آیا کاهش سن دبستان به ۵ سال کار درستی است؟

کارشناس آموزش‌وپرورش گفت: تغییر سن ورود به مدرسه، اگر مبتنی بر پژوهش، روان‌شناسی رشد، عدالت اجتماعی و آمادگی زیرساختی نباشد، اقدامی عجولانه و نابرابر است.

به گزارش شهرآرانیوز؛ امیرحسین پوربخشی کارشناس آموزش‌وپرورش اظهار کرد: طرح تغییر سن آغاز تحصیل رسمی از ۶ سالگی به ۵ سالگی، در حالی مطرح می‌شود که جامعه ایران با بحران‌های تربیتی و شکاف‌های آموزشی مواجه است. پشت این طرح، نگاهی ابزاری و اقتصادی به کودک نهفته است؛ گویی هدف از آموزش، تنها آماده‌سازی نیروی کار برای بازار است، نه پرورش انسان کامل.

وی به ارائه دلایلی برای مخالفت با این سیاست پرداخت و افزود: کودک انسان است، نه پروژه اشتغال آینده؛ در خبر‌های مرتبط، بار‌ها تأکید شده که کودکان زودتر وارد آموزش شوند تا زودتر وارد بازار کار شوند! این یعنی نگاه سرمایه‌دارانه به آموزش «سرمایه‌گذاری برای بازده اقتصادی»، نه تربیت برای رشد انسانی. آموزش با هدف افزایش بهره‌وری بازار، اصالت کودک را زیر پا می‌گذارد.

وی با بیان اینکه آموزش رسمی زودرس، ضد رشد طبیعی کودک است، ادامه داد: کودک پنج ساله هنوز در مرحله شکل‌گیری عاطفه، هویت و تخیل خلاق است. ورود به آموزش رسمی، با ساختار کلاس، مشق و نمره، او را از مسیر رشد طبیعی خارج می‌کند و موجب اضطراب، انزوا و فرسودگی زودرس تحصیلی می‌شود.

پوربخشی اضافه کرد: ساختار آموزش موجود، آماده آموزش ۵ ساله‌ها نیست؛ نظام آموزش فعلی ما حتی برای ۶ ساله‌ها هم فضای کافی، معلم متخصص، یا محتوای مناسب ندارد. حال با چه منطق و زیرساختی می‌خواهیم میلیون‌ها کودک ۵ ساله را وارد این ساختار کنیم؟ بدون تربیت معلم مخصوص کودک، این طرح بیشتر به آسیب شبیه است تا تحول.

وی با بیان اینکه نابرابری اجتماعی تشدید می‌شود، گفت: خانواده‌های برخوردار، فرزندان خود را در مهدکودک‌های خوب آماده می‌کنند؛ اما کودکان خانواده‌های محروم، ناآماده و بی‌پشتوانه وارد آموزش رسمی خواهند شد. این یعنی گسترش شکاف طبقاتی از همان سال اول مدرسه.

این معلم با بیان اینکه پیش‌دبستانی باید توسعه یابد، نه حذف شود، اظهار کرد: از دید ما این اقدام موجب تضعیف پیش دبستانی خواهد شد. به‌جای جایگزین‌سازی، باید دوره پیش‌دبستانی را تقویت و اجباری کنیم؛ با برنامه‌ای تربیتی، بازی‌محور، و متناسب با سن کودک. حذف تدریجی پیش‌دبستانی به‌نفع یک سال تحصیلی رسمی‌تر، انحرافی آشکار در مسیر تربیت است.

وی ادامه داد: تغییر سن ورود به مدرسه، اگر مبتنی بر پژوهش، روان‌شناسی رشد، عدالت اجتماعی و آمادگی زیرساختی نباشد، اقدامی عجولانه و نابرابر است. در این مسیر، باید مراقب باشیم آموزش ابزار دست اقتصاد نشود و کودکی، قربانی تولید زودهنگام نیروی کار نگردد.

راهکار برای بازدهی بالاتر

پوربخشی اظهار کرد: با هدف به‌روزسازی نظام آموزش عمومی، می‌توان آموزش رسمی را از پنج‌سالگی آغاز کرد؛ به این صورت که دوره‌ای یک‌ساله و رایگان تحت عنوان پیش‌دبستانی اجباری برای همه کودکان ۵ سال تمام در نظر گرفته شود. در این طرح، با افزودن این سال به ابتدای آموزش و حذف پایه ششم ابتدایی در انتهای دوره، می‌توان ساختار آموزشی را بدون افزایش سال‌های تحصیل بازطراحی کرد و هم‌زمان از مزایای شروع زودهنگام یادگیری بهره‌مند شد.

وی تصریح کرد: برای موفقیت این تغییر، لازم است مربیان متخصص پیش‌دبستانی تربیت شوند، محتوای متناسب با سن کودکان طراحی شود، فضا‌های آموزشی ایمن و جذاب فراهم آید، مشارکت خانواده‌ها تقویت شود، و در مناطق مختلف کشور اجرای آزمایشی صورت گیرد تا ضمن تضمین عدالت آموزشی، روند رشد طبیعی کودک در مرکز آموزش قرار گیرد.

منبع: فارس