مروری بر برخی کتاب‌های مهم منتشر شده در سال ۱۴۰۳ توسط شاعران و نویسندگان مشهدی
در سالی که گذشت آثار جدیدی از شاعران و نویسندگان مشهدی منتشر شد که در این گزارش به معرفی برخی از آن‌ها می‌پردازیم.
به گزارش شهرآرانیوز، شرایط نشر و چاپ کتاب در سال‌های اخیر برای بسیاری از شاعران و نویسندگان با چالش‌هایی جدی همراه بوده است. افزایش هزینه‌های تولید، محدودیت‌های دسترسی به منابع و مشکلات اقتصادی، همه و همه باعث شده‌اند که بسیاری از آثار جدید در معرض مشکلات متعدد قرار گیرند. با این حال، شاعران و نویسندگان مشهدی علیرغم این دشواری‌ها، همچنان به تلاش خود برای خلق آثار جدید ادامه داده‌اند. در سال ۱۴۰۳، کتاب‌های متنوعی از شاعران و نویسندگان این شهر به چاپ رسید که نمایانگر رشد و پویایی ادبیات مشهد است. در ادامه، برخی از این آثار را معرفی خواهیم کرد.
خانه ایستاده است؛ شاعرانه از مظلومیت کودکان فلسطینی
کتاب شعر خانه ایستاده است اثر جدید منیره هاشمی، شاعره برجسته مشهدی، در سال ۱۴۰۳ منتشر شد. هاشمی که در رشته دبیری زبان و ادبیات فارسی تحصیل کرده و از ۱۳ سالگی شعر می‌سراید، در این اثر به مظلومیت کودکان فلسطینی و وقایع تلخ غزه پرداخته است. شعر‌های این کتاب با زبان شاعرانه و در قالب زبان انگلیسی نوشته شده‌اند و تصویری از درد و رنج مردم فلسطین به‌ویژه کودکان را به تصویر می‌کشند.
هاشمی که سابقه همکاری با کانون شعرا و نویسندگان، انجمن شعر اداره ارشاد و کانون پرورشی فکری مشهد را دارد، در حوزه ادبیات کودک و نوجوان نیز فعالیت‌های چشمگیری داشته است. از دیگر آثار این شاعر می‌توان به حرم پر از آینه بود، پیراهن مشکی و خدا جونم از تو سپاسگزارم اشاره کرد.
کتاب خانه ایستاده است از سوی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان منتشر شده است.
مجموعه شعر عنصر غمگین ماه؛ جدیدترین اثر جدید بیتا علی‌اکبری
مجموعه شعر عنصر غمگین ماه دومین اثر مستقل بیتا علی‌اکبری، شاعر خراسانی، در سال ۱۴۰۳ از سوی نشر واج منتشر شد. پیش از این، اولین مجموعه شعر او با عنوان اگر آن‌جا خانه بود از سوی نشر آرادمان به چاپ رسیده بود.
علی‌اکبری در سیزدهمین دوره جایزه شعر خبرنگاران به‌عنوان برگزیده شناخته شد و اشعارش در کتاب‌های مشترک شاعران خراسان از جمله خواب‌های مکتوب و روزگار افرای عاشق منتشر شده است.
مجموعه کامل اشعار غلامرضا بروسان؛ گرامیداشت یاد و آثار شاعر نوگرا
مجموعه کامل اشعار غلامرضا بروسان، شاعر نوگرا و لطیف‌طبع، در ۲۸۵ صفحه و با شمارگان ۳۳۰ نسخه در سال ۱۴۰۳ توسط نشر مروارید منتشر شد. این مجموعه که با قیمت ۲۹۰ هزار تومان در بازار کتاب عرضه شده است، تمامی دفتر‌های شعر او را در بر می‌گیرد و یاد و نام این شاعر را گرامی می‌دارد.
