احتمال بازگشت دوباره آلایندگی نیروگاه توس در صورت نرسیدن سوخت پاک

به گزارش شهرآرانیوز، از سال‌ها پیش نام نیروگاه توس به عنوان یکی از اصلی‌ترین متهمان آلودگی هوای مشهد مطرح بوده‌است و همواره انگشت اتهام به سوی این مجموعه نشانه گرفته می‌شد، با این حال، به گفته مسئولان این نیروگاه ۸ ماه است که سوخت مصرفی این نیروگاه، گاز و سوخت پاک است، اما اگر در ماه‌های آینده که به دلیل شروع سرما استفاده از گاز برای مصارف خانگی در مشهد به اوج خود می‌رسد، سهمیه گاز این نیروگاه قطع یا کم شود، با آغاز دوباره استفاده از مازوت، در فصل سرد سال شاهد افزایش فزاینده آلایندگی مشهد خواهیم بود.

ماجرای آلاینده بودن نیروگاه توس از سال‌های ۹۵-۹۴ و درست زمانی که آلودگی هوایِ مشهد در حال ربودن گوی سبقت از شهر‌هایی مثل اراک و تهران بود داغ شد. استفاده از مازوت در این نیروگاه به عنوان سوخت و قرار گرفتن توس در مسیر وزش باد شهر مشهد باعث دامن زدن به افزایش حجم آلایندگی‌های شهر مشهد در سال‌های اخیر شده بود. این اتفاق در حالی افتاده بود که براساس قوانین و مصوبات هیئت دولت، نیروگاه‌ها اجازه استفاده از سوخت سنگین مازوت در شرایط آلودگی هوای شهر‌ها را نداشتند.

 

۳ سال قبل بود که محمدعرفانی، معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی، از بی توجهی مسئولان وزارت نیرو، معاون اول رئیس جمهور و حتی وزارت نفت به اخطار‌های این سازمان درباره آلاینده بودن این نیروگاه و وقوع فاجعه زیست محیطی برای مشهد انتقاد کرد و مسئولان محیط زیست همان زمان اعلام کردند که علیه این مجموعه اقدام حقوقی انجام داده اند.

حدود یک سال بعد از این ماجرا، معاون نظارت و پایش محیط زیست خراسان رضوی اعلام کرد که مجموع گزارش‌ها و اقدامات این سازمان منجر به تغییر سوخت این نیروگاه شده است و وزارت نفت هم با این تغییر همراهی کرده است. اما وزارت نیرو و نیروگاه توس نتوانستند آن طور که باید و شاید سوخت پاک برای این نیروگاه تهیه کنند و کج دارومریز از مازوت استفاده و هوای مشهد را آلوده‌تر کردند.

 

جنجال‌های آلاینده بودن نیروگاه توس در پاییز سال گذشته وارد فازِ تازه‌ای شد. با شدت گرفتن آلودگی هوایِ مشهد در همان روز‌های ابتدایی فصل پاییز، دادگستری خراسان رضوی سرانجام وارد این ماجرا شد و فرزاد بهشتی توندری، دادیار حوزه معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم و حفظ حقوق عامه دادسرای عمومی و انقلاب مرکز خراسان رضوی، گفت که یکی از مصادیق حقوق عامه، حفظ محیط زیست و کاهش آلودگی ناشی از آلاینده‌های محیط‌زیستی برای صیانت از سلامت آحاد مردم است و مقرر شد مازوت از چرخه سوخت نیروگاه حذف و سوخت پاک (گاز) جایگزین آن شود. معاون پایش و نظارت سازمان محیط زیست استان همان زمان اعلام کرد که اگر قرار شود در مواردی خاص این نیروگاه از مازوت برای سوخت خود استفاده کند طبق ماده ۲ قانون هوای پاک، باید «فیلتریاسینگ» خود را نصب کند. البته وارد شدن دوباره مازوت به چرخه سوخت نیروگاه توس، طبق توافق نامه‌ای که نوشته شده بود، منوط به تصمیم و تأیید گروهی چهارنفره در استان، شامل معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری، مدیرعامل شرکت گاز استان، مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای و شرکت پخش فراورده‌های نفتی خراسان رضوی بود.

علیرضا رزم حسینی، استاندار سابق خراسان رضوی، هم از ابلاغ سفت و سخت استانداری به نیروگاه‌های استان خبر داده و اعلام کرده بود که براساس آن ابلاغیه هیچ یک از نیروگاه ها، از جمله توس، حق استفاده از هیچ سوخت دیگری جز گاز ندارند.

 

بااین همه، اما دی ماه سال ۹۸ تورج همتی، مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی، دلیل افزایش و ماندگاری آلودگی هوایِ شهر مشهد را بازگشت دوباره مازوت به چرخه سوخت نیروگاه توس دانست و گفت که ماه‌های آبان و آذر سال گذشته مصرف گاز در این نیروگاه‌ها ۱۵۹ میلیون مترمکعب کم شده و این به معنای مصرف سایر انواع سوخت و تحت تأثیر قرار دادن سلامت محیط زیست است و وضعیت موجود مصرف سوخت‌هایی غیر از گاز در نیروگاه‌های استان به هیچ وجه پذیرفتنی نیست و طی یک برنامه یک ساله باید میزان مصرف انواع سوخت غیر از گاز در این واحد‌ها به صفر برسد.

