقه‌ای به افزایش نگرانی و استرس رانندگان خود نداریم و می‌دانیم که اعتراضشان منطقی است، اما هیچ دلیلی جز حفظ سلامت راننده و درنهایت خانواده‌های آنان، برای این کار وجود ندارد؛ به همین دلیل استفاده از ماسک و دستکش، پرداخت الکترونیک و نصب کاور، جزو الزامات حرکت تاکسی‌هاست، در غیر این‌صورت جریمه خواهند شد.

وضعیت تاکسی‌رانی از ابتدای شیوع کرونا در مشهد
۱۱ هزار تاکسی
فعال در شهر مشهد درحال تردد هستند
توزیع ۱۶ هزار بسته
شامل ماسک، دستکش و محلول ضدعفونی‌کننده
نصب ۹ هزار
دستگاه سیستم پرداخت الکترونیک «تاپ»
۲۰ راننده
ابتلای ۲۰ راننده تاکسی به کرونا
تحویل ۱۱ هزار
کاور جداکننده به رانندگان
نصب ۳ دستگاه
مکانیزه دستی اتوماتیک در فرودگاه، پایانه و راه‌آهن
یک نفر
فوت یک راننده تاکسی از ابتدای شیوع کووید ۱۹،
۲ سازه مکانیزه
ضدعفونی‌کننده خودرو در پل صیادشیرازی و میدان راه‌آهن
غربال رانندگان
ازسوی ۲۰ نیرو در دو شیفت در پمپ‌های گاز و مبادی ورودی شهر

راهنمای پروتکل وزارت بهداشت و الزامات کار در خودرو‌های درون‌شهری و برون‌شهری
رانندگان باید از ماسک و دستکش استفاده کنند و ترجیحاً مواد ضدعفونی‌کننده با پایه الکل به‌همراه داشته باشند.
هنگام گندزدایی و نظافت، خودرو باید خالی از افراد باشد، در‌ها و پنجره‌ها باز گذاشته شوند و برای تهویه بهتر، هواکش نیز روشن باشد.
شست‌وشوی مرتب دست‌ها و استفاده از ماسک یک‌بارمصرف در طول شیفت (به ازای هر شیفت، حداقل دو ماسک)، شست‌وشو و گندزدایی روزانه لباس کار برای کارکنان مسئول نظافت، ضروری است.
مراقب باشید لباس، دستکش و ماسکتان آسیب نبیند و درصورت صدمه، آن را تعویض کنید.
پارچه‌ها و دستمال نظافت باید در آب داغ شسته شوند.
سطوح دارای تماس مشترک در تاکسی شامل درها، کف، دستگیره‌ها، صندلی، گوشی تلفن، تلمبه گاز، گازوئیل، بنزین، وسایل عمومی و نظایر آن باید با دستمال، تمیز و خشک و سپس گندزدایی شود.
وجود مواد ضدعفونی‌کننده دست‌ها با پایه نگهدارنده در خودرو
سطوحی شامل نشیمن، صندلی، دسته‌های صندلی، پشتی صندلی (پلاستیکی یا فلزی)، قفل، کمربند‌های ایمنی، دیوار‌ها و پنجره‌ها باید ابتدا تمیز و سپس گندزدایی شوند.
استفاده از تجهیزات حفاظت فردی مانند دستکش، ماسک (ماسک جراحی N۹۵) و موادضدعفونی‌کننده، برای راننده الزامی و برای مسافران هم مفید است.