زیر باران رحمت با کتاب وحی | بررسی آثار انس با قرآن

به گزارش شهرآرانیوز؛ یکی از توصیه‌های مؤکد روایی و آموزه‌های دینی و نیز سفارش بزرگان، انس دائمی و روزانه با قرآن است؛ چنان‌که توصیه شده است روزانه حداقل پنجاه آیه از آن خوانده و به آیات آن نگریسته شود که نورانیت چشم و دل را به‌دنبال دارد. در بررسی چرایی این انس و رهاورد آن برای انسان، با حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسین شهامت، عضو هیئت‌علمی جامعه‌المصطفی‌العالمیه، گفت‌و‌گو کرده‌ایم.

ما به نعمت معنوی هم نیاز داریم

ما در همه لحظات زندگی نیازمند رحمت الهی هستیم. در هر لحظه‌ای جسم و روح ما نیازمند بهره‌مندی از الطاف الهی است. در عالم اگر جسم ما از این الطاف بی‌بهره باشد، نمی‌تواند به حیات خود ادامه دهد، فرسوده می‌شود و از بین می‌رود. درکنار جسم، روح ما نیز نیازمند رحمات الهی است تا جلا بیابد. رحمات مادی خدا مشخص و معلوم است که با واسطه‌هایی به دست ما می‌رسد. نعمت‌های معنوی نیز چنین است و چه‌بسا بیشتر هم باشد، منتها انسان‌های ظاهربین از دیدن، درک و بهره‌مندی از آنها محروم می‌مانند؛ نعمت‌هایی مثل عقل، فطرت زلال، روح انسانی و حیات.

خوان رحمت الهی

فیض الهی گاه با ارسال رسل میسر می‌شود، گاهی با داشتن یک معلم و مرشد خوب، از همه اینها جلوه‌دارتر نزول کتب آسمانی است که انسان زمینی را به عالم ملکوت وصل می‌کند و سرآمد آنها قرآن کریم است که سفره رحمت خدا را مقابل دل‌های بیدار می‌گشاید و می‌فرماید: این قرآن، انسان‌های زنده را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد؛ یعنی آنها که از حیات معنوی برخوردار هستند، می‌توانند در معرض بارش نورانیت و معنویت قرآن قرار بگیرند.

شفای دل و جان

اگر ارتباط ما با قرآن قطع شود، ارتباطمان با ریزش باران رحمت و ملکوت هم قطع می‌شود. قرآن نیاز‌های معرفتی و باید‌هاونباید‌های اعتقادی و اخلاقی و معاشرت و خوشبختی ما را بیان می‌کند. بدون اینها انسان زنده نمی‌ماند، بنابراین ارتباط با قرآن والاترین نیاز ماست؛ چنان‌که خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ». اگر عسل شفای جسم است، قرآن و حلاوت آن شفای روح و جان ماست. به هر اندازه از قرآن فاصله گرفته‌ایم، به همان اندازه دچار بیماری‌های روحی و ناآرامی و اضطراب شده‌ایم. به یاری قرآن و ذکر خداست که دل آرام می‌شود: «أَلَا بِذِکْرِ ا... تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ».

توصیف امام سجاد (ع)

امام‌سجاد (ع) در دعای چهل‌ودوم از صحیفه‌سجادیه، عظمت قرآن را به‌خوبی بیان کرده‌اند؛ البته قرآن هم خود را به نور هدایت، بشارت و انذار و... معرفی می‌کند. امام‌سجاد (ع) حقایق قرآنی را در این دعا بیان کرده، می‌فرمایند: خدایا! تو به من توفیق دادی که قرآن بخوانم که نور است و بر همه کتاب‌های وحیانی، مهم‌ترین قرارش دادی و بر هر سخن و حدیثی افضل است؛ قرآنی که بر قلب مقدس پیامبر (ص) نازل کردی و آن را نور قرار دادی برای نجات از تاریکی‌های ضلالت و شفا قرار دادی برای کسی که به آن گوش دهد و به آن دل بدهد؛ قرآنی که آن را میزان و ترازوی عقل قرار دادی برای آنکه زبان ما از حقیقت دور نشود؛ قرآنی که هرگز ما را به گمراهی نمی‌برد.

