اصل‌ بقا در عصر گرمایش

سمیرا شاهیان | شهرآرانیوز؛ دیگر هیچ شَک و شبهه‌ای در این موضوع نیست که بین فعالیت‌های انسان و روند گرمایش زمین ارتباط مستقیمی وجود دارد. تحقیقات مختلف نشان می‌دهند نه‌تن‌ها گرم شدن تدریجی سطح زمین که اقیانوس‌ها و جو نیز ناشی از فعالیت‌های انسان است. یکی از مهم‌ترین دلایل این پدیده، استفاده از سوخت‌های فسیلی است که سبب وارد شدن گاز‌های گلخانه‌ای مانند دی‌اکسیدکربن و متان به جو می‌شود.

گرمای زمین به‌طور طبیعی باید از نور خورشید باشد، ولی انواع مختلف فعالیت‌هایی که انسان عامل به وجود آمدن آن‌هاست مانند گسترش صنایع و ماشین‌آلات سبب پخش کردن انرژی‌های مازاد و افزایش گرمایش شده‌اند. با این تفاصیل، وقتی برای رسیدن به محل کار خود، ما یکی از خودرو‌های تک‌سرنشین در ترافیک به شمار می‌آییم چقدر دچار عذاب وجدان می‌شویم؟

اجاق گاز‌ها و گرمایش زمین

اجاق گاز‌ها بیش از آنچه تصور می‌شود در گرم شدن زمین نقش دارند. در واقع اجاق‌گاز‌ها حتی زمانی که خاموش هستند مقدار زیادی گاز‌های گلخانه‌ای وارد جو می‌کنند. گروهی از پژوهشگران آمریکایی آشپزخانه ۵۳ خانه را برای این منظور بررسی کردند. آن‌ها بیشتر اتاق‌ها را در برزنت‌های پلاستیکی مهر‌و‌موم کردند و سپس میزان انتشار گاز‌های گلخانه‌ای را در دو زمان که اجاق‌ها روشن و خاموش بوده‌اند، اندازه‌گیری کردند. در پایان پژوهش این موضوع شگفت‌انگیز بود که سه‌چهارم گاز متان زمانی آزاد شده بود که اجاق‌ها خاموش بودند و این میزان انتشار گاز‌های گلخانه‌ای هیچ‌وقت در محاسبه‌ها آورده نمی‌شوند.

۵۰۰ خودرو

مقدار متان آزاد شده در زمانی که اجاق گاز هاخاموش هستند سبب ورود سالانه ۲.۴ میلیون تن گاز به جو می‌شود. این مقدار متان برابر مقدار گاز‌های گلخانه‌ای آزاد شده از ۵۰۰ خودرو در یک سال یا تمام حجم گاز‌هایی است که ایالات متحده در هر سه‌ساعت‌و‌نیم به جو می‌فرستد.

۲۰ درصد
نشنال جئوگرافیک اعلام کرده است از زمان انقلاب صنعتی، غلظت متان در جو بیش از دوبرابر شده است و حدود ۲۰‌درصد از گرم شدن سیاره زمین را می‌توان به این گاز نسبت داد.

استفاده از کولر و بخاری را کم کنید

درست است که چندسالی است به دلیل تغییرات اقلیمی تابستان‌های خیلی گرم و زمستان‌های خیلی سرد را سپری می‌کنیم، ولی برای کنترل پدیده گرمایش زمین ضروری است فقط در صورت نیاز کولر و بخاری را روشن کنیم. این سیستم‌ها مقدار زیادی کلروفلوئورو کربن (CFC) برای تخریب لایه ازن زمین تولید می‌کنند. برای نجات زمین لازم است ساختمان‌هایی با دریچه هوای طبیعی، سقف‌های خنک‌کننده و تهویه طبیعی بسازیم.

مراقب گرم شدن زمین باشید

حالا که فعالیت‌های انسان خود دلیل اصلی گرم شدن زمین است، چه راهکار‌هایی به کنترل این پدیده مخرب کمک می‌کند؟ شاید بهتر باشد این راهکار‌ها را جدی‌تر در زندگی روزمره خود به‌کار ببندیم.

درخت بکاریم

کم شدن گاز‌های گلخانه‌ای و دی‌اکسید‌کربن با کاشت درختان بیشتر، شدنی است. نتایج تحقیقات نشان می‌دهد، احیای زمین‌های جنگلی می‌تواند ظرفیت جداسازی کربن را ۲۰‌درصد افزایش دهد. از طرفی حفاظت و نگهداری از جنگل‌های دست‌نخورده به‌عنوان بخشی از اقدامات برای کاهش کربن اهمیت دارد. از این‌رو ضروری است توجه شهروندان را به اهداف اجتماعی و زیست‌محیطی حفاظت از درختان جلب کنیم.