غلامرضا بروسان که در دهه ۱۳۸۰ به‌ویژه با اشعار سپید خود شناخته شد، در ۱۴ آذر ۱۳۹۰ در یک سانحه رانندگی در جاده قوچان همراه همسرش الهام اسلامی و فرزندشان، لیلا، جان باخت. نشر مروارید، که پیش از این نیز کتاب‌های بروسان را منتشر کرده بود، با این مجموعه تمامی آثار او را به یادگار گذاشته است.
این مجموعه شامل دفتر‌های زیر می‌باشد: «احتمال پرنده را گیج می‌کند» (۱۳۸۰)، «یک بسته سیگار در تبعید» (۱۳۸۴)، «مرثیه برای درختی که پهلو افتاده است» (۱۳۸۸)، «در آب‌ها دری باز شد» (۱۳۹۱) و «سکته سوم» (۱۳۹۴). انتشار این اثر با یاری و اجازه فرزندش، مجتبی بروسان، ممکن شده است.
سه‌خواهرون؛ روایت زندگی هشت زن از سه نسل
کتاب سه‌خواهرون نوشته مریم قربان‌زاده، نویسنده مشهدی، در سال ۱۴۰۳ توسط نشر ستاره‌ها منتشر شد. این اثر داستان زندگی یک خانواده بزرگ به نام حاج قاسم دهقانی در محله دریادل مشهد را روایت می‌کند. خانواده‌ای پرجمعیت با بیست عضو.
داستان از هشتاد سال پیش شروع می‌شود و فصل دومادرون زندگی دو مادر خانواده، فضه‌خانم و صدیقه‌خانم، را شرح می‌دهد. این دو زن از زندگی مشترک با حاج قاسم و چالش‌ها و لحظات شیرین بزرگ کردن هفده کودک و نوجوان سخن می‌گویند. سپس در فصل سه‌خواهرون، به سراغ زندگی سه دختر خانواده یعنی فاطمه، محبوبه و منصوره می‌رود؛ سه خواهری که در سال‌های دفاع مقدس همسران خود را از دست می‌دهند و به جمع خانواده‌های صبور شهدا می‌پیوندند.
ناخن‌کشیدن روی صورت شفیع‌الدین؛ روایتی از بافت پیرامون حرم امام رضا (ع)
قاسم فتحی در اولین رمانش، ناخن‌کشیدن روی صورت شفیع‌الدین، به سراغ تکه‌ای از شهر مشهد، یعنی بافت قدیمی اطراف حرم مطهر، رفته است که کوچه‌های قدیمی و تودرتو، مسافران، مناسبات اقتصادی خرد و کلان و مذهب به آن هویتی بخشیده‌اند که در هیچ شهر دیگری شبیه آن پیدا نمی‌شود.
انتشارات برج این رمان را در سال ۱۴۰۳ منتشر کرد. کتاب در ۱۱۶ صفحه و با قیمت ۱۲۵،۰۰۰ تومان به علاقه‌مندان کتاب عرضه شده است.
قاسم فتحی، متولد ۱۳۶۹ در مشهد، دارای مدرک کارشناسی مترجمی زبان انگلیسی است و بیش از یک دهه در روزنامه شهرآرا مشغول به کار روزنامه‌نگاری بوده است. او همچنین دبیر بخش مستندنگاری نشریه «میلان»، ضمیمه فرهنگی هنری روزنامه شهرآرا، بوده و در طول این سال‌ها با مجلات مختلف کشور همکاری کرده است.
عینک فوتوکروم؛ نگاهی نو به مسائل اجتماعی و روانشناختی
مجموعه شعر عینک فوتوکروم اثر محبوبه راد، برگزیده نخست دوره شانزدهم جایزه شعر خبرنگاران، در سال ۱۴۰۳ توسط نشر فصل پنجم منتشر شد. این اثر ادبی به بررسی موضوعات اجتماعی و روانشناختی پرداخته و به‌طور خاص به مسائل روز جامعه نگاه عمیقی دارد.
