غربالگری قد و وزن دانش‌آموزان ۴ پایه تحصیلی | اثرگذاری برنامه شیرمدرسه در کاهش کوتاه‌قدی تغییرات اقلیمی می‌تواند باعث افزایش مصرف قند شود جزئیات یک تفاهم‌نامه معیشتی ویژه بازنشستگان تامین اجتماعی اعلام شد | وام ویژه خرید اقساطی تا سقف ۱۵۰ میلیون فیش حقوقی شهریورماه ۱۴۰۴ بازنشستگان تأمین اجتماعی چه زمانی صادر می‌شود؟ طعم تلخ یک عادت تازه | روایتی از فرصت‌ها و چالش‌های افزایش مصرف قهوه در ایران اعترافات اعضای باند سرقت خشن در مشهد| فروش گوشی‌های آیفون سرقتی فقط ۱۰۰ هزار تومان! صفویه، سلطان جانمایی ایران در کریدور‌های تجاری و بین المللی هشدار جدی نسبت به پیامد‌های کاهش نرخ باروری در ایران قتل خونین دلارفروش ۷۲ ساله در آستارا محدودیت‌های ترافیکی در محورهای منتهی به مشهد در روز‌های آخر هفته زلزله ۶.۹ ریشتری در فیلیپین | کلیسای کاتولیک ویران شد + فیلم (۸ مهر ۱۴۰۴) ورود ۸۵ نوع مخدر جدید به چرخه اعتیاد جهان در ۵ ماه گذشته پاییز و سویه‌های جدید کووید صداهای بلند و نامتعارف، آسیب جدی و دائمی به گوش وارد می‌کنند | گوشتان را نخراشید علت انتشار دود غلیظ در آسمان امروز اهواز چه بود؟ (سه‌شنبه، ۸ مهر ۱۴۰۴) سخنگوی آموزش و پرورش: تلاش می‌کنیم توزیع شیر در مدارس را از مهر آغاز کنیم تمهیدات جدید سازمان تعلیم و تربیت کودک برای بهبود عملکرد کودکستان‌ها | استقرار کارشناسان آموزشی در سراسر کشور گزارشی از اشتباهات آزمایشگاهی و بررسی دلایل بروز آن | آزمایش در بوته آزمایش! نماینده مجلس: حق ۴۰۰ نفر از اساتید دانشگاه با بازنشستگی ناگهانی تضییع شد انتقاد احسان عظیمی‌راد به وزیر آموزش و پرورش: چرا به اعتراض داوطلبان آزمون کیفیت‌بخشی رسیدگی نمی‌کنید؟ کمبود ۱۰ درصدی پزشکان در طرح "پزشک خانواده و نظام ارجاع" دانشگاه علوم پزشکی مشهد| اعتبار ناکافی، مانع اصلی گسترش طرح در شهرهای پرجمعیت نرخ آزمون آیلتس افزایش یافت (۸ مهر ۱۴۰۴) وزیر آموزش و پرورش: تبیین دستاورد‌های موشکی، در ۳ کتاب درباره جنگ ۱۲روزه تدوین شده است کشف بیش از ۹۰ هزار لیتر سوخت قاچاق در سیستان و بلوچستان نفس‌های گرفته مردم مشهد | افزایش مراجعه به اورژانس‌ها در روز‌های آلوده انتقاد یک نماینده مجلس از اجرانشدن کامل قانون جوانی جمعیت فرار از صحنه دزدی با شگرد هالیوودی | عملیات «راپل» شکست خورد! ماجرای شایعه کشت خشخاش در کشور چه بود؟ شهاب‌سنگ ۲۱ کیلویی در موزه برج آزادی تهران به نمایش درآمد
سرخط خبرها

فراتر از پاندمی غلط بدتر از دروغ

  • کد خبر: ۵۲۳۶۴
  • ۲۲ آذر ۱۳۹۹ - ۱۱:۵۲
فراتر از پاندمی غلط بدتر از دروغ
عباس عبدی - رئیس انجمن صنفی روزنامه‌نگاران
اکنون به‌سوی پیک جدیدی از مرگ‌ومیر کرونا می‌رویم. پیک اول کرونا در جهان با مرگ‌ومیر‌های هفتگی ۵۰ هزار نفر در نیمه فروردین بود که بعد به‌مرور کاهش یافت. اکنون به‌وضعیتی رسیده‌ایم که هر هفته بیش از ۸۰ هزار نفر فوت می‌کنند و معلوم هم نیست که آیا متوقف می‌شود یا نه. این روند در ایران نیز با شدت بیشتری دیده شد. در این میان پدیده بدتری نیز وجود دارد. مدیرکل سازمان بهداشت جهانی این پدیده را چنین توصیف می‌کند: «ما فقط نه با یک همه‌گیری بلکه با جهانی از اطلاعات غلط در حال مبارزه‌ایم!» صادقانه باید گفت که مبارزه با اطلاعات غلط سخت‌تر است تا مقابله با کرونا، زیرا کرونا در لباس دشمن است، اما تولیدوعرضه‌کننده اطلاعات غلط در لباس دوست و خیرخواه وارد می‌شود. از سوی دیگر اطلاعات غلط از دروغ هم بدتر است، زیرا اطلاعات غلط لزوما دروغ نیستند، بلکه غلط هستند و تمایز میان غلط و درست متفاوت و سخت‌تر از تمایز میان راست و دروغ است. برای نمونه بیایید این گزاره را آزمون کنیم.