 

اما سؤال اینجاست که سهم منابع آلوده کننده غیرمتحرک که نیروگاه‌ها هم بخشی از آن هستند در آلودگی هوایِ مشهد چند درصد است؟ رئیس مرکز پایش آلاینده‌های زیست محیطی مشهد می‌گوید: براساس سیاهه آلودگی هوای شهر سهم منابع غیرمتحرک ۳۶ درصد است و در میان منابع غیرمتحرک آلوده کننده هوای مشهد سهم نیروگاه‌ها در آلوده کردن هوای شهر ۲۷ درصد است.

محمد پذیرا می‌افزاید: آلاینده‌های اصلی نیروگاه‌ها Nox (اکسید نیتروژن) و SO۲ (دی اکسید گوگرد) هستند که عوارض بسیار خطرناکی برای سلامتی انسان و همچنین محیط زیست دارند و نقش مهمی در آلوده کردن هوای کلان شهری مثل مشهد ایفا می‌کنند.

 

سخنگوی نیروگاه توس نیز در گفتگو با خبرنگار شهرآرا از استفاده نکردن از مازوت در این نیروگاه خبر می‌دهد و می‌گوید: بیش از ۸ ماه است که مازوت و سوخت مایع از چرخه سوخت نیروگاه توس خارج شده است و اکنون از گاز و سوخت پاک استفاده می‌کنیم.

مسعود سهامیان مقدم در ادامه و با بیان اینکه استفاده دوباره از سوخت مایع به مجوز نیاز دارد، ادامه می‌دهد: اگر به دلایلی به استفاده مجدد از مازوت نیازداشته باشیم، شورایی با حضور نمایندگان محیط زیست و نیروگاه توس و... باید تشکیل شود و این مجوز را به ما بدهد، در غیراین صورت مجاز به استفاده از سوخت مایع نیستیم.
وی در ادامه می‌افزاید: این اتفاق از سال گذشته برای نیروگاه توس افتاده است و هم اکنون نیروگاه دوسوخته است، اما به دلیل آلایندگی سوخت مایع و ممنوعیت استفاده از آن، تنها از گاز و سوخت پاک در نیروگاه استفاده می‌شود.

 

مدیر محیط زیست و توسعه پایدار دفتر فنی استانداری خراسان رضوی استفاده از مازوت در نیروگاه توس را منتفی می‌داند و می‌گوید: سال گذشته جلسه‌ای با وزارت نیرو و نفت داشتیم و مصرف مازوت در توس ممنوع و منتفی شده است، مگر در شرایط اضطراری و بحرانی. تشخیص وضعیت اضطرار هم با وزارت نیرو نیست و خودِ مدیران استان در صورت بروز چنین شرایطی درخواستشان را به کمیته‌ای ارسال می‌کنند و در صورت تأیید، به نیروگاه توس به مدت محدودی و در حد چندروز اجازه استفاده از مازوت داده می‌شود تا آن بحران را پشت سر بگذارد.

حسین فکور با اعلام اینکه نیروگاه توس دیگر مازوت سوز نیست ادامه می‌دهد: استفاده از مازوت به عنوان سوخت اصلی در این نیروگاه به هیچ عنوان وجود ندارد و درصورتی که بدون تأیید کمیته اضطرار این کار صورت بگیرد، تخلف است و مدیران این نیروگاه باید پاسخ گوی مراجع قضایی باشند.

 

معاون پایش و نظارت اداره کل حفاظت محیط‌زیست خراسان رضوی هم با اشاره به قدیمی بودن ماجرای آلاینده‌هایی که به واسطه مازوت استفاده شده در نیروگاه توس وارد هوای مشهد می‌شدند، می‌گوید: این مسئله از مدت‌ها پیش مطرح بود و از سال‌ها قبل پیگیر تغییر وضعیت این نیروگاه و استفاده آن‌ها از سوخت پاک و گاز بودیم. از سال گذشته و با ورود استانداری خراسان رضوی و جلسات مستمری که با وزارت نیرو و نفت برگزار شد، نیروگاه توس مکلف شده است که دیگر از مازوت به عنوان سوخت اصلی در چرخه تولید برق استفاده نکند.

محمد عرفانی در پاسخ به این سؤال که آیا فعالیت نیروگاه توس درحوزه استفاده از مازوت رصد می‌شود، بیان می‌کند: میزان مصرف گاز این نیروگاه به صورت روزانه دریافت می‌شود و از این طریق متوجه استفاده از مازوت یا هرسوخت آلاینده دیگری مثل گازوئیل در چرخه نیروگاه توس خواهیم شد و این رصد و پایش دائمی است.
معاون پایش و نظارت اداره کل حفاظت از محیط زیست استان با بیان اینکه نیروگاه توس تنها در شرایط بحرانی اجازه استفاده از مازوت را دارد، می‌گوید: در ۶ ماه ابتدایی سال ۱۳۹۹ این نیروگاه از سوخت مایع استفاده نکرده است و تنها در فصول سرد سال و در زمانی که شرایط بحرانی شود اجازه استفاده از مازوت را دارند، البته این اتفاق درصورتی می‌افتد که شرایط اضطراری به تأیید کمیته‌ای خاص برسد. این اتفاق در سال گذشته افتاد و این نیروگاه تنها چندروز از مازوت در چرخه اش استفاده کرد و بعد از آن دوباره گازسوز شد.