محبوبه راد، شاعر، بازیگر و دوبلور مشهدی، پیش از این مجموعه شعر راه پله غمگین را در سال ۱۴۰۱ با همکاری نشر آرادمان منتشر کرده بود.
مجموعه شعر زندگی در آمنیون اثر قاسم رفعت‌حسینی
مجموعه شعر زندگی در آمنیون اثر قاسم رفعت‌حسینی، شاعر مشهدی، در سال ۱۴۰۳ توسط انتشارات آرادمان منتشر شد. این کتاب با تیراژ ۳۰۰ نسخه و قیمت ۱۱۹،۰۰۰ تومان، در دسترس علاقه‌مندان به ادبیات قرار گرفته است.
مهدی حاتمی از شعر کلاسیک به سپید رسید
مجموعه شعر فرفره کولی اثر مهدی حاتمی، شاعر و منتقد ادبی خراسانی، در ۱۸ تیر ۱۴۰۳ توسط انتشارات مروارید منتشر شد. این کتاب که در قطع رقعی و با نگاه تازه‌ای به شعر سپید عرضه شده است، مسیر ادبی حاتمی را از شعر کلاسیک به سوی فرم‌های آزاد و نو نشان می‌دهد.
گالری یک ذهن درهم به دنیای داستان کوتاه قدم می‌گذارد
مجموعه داستان کوتاه گالری یک ذهن درهم اثر نوشین ایوانی، نویسنده مشهدی، در سال ۱۴۰۳ توسط نشر سیب سرخ منتشر شد. این کتاب شامل ۸ داستان کوتاه با مضامین متنوعی مانند مهاجرت، اقتصاد و خرافات است که به‌تازگی وارد بازار کتاب شده و توجه خوانندگان بسیاری را به خود جلب کرده است.
بازگشت محمدباقر کلاهی اهری با دیو و دیوانگی در دنیای شعر
محمدباقر کلاهی اهری، سپیدسرای صاحب‌سبک مشهدی، که طی نیم قرن آثار زیادی را در اختیار شعردوستان قرار داده، با اثر جدید خود تحت عنوان دیو و دیوانگی به دنیای شعر بازگشته است. این کتاب توسط انتشارات آرادمان در سال ۱۴۰۳ منتشر شد. عکس جلد کتاب از رضا کیانیان، دوست قدیمی کلاهی اهری، گرفته شده و بهار احمدی و پیمان نظافت یزدی به ترتیب ویراستاری و صفحه‌آرایی آن را بر عهده داشتند. کلاهی اهری پیش از این با آثار شناخته‌شده‌ای، چون بر فراز چار عناصر، شاعری به این تنهایی و چرخ‌زدن با دلتنگی در عرصه شعر حضور داشته و جوایزی مانند برگزیدگی جشنواره بین‌المللی شعر فجر و جایزه شعر خبرنگاران را کسب کرده است.
سه‌شنبه؛ سوگواری شاعر مشهدی برای مادرش
مجموعه شعر «سه‌شنبه» اثر ملیحه آخوندی، شاعر مشهدی، که در سال ۱۴۰۳ توسط نشر فصل پنجم منتشر شد. این کتاب که به گفته شاعر، به‌منظور تخلیه روحی و از دل سوگواری برآمده، به مادر مرحومش تقدیم شده است.
ملیحه آخوندی در این اثر بیشتر به غم از دست دادن مادرش پرداخته و اشعار آن، علاوه بر مضامین عاشقانه و آیینی، به سوگواری و یاد مادر اختصاص دارند.
گذر سیاوش با حضور ۱۰۶ شاعر کهنه‌کار و جوان
کتاب گذر سیاوش، مجموعه‌ای از اشعار ۱۰۶ شاعر کهنه‌کار و جوان، در سال ۱۴۰۳ به همت محمدرضا سرسالاری، مدیر و بنیان‌گذار انجمن سیاوش راستین، توسط نشر پرساوش منتشر شد.
