الهام ظریفیان | شهرآرانیوز؛ بشر هزاران سال است که از حبوبات برای پخت غذا استفاده میکند. در گذشتهای نهچندان دور حبوبات از جمله غذاهای ارزانقیمتی بودهاند که مردم عادی توانایی خرید و مصرف آن را داشتهاند. در فرهنگ ایران خودمان را هم که نگاه کنید، ردپای حبوبات را میتوانید در انواع دستور غذاهای محلی و ضربالمثلهایی که از همین بابت در میان مردم کوچه و بازار رواج یافتهاند، پیدا کنید.
برای نمونه: کاسه داغتر از آش، یه آشی برات بپزم که یک وجب روغن روش باشه، همین آش است و همین کاسه، آش نخورده و دهن سوخته، همچین آش دهانسوزی هم نیست و .... در این مطلب میخواهیم با خواص حبوبات و نکات کاربردی مصرف و نگهداری این ماده غذایی مهم آشنا شویم.
حبوبات در کنار انواع گوشت، جزو گروه پنجم هرم تغذیه یعنی پروتئینها و ویتامینها هستند. انواع لوبیا، عدس، ماش، باقلی، نخود، لپه، سویا جزو حبوبات شناخته شده و پرمصرف در میان ایرانیها هستند. پروتئین حبوبات تقریبا با گوشت برابری میکند. البته برای کودکان در حال رشد، بیماران یا سالمندان نمیتواند جایگزین پروتئین گوشت باشد.
حبوبات حاوی مواد غذایی مهمی مانند ویتامینهای گروهB، ویتامینC، اسیدفولیک، آهن، کلسیم، منیزیم، فسفر، روی و البته فیبر هستند.
انجمن غذاوداروی آمریکا توصیه میکند تمام افراد هفتهای سه تا چهار مرتبه به میزان یک فنجان حبوبات پخته در هر مرتبه، در برنامه غذایی خود بگنجانند.
عدهای به دلیل نفاخ بودن حبوبات تمایلی به مصرف این دانههای مغذی ندارند. این درحالی است که کاهش خطر بیماریهای قلبی و عروقی، دیابت و سرطان، کنترل وزن و تقویت سیستم ایمنی از مهمترین فواید حبوبات برای سلامتی انسان هستند.
طبق آمار سال۱۴۰۰ بازار خشکبار و حبوبات ایران سرانه مصرف سالانه حبوبات برای هر فرد به طور متوسط ۹ کیلو و ۱۰ گرم است.
حبوبات به دلیل فیبر بالایی که دارند معده شما را پر میکنند و جلو پرخوریهای اضافیتان را میگیرند. پایین بودن شاخص گلیسمی آنها یعنی قندشان بهتدریج آزاد میشود، بنابراین زمان سیری شما را افزایش میدهند.
کنه، کرم ذرت، مگس سرکه، مگس قارچ، مگس جالیزی، مگس بید، حشرات میوه و کرمها رایجترین آفات حبوبات هستند.
بستگی به میزان آسیب حبوبات دارد. از آنجایی که پخت حبوبات معمولا چند ساعت زمان میبرد، انواع شپشک مانند تخمها، لاروها یا شپشکهای بالغ بر اثر حرارت در مدت طولانی از بین میروند و برای سلامتی خطری ندارند. اما اگر شدت آسیب به حبوبات به اندازهای باشد که باعث پوک شدن دانههای آن شده باشد، این محصولات کیفیت و ارزش غذایی پایینی دارند.