رمضان، موسم پناه بردن به قرآن
استاد حوزه علمیه گفت: همان‌طور که بهره بردن از بهار طبیعت زمینه‌ها و پیش‌درآمدی دارد، برای آنکه در بهار قرآن هم زیر باران نورانیت آیات کتاب خدا قرار بگیریم، باید خود را آماده کنیم و در معرض نسیم روح‌بخش این بهار قرار بگیریم.
آمنه مستقیمی | شهرآرانیوز؛ اینکه خداوند در قرآن کریم به زمان سوگند می‌خورد، نشان از اهمیت آن در این عالم و زندگی آدمی دارد؛ اهمیتی که در برخی مواقع اوج می‌گیرد؛ مثل ماه مبارک رمضان که ثانیه‌ثانیه‌اش عظمت دارد و هر نفس در آن عبادت است، اما در همین ماه نیز اعمالی هستند که اجر و ثواب آنها ضریب می‌گیرد؛ مثل خواندن قرآن که حتی یک آیه‌اش در ماه رمضان، اثری بی‌نظیر دارد. در راستای استفاده حداکثری از ظرفیت‌های ماه رمضان از طریق انس با قرآن، با حجت‌الاسلام‌والمسلمین جواد جعفری، استاد حوزه علمیه، کارشناس مباحث مهدوی و منتخب مردم زنجان در ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری، گفتگو کرده‌ایم.
چرا رمضان، بهار قرآن است؟
اگرچه برای ماه مبارک رمضان نام‌ها و القاب و اوصاف بی‌شماری وجود دارد و ما این ماه را به ضیافت‌ا...، ماه رحمت، ماه در غل‌وزنجیر بودن شیطان و ویژگی‌های دیگر می‌شناسیم، بهترین تعبیر برای آن، بهار قرآن است؛ چنان‌که امام‌باقر (ع) فرمودند: «هر چیزی بهاری دارد و بهار قرآن، ماه مبارک رمضان است». همان‌طور که در بهار جهان، طبیعت زنده می‌شود، در بهار رمضان هم خدا به ما فرصت می‌دهد تا به قرآن رجوع کنیم، آن را بخوانیم، در آیاتش تدبر و تا جای ممکن آموزه‌هایش را در زندگی اجرا کنیم تا سبک زندگی ما عطر قرآن بگیرد.
نزول دفعی قرآن در ماه رمضان
رمضان، بهار قرآن است؛ چون به تصریح آیات قرآن، کتاب خدا در این ماه و در لیله‌القدر به‌صورت دفعی بر قلب مبارک پیامبر (ص) نازل شده است. هم در سوره قدر و هم در سوره دخان، بر این نزول دفعی تأکید شده است؛ یعنی اگرچه قرآن در طول ۲۳ سال رسالت پیامبر خدا (ص) به‌صورت تدریجی و به‌مناسبت‌ها و در مواضع مختلف، نازل شد و حضرت رسول (ص) نیز آیات را به مردم ابلاغ کردند، اما به تصریح آیه ۳ از سوره دخان و آیه اول سوره قدر، کل قرآن در شب قدر بر قلب مبارک پیامبر (ص) نازل شد و این موضوع، پیوند ماه رمضان و قرآن را عمیق و ناگسستنی کرده است.
انس بیشتر؛ بهره بیشتر
همان‌طور که بهره بردن از بهار طبیعت زمینه‌ها و پیش‌درآمدی دارد، برای آنکه در بهار قرآن هم زیر باران نورانیت آیات کتاب خدا قرار بگیریم، باید خود را آماده کنیم و در معرض نسیم روح‌بخش این بهار قرار بگیریم. رمضان بهترین فرصت است که با قرآن انس بگیریم و این انس بهاری را در دیگر ایام سال نیز ادامه دهیم.
پاسخ به شبهه برخی غافلان
ممکن است برخی‌ها سؤال و شبهه مطرح کنند که خواندن قرآن به زبان عربی، چطور بر ما تأثیر می‌گذارد و چه فایده‌ای دارد؟ ما که معنای آن را نمی‌دانیم؟ در پاسخ آنها باید گفت حتی قرائت و گوش دادن به قرآن باوجود متوجه نشدن معنای آن، بر نرمی دل و تلطیف قلب، اثر می‌گذارد و دل را آماده پذیرش معارف دینی می‌کند. خداوند بزرگ که خود پیام و کلامش را به زبان عربی فرستاده است، به اثر و نفوذ این زبان و آیات بر انسان‌ها علم دارد و می‌داند که صوت و آهنگ واژگان آن برای نفوذ در افراد کافی است.
از این‌رو، حتی اگر عرب‌زبان هم نباشیم، این کلمات باعث لطافت قلب می‌شود و به انسان در دوری از گناه کمک می‌کند، زنگار گناه را از قلب انسان می‌گیرد و شوق ارتباط با خدا را در دلش می‌اندازد، پس قرائت قرآن حتی بدون دانستن معنا و ترجمه آن، آثار فراوان دارد؛ حالا که در ماه مبارک رمضان، میهمان خدا هستیم و قلب‌ها آماده هدایت است، قرائت قرآن شاهراهی است برای دریافت حق و حقیقت. اگر در این ماه قرائت قرآن را در برنامه روزانه‌مان بگنجانیم، مسیر طولانی و پرپیچ‌وخم هدایت را سریع و ایمن طی می‌کنیم.
