اراضی ملی در سیطره «کاداستر»

محمد کاملان | شهرآرانیوز؛ براساس آمار‌ها تقریبا چیزی بیش از ۸ میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار از اراضی استان که معادل ۸۰ درصد از وسعت مجموع استان است، جزو اراضی ملی به شمار می‌آید و اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان برای جلوگیری از زمین خواری و دست درازی به این سرمایه‌های ملی، از سال ۱۳۹۴ ملزم به حدنگاری و تهیه سند تک برگی برای این اراضی شده است. آن طور که معاون حفاظت املاک و اراضی سازمان منابع طبیعی استان اعلام کرده است تا سال ۱۳۹۸، بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار از این اراضی سنددار شده اند. در سال ۱۳۹۹ هم یک میلیون و ۵۰۰ هزار سند تک برگ صادر شده و طبق برآورد‌ها تا اواسط سال ۱۴۰۰ کارِ نقشه برداری و صدور اسناد برای اراضی ملی استان به اتمام خواهد رسید.

به گزارش خبرنگار ما، مدیرکل سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری خراسان رضوی در نشست خبری هفته منابع طبیعی، با اشاره به حراست این سازمان از حدود ۸ میلیون هکتار اراضی ملی در استان گفت: وسعت محدوده‌ای که باید در آن عملیات آبخیزداری انجام بدهیم، رقمی نزدیک به ۸ میلیون هکتار است.
محسن فنودی با تأکید بر اجرای طرح کاداستر و نقشه برداری از اراضی ملی برای تهیه سند تک برگی تصریح کرد: کار نقشه برداری از این اراضی در حال انجام است و تا اواسط سال ۱۴۰۰ به پایان خواهد رسید. این زمین‌ها در اختیار دولت است و با صدور سند برای آن‌ها کار برای استعلامات و در اختیار گذاشتن اراضی برای کار‌های مختلف به افراد یا سازمان‌های مختلف ساده‌تر خواهد شد.

وی با بیان اینکه شعار هفته منابع طبیعی سال ۱۳۹۹ «همه با هم جهاد برای منابع طبیعی» تعیین شده است، بیان کرد: امسال بیش از ۲ میلیون نهال رایگان در شهرستان‌های استان، میان مردم و شهرداری‌ها توزیع شده و یک میلیون نهال هم در بیابان‌های استان غرس خواهد شد. همچنین ۳۱ طرح آبخیزداری، بیابان زدایی و جنگل کاری با اعتباری در حدود ۲۰ میلیارد تومان انجام می‌شود و به بهره برداری می‌رسد.

فنودی همچنین با اشاره به حاشیه‌هایی که درباره صدور مجوز معادن و تخریب منابع طبیعی ایجاد می‌شود، از امضای توافق نامه با سازمان صمت خراسان و ایجاد ساز و کار مشخصی برای این کار خبر داد و گفت: منابع طبیعی در صدور مجوز برای معدن دخالتی ندارد و سازمان صمت فقط از ما استعلام می‌گیرد که در فلان نقطه امکان احداث و ایجاد معدن هست یا خیز. اگر معدن کاری از محدوده مجوزدار تخطی کند یا تصرف غیرمجازی داشته باشد، دیگر مجوز جدیدی برای او صادر نخواهد شد. در هر حال ما با طرح‌های دارای توجیه اقتصادی و مجوز استانداری همراهی می‌کنیم و به آن‌ها زمین خواهیم داد.

وی یکی از مهم‌ترین مشکلات احداث معادن را هزینه نکردن معدن کاران برای بازگرداندن عرصه به حالت اولیه دانست و افزود: هیچ پیش بینی خاصی برای بازگرداندن محیط معدن به حالت اولیه نشده است و معدن کاران تنها ۱۲ درصد از عواید خودشان را به حساب دولت می‌ریزند و یک درصد از این مبلغ برای احیای معادن هزینه خواهد شد که البته بهتر بود خود معدن کاران پس از اتمام کند و کاو این کار را انجام‌ می‌دادند.

معاون حفاظت املاک و اراضی اداره کل جنگل ها، مراتع و آبخیزداری استان هم با اشاره کمبود کارکنان حفاظتی در خراسان رضوی گفت: اکنون برای حفاظت از ۸ میلیون هکتار اراضی استان، فقط ۱۵۵ نفر نیرو داریم، در حالی که طبق استاندارد‌های جهانی این نیرو‌ها باید ۲۹۰ نفر باشند. در زمینه تجهیزات مثل سلاح‌های گرم و سرد و وسایل نقلیه مشکلی نداریم و تنها معضل ما کمبود نیرو برای حفاظت از اراضی ملی است. سیدرضا ابوترابی در ادامه افزود: رویکرد ما در حفاظت از اراضی پیشگیری و گشت زنی است و با این همه تا امروز ۷۸۹ پرونده تخریب مراتع تشکیل شده است و از ۱۵۵ مورد تصرف غیرقانونی هم جلوگیری کرده ایم. در حوزه قاچاق چوب هم از خروج بیش از ۲۰۰۰ قطعه الوار چوب از شهرستان‌های استان جلوگیری کردیم. بیشترین مشکلات ما تبدیل مراتع به دیم زار، چرای مفرط دام و احداث بنا و ویلای غیرمجاز به ویژه در طرقبه و شاندیز است که مردم می‌توانند هرگونه تخریب، تصرف و آسیب زدن به اراضی ملی را با شماره‌های ۱۳۹ و ۱۵۰۴ در میان بگذارند تا یگان حفاظت استان موارد گزارش شده را به سرعت پیگیری کند.