این اثر، که حاصل یک دهه فعالیت ادبی در انجمن سیاوش راستین و جلسات دوشنبه‌های شعر و موسیقی است، با مقدمه‌ای از حامد مهراد و پیش‌گفتاری از محمدرضا سرسالاری آغاز می‌شود. در پیش‌گفتار، روند فعالیت این انجمن از سال ۱۳۹۵ تا تغییر نام آن به سیاوش راستین تشریح شده است. سپس، شعر‌های پیشکسوتان و شاعران جوان به ترتیب حروف الفبا در کتاب گنجانده شده است.
ویژگی شاخص گذر سیاوش، تلفیق شعر شاعران برجسته کشور در کنار آثار شاعران کم‌تجربه‌تر است که ترکیبی خواندنی و جذاب را پدید آورده است. همچنین، خوشنویسی‌های محمدتقی ابراهیمی‌نیا، از هنرمندان مطرح این حوزه، در کنار اشعار کتاب به چشم می‌خورد و به غنای اثر افزوده است.
چشم‌های درشت سفید؛ نگاهی تازه به روابط انسانی در شعر
مجموعه شعر چشم‌های درشت سفید اثر فارد قربانی در سال ۱۴۰۳ توسط انتشارات «فصل پنجم» روانه بازار کتاب شد. این مجموعه شامل ۴۳ قطعه شعر آزاد (و به روایتی ۵۰ قطعه) و ۵ قطعه شعر موزون است که در ۱۱۴ صفحه و در پنج بخش با عنوان‌های «سیّاره‌ی من، موشکاف، برای یکدیگر، خودخواری و پرندگی» منتشر شده است.
جهانی که در این کتاب ترسیم شده، برآمده از ترس و بازتعریفی از مرگ در چارچوب روابط انسانی است. روایت این تجربه‌ها از نگاه‌های مختلف و با استفاده از ضمیر‌های مفرد در شعر‌های قربانی شکل گرفته است.
فارد قربانی، شاعر این مجموعه، در سال ۱۴۰۲ به عنوان یکی از برگزیدگان «جایزه شعر خبرنگاران» در بخش شاعران بدون کتاب شناخته شد. او به‌طور حرفه‌ای در حوزه شعر سپید فعالیت دارد و در این قالب موفق عمل کرده است.
سپیده‌دم؛ دفتر غزل‌های روز‌های دور و نزدیک
مجموعه شعر سپیده‌دم، دفتر غزلی از زهرا گریزپا، در سال ۱۴۰۳ توسط نشر سخن‌گستر منتشر شد. این کتاب شامل غزل‌هایی از دوره‌های مختلف سرایش شاعر است و با طرح جلد پیمان نظافت یزدی به چاپ رسیده است.
زهرا گریزپا، پیش‌تر در سال ۱۴۰۲ مجموعه شعر رو به زخم را منتشر کرده بود. او در این کتاب جدید، نگاهی تازه به تجربه‌های شخصی خود در قالب غزل داشته است.
تاریخچه‌ای از تلاش‌های ایرانیان برای ترجمه قرآن به فارسی
کتاب ایرانیان و رویای قرآن پارسی نوشته محمود فتوحی، استاد دانشگاه، در سال ۱۴۰۳ توسط نشر سخن منتشر شد. این اثر در حوزه ادبیات پژوهشی و نقد ادبی قرار دارد و به بررسی پیشینه تلاش‌های صورت‌گرفته برای ترجمه و نگارش قرآن به زبان فارسی می‌پردازد.
کتاب در هشت بخش، شامل دیباچه، شش فصل و یک فرجامه، تدوین شده است. نویسنده در فصل‌های مختلف این اثر، سیر تاریخی ترجمه‌های قرآن به فارسی را بررسی کرده و به ابعاد مختلف این تلاش‌ها پرداخته است.
