مدارا دارایی است

خداوند به رسول گرامی (ص) وحى کرد هم‌چنان که در برابر فرایض و واجبات مسئولیت دارى و نسبت به آن‌ها مؤاخذه می‌شوى، در باره مدارا کردن با مردم مؤاخذه خواهى شد. رسول خدا (ص) فرمودند: مدارا با مردم نیمى از ایمان است و نرمش با آن‌ها نیمى از زندگانى و ریشه‏ خرد، پس از ایمان به خدا، مدارا کردن با مردم است.

آن حضرت می‌فرماید: نرمى روى هرچه گذاشته شد، آن را زینت داد و از هرچه برداشته شد، زشتش ساخت. در واقع با «رفق» و مدارا، بهتر می‌توان افراد را با خود همراه کرد و این امر نشان می‌دهد اگر علامه دهر هم باشیم، ولی اهل مدارا نباشیم، اثر و برکتی برای خود و دیگران نخواهیم داشت.

با توجه به این نکته و ویژگی کرامت انسانی و رحم کردن به همدیگر، باید متوجه شد که به واسطه نسبتی که با پیامبر خدا (ص) پیدا می‌کنیم، باید بین یکدیگر در اجتماع رحمت و عطوفت برقرار کنیم. پس، می‌توانیم در راستای به وجودآمدنِ چنین جامعه‌ای امیدوار باشیم و تلاش کنیم ملت اسلام محمدی شود تا چنین رابطه‌ای بین آن‌ها ظهور یابد و امید داشته باشیم کینه‌ای که به گفته رنه‌گنون (یا شیخ عبدالواحد یحیی، محقق و اندیشمند در زمینه متافیزیک) بین افراد دنیای مدرن وجود دارد، از دنیای اسلام رخت بربندد.

راه حل دور شدن از کینه‌ها

۱. محمدی شویم: هر اندازه از نظر ویژگی‌های فردی و اجتماعی به پیامبر خدا (ص) نزدیک‌تر شویم، از کینه‌ورزی‌ها جدا می‌شویم، زیرا تجربه شده است در بحران‌هایی که پیش می‌آید، روحیه‌ی «رحماء بینهم» بین ما ظاهر می‌شود. این نشان می‌دهد آن روحیه محمدی وجود دارد.

یعنی بالأخره بین ما یک نوع محبت نهفته است. هرچند در بعضی موارد شیطان آن را از ما می‌رباید، در نهایت، توحید اسلامی امید شیطان را به یأس تبدیل می‌کند.

۲. همه پل‌های پشت سر را خراب نکنیم: در همین رابطه به ما توصیه شده است طوری با همدیگر بد نشوید که وقتی می‌خواهید از آن بدی برگردید از همدیگر خجالت بکشید.

پس اول اینکه اختلاف‌ها را ریشه‌ای ندانیم و دوم اینکه بدانیم هر جا اختلافی هست به همان اندازه از روحیه امت محمدی فاصله گرفته‌ایم و متوجه ارزش رفاقتی که اسلام شکل داده است نیستیم.

اما مجاور امام هشتم (ع) با این ویژگی چه رفتاری دارد و چگونه می‌تواند الگویی برای دیگران باشد؟

به این نکته فکر کنیم که حضرت رضا (ع) چگونه برای حفظ اسلام مدارا کرد و منشأ حضور تشیع در ایران شد. از این جهت، مجاور امام هشتم (ع) باید با روحیه مدارا با خود و با زوار، زیباترین خصوصیات اخلاقی را به نمایش بگذارد تا زائر آن حضرت احساس کند آغوش مجاوران همواره به روی او گشوده است.