معاون فنی این سازمان هم از افزایش دو برابری کانون‌های تحت تأثیر فرسایش بادی استان خبر داد و با انتقاد از بودجه کم بیابان زدایی و احیای بیابان‌ها گفت: ۱۷ درصد از کل بیابان‌های کشور در خراسان رضوی است و از ۵/۵ میلیون هکتار بیابانی که در استان وجود دارد، فقط ۵۰۰ هزار هکتار آن احیا شده است. اعتبارات دولتی در این زمینه فقط ۲ میلیارد تومان بود که با دستور و نگاه ویژه رهبری در ۲ سال گذشته ۲۷ میلیارد اعتبار به این مهم تخصیص داده شد و امسال هم فقط ۱۱ میلیارد تومان پول بابت اجرای طرح بیابان زدایی به استان رسید که این ارقام با توجه به حجم مشکلات استان بسیار ناچیز است و طبیعی است که کانون‌های فرسایش بادی ۲ برابر شود.

ممنوعیت برداشت چوب از جنگل‌های هیرکانی و افزایش قیمت چوب در یکی دو سال اخیر باعث افزایش شایان توجه قاچاق چوب در کشور شده است و دامنه این قاچاق حتی به خراسان رضوی هم رسیده است. علی شکاری با اشاره به ایجاد سامانه مدیریت بهره برداری و حمل چوب آلات برای جلوگیری از قاچاق چوب در استان تصریح کرد: امروز حتی اگر باغ داری بخواهد در باغ شخصی خودش درختان را قطع کند و چوبش را بفروشد، باید در این سامانه درخواست بدهد تا کارشناس جهاد کشاورزی مجوز قطع و منابع طبیعی هم مجوز حمل را صادر کند. این فرایند در مزرعه‌های تولید چوب هم باید طی شود. پلیس راه و گشت‌های سیار بازرسی‌های ما هم با دیدن هر خودرو حمل چوبی این مسئله را بررسی خواهند کرد. در گناباد هم از آنجا که درختان تاغ ذغال خوبی دارد، متأسفانه مدام قطع یا قاچاق می‌شوند. منابع طبیعی هر هفته به‌طور میانگین بین ۷ تا ۱۰ کوره ذغال غیرمجاز را پلمب می‌کند.

آن طور که معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی استان در این نشست خبری اعلام کرد، عملیات آبخیزداری در ۲ میلیون هکتار از ۸ میلیون هکتار نقطه مستعد تا امروز انجام شده است و ۱۸۳ پروژه هم در دست اجراست و ۸۴ پروژه مهم آبخیزداری هم به دلیل کمبود اعتبار هنوز به مرحله اجرا نرسیده است.

محمود روشندل با اشاره به احیای قنوات و تأمین آب آن‌ها در استان گفت: بیش از ۱۲۰۰ رشته قنات در روستا‌های مختلف احیا شده است و با توجه به بارندگی‌های خوب یکی دو سال اخیر، ظرفیت ورودی آن‌ها ۲ تا ۱۹ لیتر افزایش داشته است و همین مسئله باعث شده است شاهد مهاجرت معکوس به روستا‌ها باشیم.
وی با بیان اینکه میزان سیل خیزی استان با اجرای طرح‌های آبخوان داری ۴۰ تا ۵۰ درصد کاهش پیدا کرده است، ادامه داد: سالیانه ۱۶ پروژه آبخوان داری در استان با ظرفیت ۱۲ میلیون مترمکعب اجرا شده است و باعث کاهش سیل خیزی شده است و اجازه نمی‌دهد که این آب بدون استفاده از مرز‌های استان خارج شود. طرح‌های آبخیزداری نقش پیشگیری دارد و با اجرای این طرح‌ها هم سفره‌های آب زیرزمینی و قنات‌ها تغذیه می‌شوند و هم از خسارت‌های ناشی از سیل جلوگیری می‌کند. سال گذشته به دلیل اجرا نشدن طرح آبخیزداری، روستای زشک بیش از ۲۰ میلیارد تومان خسارت دید، اما این روستا امسال با اجرای یک طرح با اعتبار یک میلیارد تومان، هیچ خسارتی ندید.

روشندل با اشاره به قرارگرفتن ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار هکتار از اراضی استان در معرض سیل افزود: این آمار از دل نقشه پتانسیل سیل خیزی استان استخراج شده است و ما براساس این نقشه پروژه‌های آبخیزداری را تعریف و اجرا می‌کنیم. در ۳ سال گذشته که بیشترین سیلاب‌ها را داشتیم با طرح‌های آبخیزداری توانستیم بخش زیادی از این آب‌ها را کنترل کنیم و علاوه بر تغذیه منابع زیرزمینی آب، بخشی از قنات‌ها را هم احیا کنیم.