نقشه راه

آیه‌آیه قرآن حکیم ما را راهنمایی می‌کند؛ مثل تابلوی راهنما در جاده و مسیر که اگر نباشد، انسان به دره سقوط می‌کند. از امام‌سجاد (ع) است که فرمودند: «اگر تمام کسانى که در میان مشرق و مغرب هسـتند از دنیا بروند (و من تنها بمانم) و قرآن با من باشد، قرآن بهترین انیس برای من است». ایشان در ادامه دعا خطاب به خدا می‌فرمایند: این قرآن را برای من ذخیره‌ای قرار دادی که دلم به‌واسطه آن نورانی شود و بتوانم حامل قرآن باشم و عظمت آن را درک کنم. این مهم است که دل انسان، خزینه و ظرف قرآن شود؛ ارتباط‌گیرندگان با قرآن چنین توفیقی می‌یابند.

در ادامه حتما بخوانید ایمان داشته باش تا هدایت شوی | درباره لزوم هدایت قرآنی در زندگی بشر

شناسنامه متقین

امیرالمؤمنین (ع) در خطبه متقین در وصف این افراد می‌فرمایند: متقین در شب‌ها با قرآن انس می‌گیرند و در مواجهه با آیات عذاب، حس می‌کنند در شعله‌های آتش قرار دارند و، چون به آیات رحمت می‌رسند، شوق همه وجودشان را لبریز می‌کند. قرآن حال آدم را خوب و فضای جسم و جان او را اصلاح می‌کند و از عالم خاکی و پرالتهاب خارج می‌کند و فرشته‌خو به‌سمت آسمان می‌برد.

قرآن به ما روح مقاومت می‌دهد

قرآن انیس لحظات تاریکی، سد وسوسه‌های شیطانی نفس و اجانب است. قرآن به ما ثابت‌قدمی می‌دهد و ما را از مسیر انحراف و باطل بازمی‌دارد و ظاهر و باطن ما را اصلاح و خود و اهل ما و نسل و جامعه را اصلاح می‌کند. قرآن به ما حس دفاع از مظلوم می‌دهد تا حامی مظلوم و خصم ظالم باشیم. آنها که در جنگ غزه و لبنان بی‌تفاوت بودند، دور از نورانیت قرآن هستند. اگر با قرآن مأنوس باشیم، به ما غیرت و فتوت و روح آزادگی و ظلم‌ستیزی و مظلوم‌نوازی می‌دهد.

ذکر اکبر

هر فضیلت و ارزش اخلاقی در انس با قرآن، در انسان تسهیل و نهادینه می‌شود و رشد می‌کند. تا خود را در معرض نورانیت و شفای قرآن قرار ندهیم، به ارزش‌هایی مثل جهاد و انفاق، باورمند و عامل نمی‌شویم. حضرت زهرای‌مرضیه (س) می‌فرمایند: «مردم! از دنیای شما سه چیز برای من محبوب است؛ تلاوت قرآن، نگاه کردن به چهره پیامبر (ص) و انفاق در راه خدا». تلاوت قرآن همان ذکر خداست.

سرنوشت‌ساز و محول‌الحال

خوب است روزانه با این همه آثار، تلاوت آیاتی چند از قرآن را در سبک زندگی‌هامان قرار دهیم و حداقل برای یکی‌دو آیه تأمل و تدبر و تفسیر و ترجمه را هم بخوانیم. گاهی یک آیه قرآن کریم، سرنوشت ما را تغییر می‌دهد؛ چنان‌که در طول تاریخ بار‌ها این تغییر رخ داده است و خیلی‌ها با انس با قرآن، از مسیر انحراف بازگشتند و انسان شدند. تمرکز بر آیات قرآن و قرائت آن، برای ما رهاورد بسیار مطلوبی دارد.