ریشه تخلفات تکراری مدارس کجاست؟

به گزارش شهرآرانیوز؛ آسیب‌های کرونا بر اقتصاد شهرهایمان، انکارشدنی نیست. با این حساب، گرفتن پول از والدین به‌عنوان پیش‌شرط ثبت‌نام دانش‌آموزان در مدرسه، دشواری مضاعفی را برای قشر‌های آسیب‌دیده ایجاد کرده است. هرسال مسئولان آموزش‌وپرورش برای مدارس خاطی، خط‌ونشان می‌کشند و از ممنوعیت دریافت اجباری وجه می‌گویند، با این حال بازهم شاهد تکرار آن ازسوی برخی مدارس هستیم. آیا برخورد‌های درون‌سازمانی با مدارس متخلف، جدی است؟ اگر پاسخ مثبت است، پس چرا هرسال در فصل ثبت‌نام، این قبیل تخلف‌های تکراری، صدای اعتراض والدین را بلند می‌کند؟
مجتبی خیاط افشار، رئیس اداره ارزیابی و نظارت بر عملکرد اداره‌کل آموزش‌وپرورش خراسان‌رضوی، به دغدغه‌هایی که شما با ما درمیان گذاشته‌اید، پاسخ می‌دهد.

مدارس مخارجی دارند. ۳۵ درصد از مدارس استان، قدیمی است و نیاز به تعمیر دارد. هرآن ممکن است با ترکیدگی لوله، پر شدن چاه و مسائلی از این دست مواجه شوند. هزینه فعالیت‌های پرورشی، امکانات لازم برای آموزش‌های چندرسانه‌ای و قبض آب، برق و گاز هم هست. هرچند معافیت‌هایی اعلام شده است، این معافیت‌ها برای مصرف مشخصی است و گاهی که مدارس از این الگوی مصرف خارج می‌شوند، باید هزینه‌های هنگفتی بپردازند. امسال دغدغه تامین سلامت دانش‌آموزان در مدرسه، پررنگ‌تر از هرسال است. تورم موجود در جامعه، دامنگیر مدارس نیز شده است.

آموزش‌وپرورش فقط می‌تواند بخشی از هزینه‌هایی را که اشاره شد، تقبل کند. مدرسه، خانه دوم دانش‌آموزان است و مشارکت داوطلبانه مالی اولیا در طول سال تحصیلی، به بهتر شدن خدمات‌دهی مدارس کمک می‌کند. برخی مدارس به جای درمیان گذاشتن نیازهایشان با والدین، از اهرم اجبار استفاده می‌کنند. این تخلف است. باید والدین را با کمک انجمن اولیاومربیان اقناع کنند و بگویند که در طول سال، می‌خواهند چه کار‌هایی انجام بدهند. اگر خانواده‌ها آگاه شوند، خودشان همراهی می‌کنند.

بله. مدیر مدرسه نمی‌تواند مستقل عمل کند. باید تمام فعالیت‌های مدرسه با ریز قیمت، فهرست و سهم هر دانش‌آموز تعیین شود. انجمن اولیاومربیان باید رقم نهایی را مصوب کند. تکرار می‌کنم که دریافت رقم مصوب، نباید اجباری باشد.

این‌طور نیست. قبل از اینکه با شما صحبت کنم، به مدرسه‌ای متخلف، نامه زدیم تا تمام وجوه و چک‌ها را به والدین برگرداند. یکی دیگر از مدارسِ برند مشهد نیز که همین تخلف را کرده بود، درحال برگشت دادن مبالغ به خانواده‌هاست. البته اینکه بگوییم همه مدارسی که پول می‌گیرند، مردم را به‌صف کرده‌اند و یک کارتخوان گذاشته‌اند، درست نیست. اگر مدیر، والدین را درباره هزینه‌های مدرسه توجیه کرده باشد و آن‌ها با رضایت پول داده باشند، ایرادی ندارد. از مدرسه‌ای بازدید کردم و متوجه شدم که از والدین پول دریافت شده است. شماره تلفن اولیای دانش‌آموزان را از داخل پرونده‌ها برداشتیم. تماس گرفتیم و والدین را خاطرجمع کردیم که صحبتشان به مدرسه منتقل نمی‌شود. بیشترشان گفتند که ما مجبور به دادن پول نشدیم. مدیر ما را توجیه کرده است و خودمان داوطلب شده‌ایم. ولی اگر ببینیم مدیری با اجبار این کار را می‌کند، حتما برخورد می‌کنیم.

به‌طور کلی کار ما سه مرحله دارد. مرحله نخست، قبل از ثبت‌نام و از ۱۰ تا ۳۱ خرداد بود. به مدارسی که پارسال از آن‌ها شکایت شده بود، مراجعه شد. با مدیران صحبت کردیم و مسائل مالی‌شان را بررسی کردیم. از اواسط تیر تا پنجشنبه هفته پیش، کار نظارت و اصلاح فرایند را انجام دادیم؛ یعنی تذکر می‌دادیم و مبالغی را که به‌اجبار گرفته شده بود، به والدین برمی‌گرداندیم. از روز شنبه همین هفته با مدیری که باوجود تمام این توصیه‌ها و تذکرها، بازهم تخلف کند، برخورد جدی‌تری می‌کنیم و پرونده را به هیئت رسیدگی به تخلفات ارجاع می‌دهیم.

