شهروندسپاری

«شهروندسپاری» واژه‌ای است که از مفهوم «جمع سپاری» اقتباس شده است. جمع سپاری یعنی تقسیم یک کار بین تعداد زیادی از افراد به گونه‌ای که هر فرد بخش کوچکی از آن را انجام دهد. جمع سپاری از ترکیب دو کلمه جمعیت و برون سپاری به معنای واگذاری امور به انبوه مردم تشکیل شده است.

شهروندسپاری نوعی از برون سپاری است که به گشایش فرایند نوآوری برای یکپارچه سازی و «انتشار شایستگی‌های بی شمار» از طریق امکانات وب اشاره می‌کند.

این شایستگی‌ها می‌تواند شایستگی‌های افراد (مثلا مردم، نظریه پردازان، گروه‌های مرجع، دانشمندان و مهندسان خلاق) یا جوامع سازمان یافته باشد؛ به عنوان مثال طبق ماده ۱۰۰ قانون شهرداری‌ها و بند ۲۴ ماده ۵۵ قانون مذکور، شهرداری‌ها وظیفه دارند به درخواست شهروندانی که تقاضای صدور پروانه و گواهی یا پاسخ استعلام دارند، رسیدگی کنند.

شهرداری مشهد این گام مهم را از طریق شهروندسپاری خدمات در بستر الکترونیک با واگذاری فرایند‌های شهرسازی به شهروندان برداشته است.

این عمل از طریق مهندسی مجدد و با بازاندیشی بنیادین و ریشه‌ای فرایند‌ها برای دستیابی به پیشرفتی درخورتوجه در معیار‌های حساسی همچون کیفیت و سرعت خدمات تحقق می‌یابد. شهروندسپاری در راستای توسعه شهر هوشمند و با هدف تحقق شهروند پویا و استفاده از خرد جمعی و مشارکت شهروندان صورت می‌پذیرد.

این امر به شفاف سازی فرایندها، اصلاح و حذف فرایند‌های زائد، توسعه خدمات از طریق وب و خدمات دهی بدون محدودیت زمانی و مکانی می‌انجامد و بیشتر به وسیله فراخوان عمومی در رسانه‌ها به خصوص رسانه‌های مجازی صورت می‌پذیرد.

نقطه اصلی تمرکز شهروند سپاری بر مشارکت دادن آحاد شهروندان در فعالیت‌هایی مانند «حل مسئله، مدیریت دانش، تولید اندیشه، توسعه ایده سازی و نوآوری، تولید و ارتقای فرایند‌های ارائه خدمات که بر کیفیت محصول، وفاداری و خشنودی دریافت کنندگان خدمات اثرگذارند و...» است.

این رخداد مشارکت جویانه، ویژگی‌هایی همچون غیرمتمرکز بودن، غیررسمی بودن، عمودی و افقی بودن ارتباطات و در انحصار نبودن اطلاعات را به همراه دارد.

شیوه چنین کسب وکاری بر مشارکت داوطلبانه جمعیت برای تولید فراورده‌های نوآورانه متمرکز است. ﺑﺮای ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ در ﻓﺮاﯾﻨﺪ شهروندسپاری ﺑﺎﯾﺪ راهبرد‌های ﺟﺬب، ﺣﻔﻆ، ﻧﮕﻬﺪاری و اﻓﺰاﯾﺶ وﻓﺎداری شهروندان به روند تولید و توسعه خدمات، محل توجه قرار گیرد تا بتوان از آن‌ها برای حل مسائل کمک گرفت.

شهروندسپاری، رویکردی توسعه یافته است که شهروندان را صاحب اصلی شهر می‌داند و از آن‌ها می‌خواهد برای سرعت بخشیدن به روند تولید و خدمات دهی و همچنین کاهش هزینه‌ها در اداره امور، مشارکت جدی و فعالانه داشته باشند.

مدیریت شهری می‌تواند با آماده سازی ظرفیت‌های توسعه واگذاری امور به شهروندان در جهت توسعه شهر هوشمند، کاهش بروکراسی اداری و همچنین افزایش شفافیت درخواست‌ها به خصوص در حوزه شهرسازی گام بردارد.