زمینه‌سازی مسجد و رسانه برای انس با قرآن
به‌دلیل آمادگی روحی و معنویتی که بر اثر روزه و دیگر عبادات در انسان ایجاد می‌شود، فرصت برای انس با قرآن کریم مهیاست. مساجد، بقاع متبرکه و جلسات خانگی با برگزاری محافل و جلسات تلاوت روزانه قرآن و صداوسیما با پخش این برنامه‌ها، این فرصت را بیشتر فراهم می‌کنند تا دل‌ها و توجه‌ها جذب قرآن شود و از بستر این توجهات و تلاوت‌های روزانه و تدبری که در آیات قرآن می‌شود، نور کلام خدا بر دل‌ها بتابد و آنها را تحت‌تأثیر قرار دهد و به اندازه وسع هر فرد، «حول‌حالنایی» را که در دعای حلول بهار و تحویل سال نو می‌خوانیم، در بهار قرآن به واقعیت نزدیک کند.
تلاوت قرآن؛ شاه‌بیت مستحبات رمضان
علاوه‌بر روزه واجب و نماز، دعا و عبادت و شب‌زنده‌داری که در آموزه‌ها، بسیار به انجام آنها در رمضان مبارک توصیه شده است، انس با قرآن و تلاوت آن درمیان اعمال مستحبی ماه مبارک رمضان، ارزش و جایگاهی ویژه دارد. چنین ثوابی، سازوکاری انگیزشی است تا ما به‌سمت قرآن برویم و خود را در معرض آموزه‌های آن قرار دهیم.
برکات انس با قرآن
امروز زندگی ما درگیر مسائل و مشکلات مختلف است؛ از ناآرامی‌های روحی در زندگی شخصی گرفته تا اختلاف‌های خانوادگی و مشکلات اقتصادی و.... انسان امروز باوجود همه مشغله‌هایی که زندگی ماشینی برایش رقم زده، تنها مانده است و نیازمند دوست و انیس است و چه دوست و انیسی بهتر از قرآن کریم؟ چنان‌که امام‌سجاد (ع) فرمودند: «اگر همه مردم ما بین مشرق و مغرب بمیرند و هیچ موجودی روی زمین زنده نماند و من تنها باشم، وقتی قرآن با من باشد، هرگز از تنهایی وحشت نمی‌کنم».
علاوه‌بر این، قرآن شفای درد‌ها و پاسخ سؤالات را در خود نهفته است؛ چنان‌که پیامبر (ص) درمان همه درد‌های انسان را قرآن می‌دانند و می‌فرمایند: «هرگاه کارها، چون شب ظلمانی برایتان مشتبه و تاریک شد، به قرآن پناه ببرید؛ چون او شفیعی است که شفاعتش پذیرفته است و شاهدی است که تصدیق شده است. هرکه او را رهبر خویش کند، وی را به بهشت رهنمون می‌سازد و هرکه به آن پشت‌پا بزند، به جهنم سوقش می‌دهد. قرآن، روشن‌ترین راهنما به‌سوی بهترین راه‌هاست». نورانی شدن فضای خانه و زندگی و افزایش ایمان و بصیرت و آگاهی، از دیگر آثار انس با کلام‌ا... مجید است.
آداب انس با قرآن
البته باید توجه کرد همان‌طور که هر دوستی و رفاقتی آداب خاص خود را دارد، انس با قرآن کریم هم نیازمند رعایت آداب آن است؛ ازجمله این آداب، رعایت حرمت قرآن است. از رسول خدا (ص) در این‌باره نقل شده است: «ای حاملان قرآن! با نگاه داشتن حرمت قرآن خود را محبوب خدا کنید که در این صورت، بیشتر شما را دوست خواهد داشت و شما را محبوب مردم خواهد کرد». امام‌خمینی (ره) نیز برای رعایت این حرمت می‌فرمودند: «قرآن را روی زمین نگذارید!».
رعایت ترتیل یعنی خواندن قرآن همراه با دقت و تأمل، از دیگر آداب انس با قرآن است؛ چنان‌که بر داشتن صوت زیبا در تلاوت آیات هم توصیه شده است و از پیامبر (ص) است که فرمودند: «هر چیزی زینت و آرایشی دارد و زینت قرآن هم خواندن آن با صوت زیباست». مداومت بر انس، دیگر ویژگی است که در مسیر حفظ ادب قرآن، باید به آن توجه کنیم و این‌طور نباشد که غفلت کنیم و لازم است این انس را در برنامه روزانه خود جای دهیم.
مهم‌ترین کار در انس با قرآن و رجوع به آیات آن، عملی کردن آموزه‌های کتاب خداست؛ اینکه ائمه (ع)، اولیا و بزرگان این‌قدر بر قرائت قرآن و تدبر در آیات آن توصیه می‌کنند، برای همین است که راه برای عملی شدن قرآن در زندگی ما باز و هموار شود؛ چون اگر سبک زندگی ما قرآنی شود، هدایت آن را می‌پذیریم و به حیات طیبه‌ای که خدا برایمان هدف‌گذاری کرده است و سعادت و خوشبختی ما به آن وابسته است، می‌رسیم.
بهتر است این انس با قرآن را مهدوی و امام‌زمانی کنیم؛ برای مثال ختم‌های قرآنمان را به نیت سلامتی امام‌زمان (عج) و تعجیل در فرج ایشان انجام دهیم یا به نیابت از حضرت مهدی (عج)، قرآن را ختم و به ساحت نورانی دیگر امامان (ع) هدیه کنیم. هر اندازه که در قرآن، نماز و دعا در ماه رمضان، خود را به امام‌زمان (عج) نزدیک کنیم، بیشتر از برکات بی‌نظیر رمضان مبارک بهره می‌بریم. نباید قرآن را از امام‌زمان (عج) جدا بدانیم، بلکه در تلاوت‌ها و انس‌های قرآنی خود باید یاد امام‌زمان (عج) را احیا و به آن وجود مقدس توجه کنیم.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