این موضوع را که به‌دلیل کرونا، در ثبت‌نام با مشکلاتی مواجه شویم، پیش‌بینی کرده بودیم. روال عادی این بود که مدارس در تیر و مرداد، دوشنبه‌ها و چهارشنبه‌ها و در شهریور همه‌روزه دایر باشند و ثبت‌نام کنند. اگر طبق همین قاعده پیش می‌رفتیم، ازدحام خیلی بیشتر از الان می‌شد. برخی مدارس به‌صورت فوق‌العاده، پذیرای والدین هستند. باز بودن مدارس را به تشخیص کمیته مدیریت عملکرد ادارات آموزش‌وپرورش گذاشته‌ایم تا با توجه به برآورد دانش‌آموزان ثبت‌نام‌نشده، تصمیم بگیرند. از مدارس خواسته‌ایم برای پیشگیری از شیوع کرونا، والدین را نوبتی وارد فضای ثبت‌نام کنند یا اگر امکان دارند، کار را در فضای باز انجام بدهند، اما این رفتار مدارس که والدین را در این شرایط کرونایی که از آبخوری‌ها هم نمی‌توانند استفاده کنند، در آفتاب یا آن طرف میز، پشت پلاستیک نگه دارند و باعث ازدحام بشوند، توجیهی ندارد و پیگیری می‌شود.

ما شکایت والدین را به هیچ‌وجه دراختیار مدرسه قرار نمی‌دهیم. اولیا چند راه برای اعلام شکایت دارند. ابتدا می‌توانند با حوزه ارزیابی عملکرد ناحیه آموزشی‌شان تماس بگیرند. شماره تلفن آن روی تابلواعلانات مدرسه قرار دارد. راه دوم این است که با ما در اداره‌کل آموزش‌وپرورش به شماره ۳۲۲۲۲۱۰۳ تماس بگیرند.
راه سوم این است که به سامانه shekayat.medu.ir مراجعه کنند و مشکلشان را به‌صورت اینترنتی ثبت کنند. اگر مایل باشند شکایت را با کد ملی درج کنند، نتیجه را به آن‌ها اعلام می‌کنیم و اگر مایل باشند هویتشان پنهان باشد، امکان ثبت گزارش بدون اسم و شماره تماس، وجود دارد، اما دیگر نمی‌توانیم نتیجه را به آن‌ها اعلام کنیم. همچنین یک فرم چهارگزینه‌ای در سامانه قرار دارد که والدین می‌توانند با پر کردن آن، رضایت خود را از فرایند ثبت‌نام اعلام کنند. نظر‌های مردم در ارزیابی مدارس، بسیار تاثیرگذار است.

درمورد مدارس دولتی، اعلام کردیم که از ابتدی اسفند ۹۸، اگر برای کلاس‌های فوق‌برنامه یا برنامه‌هایی مثل اردو، پولی گرفته شده است، باید به اولیا برگردد. این تاریخ برای سرویس مدارس، ابتدای فروردین ۹۹ بود. اگر مدرسه با والد توافق کند، می‌شود هزینه سرویس را به امسال منتقل کرد، در غیر این صورت مدرسه حق تهاتر ندارد. درمورد مدارس غیردولتی، شهریه ثابت مدرسه به والدین برنمی‌گردد؛ چون این مدارس استیجاری هستند و اجاره‌بهای آن‌ها و حق‌الزحمه معلمان مدرسه تا خرداد باید پرداخت شود، ولی اگر مدرسه برای کلاس جبرانی، اردو، اجاره زمین چمن و کار‌هایی از این دست مبلغی گرفته است، باید برگرداند. گزارش‌های مردمی هم داشته‌ایم و برخورد‌های لازم با متخلفان صورت گرفته است.

هنوز بیمه‌گذار انتخاب نشده است و مبلغ، قطعی نیست. فعلا بخشنامه کرده‌ایم که همان ۷۰۰۰ تومان پارسال، به‌صورت علی‌الحساب دریافت شود.

قرارداد‌ها برای یک سال تحصیلی منعقد می‌شود. تصمیم‌گیر در این زمینه وزارتخانه است. استان دخالتی ندارد. شما جامعه بزرگ مخاطب آموزش‌وپرورش و دشواری نظارت بر آن را درنظر بگیرید. در خراسان رضوی بدون احتساب پیش‌دبستانی‌ها، حدود ۹ هزار و ۳۰۰ مدرسه داریم. اگر یک مدیر در مدرسه‌ای که ۴۰۰ دانش‌آموز دارد، اشتباهی بکند، ۴۰۰ شکایت به‌سمت ما می‌آید. برای ما حتی یک شکایت هم زیاد است. سعی می‌کنیم این شکایت‌ها را که ناشی از بی‌سلیقگی یا سهل‌انگاری مدیر است، در کوتاه‌ترین زمان جواب بدهیم. شاید همکاران ما در مدارس، انتظار این برخورد‌ها را نداشته باشند، اما هرجا اجحافی رخ داده است، کوتاه نیامده‌ایم.
امسال برای نخستین‌بار در هر مدرسه، یکی از اولیا به‌عنوان «ولی ناظر» تعیین و معرفی می‌شود و مسائلی را که در مدرسه می‌بیند، به‌نمایندگی از والدین دانش‌آموزان، به‌صورت مستقیم و بدون نظارت مدیر مدرسه، به اداره ارزیابی عملکرد می‌فرستد.