یک درخت ۱۵‌ساله

یک صندلی تک چوبی از قطع شدن یک درخت ۱۵‌ساله ساخته می‌شود. وقتی مقدار چوب استفاده شده در یک خانه را محاسبه می‌کنیم، متوجه می‌شویم معادل بیش از صد‌ها درخت هستند؛ بنابراین ضروری است از محصولات چوبی کمتری استفاده کنیم.

بازیافت را ضروری و جدی بدانیم

شاید باور این نکته که ساده‌ترین کار‌های روزمره ما می‌تواند تأثیرات مثبت زیادی در طبیعت داشته باشد، سخت باشد، ولی واقعیت این است که اگر تفکیک زباله و انتقال انواع پسماند‌های خشک به مراکز بازیافت به عادت همیشگی ما تبدیل شود، می‌توانیم نقش مهمی در حفظ طبیعت داشته باشیم. از آنجا که در زندگی روزمره ما، اتلاف انرژی و ماده، تأثیر زیادی بر گرمایش جهانی دارد، بازیافت زباله به این دلایل در کنترل گرمایش زمین مؤثر است:

حفظ منابع و انرژی

برای نمونه تهیه محصولات با کاغذ بازیافتی تا ۶۵‌درصد انرژی کمتری در مقایسه با زمانی که کاغذ از منابع خام تولید شود مصرف می‌کند.

کاهش گاز‌های گلخانه‌ای

هرقدر انرژی کمتری مصرف شود، گاز‌های گلخانه‌ای کمتری هم در اتمسفر آزاد می‌شود.

ذخیره آب

تولید کردن محصولاتی مانند کاغذ به آب فراوانی نیاز دارد، در حالی که در فرایند تولید کاغذ‌های بازیافتی فقط به ۲۰ درصد از آب مورد نیاز برای تولید کاغذ از مواد اولیه خام نیاز هست. حتی اگر از فاضلاب تصفیه شده برای تولید کاغذ از مواد اولیه خام استفاده کنیم، باز هم به ایجاد شدن گاز‌های گلخانه‌ای کمک کرده‌ایم.

کاهش ورود زباله به خاک چال‌ها

وقتی بازیافت به‌خوبی انجام شود، حجم زباله‌های وارد شده به خاک‌چال‌ها و تولید گاز‌های گلخانه‌ای هم کم می‌شود.

کاهش نیاز به سوزاندن زباله

سوزاندن زباله یکی از عوامل آزاد شدن گاز‌های گلخانه‌ای در اتمسفر است و وقتی زباله‌ها بازیافت شوند، مقدار زباله کمتری سوزانده می‌شود.

کاهش برداشت از معادن

آلومینیوم از آن دست پسماند‌های خشکی است که به‌راحتی بازیافت می‌شود و قابلیت استفاده چندباره دارد، درحالی که برداشت آن از معادن برای تأمین مواد اولیه سبب ایجاد گاز‌های گلخانه‌ای می‌شود.

به پلاستیک «نه» بگوییم

پلاستیک یکی از دشمنان بزرگ و قدر محیط‌زیست است. استفاده از پلاستیک سبب آلودگی محیط‌زیست می‌شود. بیاییم برای کنترل گرمای زمین از کیسه‌های پارچه‌ای یا چند کیسه قابل تجزیه و بازیافت برای خرید و استفاده روزانه خود استفاده کنیم.

پیامد‌های اجتماعی گرمایش زمین

شاید ارتباط گرمایش زمین با کشاورزی دور از ذهن باشد، ولی باید بدانیم گرم شدن زمین فصل رشد محصول در برخی از مناطق را تغییر می‌دهد. همچنین سبب بروز خشک‌سالی، آب‌وهوای بدون بارندگی و برف‌های انباشته، افزایش تنوع حیوانات خانگی، کاهش منابع آب‌های زیرزمینی، کاهش محصولات کشاورزی و دام در سراسر جهان می‌شود.

شاید اگر به راهکار‌های ساده‌ای که برای کم شدن گرمای زمین توصیه می‌شود توجه نکنیم در آینده نه‌چندان دور باید منتظر عصر جدید دشوار و پرتکاپویی باشیم که در آن انسان با توجه به الگو‌های جدید آب وهوایی، کشاورزی، کوچ حیوانات، گرم شدن اقیانوس‌ها و ... برای بقای خود تلاش می‌کند.

کمتر پشت فرمان بنشینید

خودرو‌ها رتبه نخست را در انتشار کربن دارند. راه‌های زیادی برای کاهش انتشار کربن از وسایل نقلیه وجود دارد مانند اینکه:

• در مسافت‌های کوتاه پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری کنیم.
• در سفر‌های طولانی از حمل‌ونقل عمومی استفاده کنیم.
• در وسیله‌های نقلیه، کاهش‌دهنده‌های کربن (کاتالیزورها) را تعمیر کنیم.