چاپ تازه دیوان قدسی توسط نشر گل‌واژه
نشر گل واژه توس چاپ تازه‌ای از دیوان قدسی اثر غلامرضا قدسی مشهدی را با مقدمه‌ای از مهرداد اوستا در سالی که گذشت منتشر و به علاقه‌مندان شعر کلاسیک عرضه کرد.
غلامرضا قدسی، غزل‌سرای نام‌آشنای خراسانی، سرودن شعر را از ۱۶ سالگی آغاز کرد و در سبک هندی طبع‌آزمایی کرد. مضامین اجتماعی در اشعار او جایگاه ویژه‌ای داشتند، اما متأسفانه بخش قابل‌توجهی از سروده‌هایش از بین رفت.
این مجموعه که حاصل سال‌ها تلاش برای تصحیح و تدوین صحیح آثار اوست، اکنون در ۵۲۰ صفحه و قطع رقعی از سوی نشر گل واژه توس روانه بازار کتاب شده است.
کتاب باران بنفش درباره بمباران حرم امام رضا (ع)
کتاب باران بنفش اثر سید سعید هاشمی، نویسنده مشهدی، به تازگی توسط انتشارات به نشر (آستان قدس رضوی) منتشر و به بازار نشر عرضه شده است. این کتاب که در حوزه کودک و نوجوان قرار دارد، روایتگر داستان بمباران حرم امام رضا (ع) توسط قوای روس در سال ۱۲۹۱ هجری خورشیدی است.
در این اثر، خواننده با پسری به نام امیر آشنا می‌شود که همراه با پدرش برای زیارت به حرم می‌روند. در حین زیارت و پس از خواندن نماز، ناگهان صدای توپ‌های روسی در فضای حرم طنین‌انداز می‌شود و امیر همچون دیگر زائران در میان گلوله‌ها گرفتار می‌شود.
کتاب باران بنفش به بازگو کردن این حادثه تاریخی پرداخته و از آسیب‌های وارده به حرم و شهادت جمعی از زائران امام رضا (ع) در این واقعه پرده بر می‌دارد. سید سعید هاشمی، نویسنده این اثر، تا به حال ۷۰ کتاب در حوزه کودک و نوجوان منتشر کرده و در حال حاضر سردبیر ماهنامه «سلام بچه‌ها» است که توسط دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم منتشر می‌شود.
غزل‌های سعیده موسوی‌زاده در شبانه‌های سرگردان
مجموعه غزل شبانه‌های سرگردان به قلم سعیده موسوی‌زاده، شاعر مشهدی، توسط نشر مایا در سال ۱۴۰۳ به بازار کتاب عرضه شد. این اثر جدید در کنار سایر آثار او در زمینه ادبیات کودک و نوجوان قرار می‌گیرد. موسوی‌زاده که تاکنون ۵۰ عنوان کتاب منتشر کرده، در این مجموعه غزل‌هایش را با زبان خاص و منحصر به فردی به مخاطبان ارائه داده است.
در پایان می‌توان گفت که علیرغم چالش‌های متعدد در مسیر نشر و چاپ، شاعران و نویسندگان مشهدی با پشتکار و علاقه‌ای خستگی‌ناپذیر به خلق آثار خود ادامه داده‌اند. کتاب‌های منتشر شده در سال ۱۴۰۳ نه تنها نشانه‌ای از استمرار تولیدات ادبی در این شهر هستند، بلکه گواهی بر پویایی و تنوع در عرصه ادبیات مشهد به شمار می‌روند. این آثار با موضوعات و سبک‌های مختلف، هم‌زمان نشان از تحولات فرهنگی و اجتماعی دارند. امید است که در سال جدید، شرایط نشر بهبود یابد و شاهد انتشار کتاب‌های بیشتری از شاعران و نویسندگان مشهدی باشیم تا این روند رو به رشد همچنان ادامه یابد و مشهد همچنان به عنوان یکی از قطب‌های فرهنگی کشور شناخته شود.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
