مدیریت شهر‌ها و شبکه‌های اجتماعی

عماد پورشهریاری - مترجم | فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی روزبه‌روز بزرگ‌تر می‌شوند. وسیع‌تر شدن این فضا به این معناست که شهروندان بیشتری در آن مشارکت می‌کنند. از طرفی با گذر زمان و حضور بیشتر در این شبکه‌های اجتماعی، امکان استفاده حداکثری از آن برای شهروندان و مسئولان بخش‌های دولتی و عمومی فراهم شده است. درواقع در یک تعامل دوسویه مردم و مسئولان از این ابزار برای ارتباط بهتر با یکدیگر استفاده می‌کنند.

انتشار اخبار در شبکه اجتماعی احتمالا مهم‌ترین استفاده مدیران شهر‌های جهان از این فضاست. سرعت انتشار و دربرگیری گسترده شبکه‌های اجتماعی، فرصت مغتنمی برای اطلاع‌رسانی است. اما بیش از آنکه رسانه‌های اجتماعی به یک کانال یک‌طرفه برای ارائه اخبار تبدل شوند، یک کانال ارتباطی ایده‌آل را شکل داده‌اند و مانند یک «فرایند ارتباطی» کامل و دوسویه ابزاری برای شنیدن هستند. فرض کنید مشکلی برای خیابان محل زندگی شما به وجود آمده باشد؛ مثلا روکش آسفالتی تخریب شده یا نشت لوله آب نیاز به رسیدگی داشته باشد. برای رفع مشکل چندین راه‌حل خواهید داشت. می‌توانید با شماره‌هایی از پیش اعلام‌شده تماس بگیرید و اطلاعات را به گوش مسئول مربوطه برسانید یا مستقیم به اداره متولی آن کار مراجعه و مسئله را مطرح کنید.

 

گاهی هم می‌توانید عکسی از مشکل به‌وجود‌آمده بگیرید و آن را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کنید. کافی است هشتگ خاصی را استفاده کنید یا نهاد مسئول را به‌اصطلاح منشن کنید. این روش شاید تا چند سال پیش عجیب به نظر می‌رسید، اما امروزه بسیاری از شهر‌ها از آن برای دریافت نظرات و مشکلات بهره می‌گیرند. نکته مهم دیگر، استفاده شهر‌ها از شبکه‌های اجتماعی در مدیریت بحران است. همین همه‌گیری طولانی کرونا را در نظر بگیرید. شهر‌ها در بستر شبکه‌های اجتماعی ابزار بهتری برای اطلاع‌رسانی و آموزش دراختیار دارند. از سوی دیگر، مشارکت شهروندان در این فضا به مسئولان نشان می‌دهد به‌طور ویژه کدام حوزه‌ها نیازمند توجه بیشتر هستند.

 

فکر کنید در نبود شبکه‌های اجتماعی برای اطلاع از هر چیزی نیازمند تهیه پرسشنامه‌های پرهزینه و وقت‌گیر یا مجبور بودیم برای کشف مشکلات برای هر محله چند ناظر استخدام کنیم. در زمان رخداد بحران‌ها و بلایای طبیعی، دستیابی به چنین اطلاعاتی برای شهر‌ها کیمیا خواهد بود. چه ابزاری جز شبکه‌های اجتماعی می‌تواند چنین کم‌هزینه و با این سرعت و البته دقت زیاد، وظیفه اطلاع‌رسانی و اطلاع‌یابی را در بحران‌ها به دوش بکشد؟ کاربرد دیگر شبکه‌های اجتماعی برای شهر‌ها ایجاد و تقویت حس مشارکت شهروندی است. صندوق انتقادات و پیشنهاد‌های ادارات یا پیغام‌گیر‌های بی‌نتیجه سازمان‌ها دیگر خوشایند شهروندان نیستند.

 

در دوران دیجیتال، مردم خواستار سرعت در پاسخ‌گویی و مشارکت حداکثری در شهر خود هستند. شبکه‌های اجتماعی این فرصت را فراهم می‌کنند تا با یک توییت یا یک پُست اینستاگرامی به‌طور مستقیم با مدیر یا یک سازمان شهری ارتباط بگیرید، مشکل خود را مطرح کنید و در همان‌جا منتظر نتیجه باشید. زمانی ارتباط عالی‌ترین مقام اجرایی یک شهر با شهروندان تنها ازطریق رسانه‌های جمعی مانند رادیو و تلویزیون امکان‌پذیر بود.

 

ارتباطی نسبتا سنتی که در بهترین حالت یک ارتباط یک سو قلمداد می‌شد. امروز، اما شهرداران شهر‌های بزرگ جلسات پرسش و پاسخ مستقیم در صفحات خود برگزار می‌کنند یا به‌طور مستقیم به نظرات شهروندان در موضوعات مختلف واکنش نشان می‌دهند. مهم نیست این شبکه اجتماعی فیس‌بوک، توییتر، اینستاگرام یا اصلا یک شبکه اجتماعی بومی باشد. هر پلتفرمی که تعداد زیادی از شهروندان در آن حضور داشته باشند، یک فرصت و یک کانال ارتباطی قدرتمند برای رفع مشکلات شهر و شنیدن صدای شهروندان است.