یکی از آقایان محترم در شبکه اجتماعی خود نوشته است همه کسانی که او می‌شناخته و به‌سبب کرونا فوت کرده‌اند، در بیمارستان بستری بوده‌اند. سپس می‌پرسد که آیا کسی را سراغ دارید که بعد از ابتلا به کرونا در منزل بستری شده و از دنیا رفته باشد. منظور نویسنده این است که «وقتی بیمار می‌شوید، به بیمارستان نروید!» گویا چیز دیگری نباید منظورش باشد. این گزاره دروغ نیست؛ حداقل اینکه اکثریت قاطع بیماران درگذشته در بیمارستان بستری بوده‌اند، اما این گزاره درعین‌حال که دروغ نیست، به‌طور قطع نادرست و حتی خطرناک است و توجه به آن مرگ‌ومیر را افزایش خواهد داد. چرا؟
 
به این علت ساده که اکثریت قاطع مبتلایان به کرونا با یک استراحت عادی خوب می‌شوند و حتی نیازی به استفاده از دارو نیز ندارند؛ فقط درصد کمی از آنان هستند که با وضعیت حاد روبه‌رو می‌شوند و فقط این‌ها هستند که به بیمارستان می‌روند و بخشی از این‌ها هستند که فوت می‌کنند. برای قضاوت درباره اینکه بیمارستان عامل مرگ‌ومیر است، باید میان این دسته از افراد مقایسه و داوری کرد. برای نمونه، صد نفر که دچار وضع حاد کووید۱۹ می‌شوند، به بیمارستان بروند و صد نفر مشابه نروند؛ بعد نتیجه را مقایسه کنید. البته بیمارستان محیط آلوده‌ای است و در این تردیدی نیست، اما این ربطی به اصل استدلال ندارد.

دیروز یکی از دوستان روزنامه‌نگار شوخ‌طبع برایم پیامی فرستاد که «یکی از بستگان من به‌شدت به طب‌سنتی معتقد است. مدتی پیش تماس گرفته بود و حدود یک‌ساعت درباره‌اش صحبت می‌کرد و حدیث و روایت می‌خواند و از یک دارو تعریف می‌کرد. آخر هم گفت برایت می‌فرستم. آخرش به او گفتم ببین، چیزی را تا حالا به تو نگفته بودم... دست از سرم بردار!» جوابش خیلی قاطع‌تر و کوبنده‌تر از جواب من بود.

آن یک نفر از بستگان دوست ما گفته است: «دارو را برایت می‌فرستم. مصرف کن. اگر تا ۶ ماه دیگر کرونا نگرفتی... ایمان بیاور!» دوست ما در جوابش نوشته است: «من هم تا حالا کرونا نگرفتم، پس بگویم، چون زنجبیل خوردم، کرونا نگرفتم؟ این توجیه‌ها ناشی از ظرفیت منطق نادرست این نوع طب است. اگر هم کسی خورد و کرونا گرفت و حتی فوت کرد، نمی‌گویند این شبه‌دارو اثر نداشت؛ می‌گویند ببین چه جوری گرفته است که فلان دارو هم نتوانسته است درمانش کند!»

پاندمی اطلاعات غلط که در قالب طب ملی و سنتی و شیوه‌های دیگر خود را ترویج می‌کند، متأسفانه در حال شیوع است و حتی مقام‌های رسمی نیز برای شانه‌خالی‌کردن از زیر بار مسئولیت، آن را ترویج می‌کنند. به‌تازگی دیده شد که معاون یک دانشگاه به همکارانش نامه رسمی نوشته است که از فلان داروی (!) سنتی تعدادی محدود موجود است؛ دارویی که مدعی است مورد تأیید وزارت بهداشت است که نیست! چون اگر دارویی تأیید شود، قطعا از طریق نهاد مسئول دستور تجویز داده و در داروخانه توزیع می‌شود و نه از طریق یک مقام اداری غیرمسئول.

گرایش به جهل و شبه‌علم ریشه‌های روانی اجتماعی قدرتمندی دارد. در هنگام استیصال، این گرایش‌ها شدیدتر هم می‌شود. تمایز یک جامعه سالم با جامعه بیمار در این است که تا چه حد تحت‌تأثیر خرافه، شبه‌علم و اطلاعات غلط قرار می‌گیرد. پاسخ آن به‌میزان مرجعیت و نفوذ دانشمندان و اهل‌علم در آن جامعه بازمی‌گردد. پاندمی اطلاعات غلط، واکسن دارد، دم‌دست هم هست، اما کسی علاقه‌ای به‌تزریق آن ندارد، زیرا تکیه به این اطلاعات مثل موادمخدر سرخوشی‌آور است؛ چه برای مردم و چه برای توزیع‌کنندگان آن و البته برای این گروه منافع مادی نیز دارد.
گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
آخرین اخبار پربازدیدها چند رسانه ای عکس
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->