روایتی از مراسم پیاده روی جاماندگان اربعین حسینی در مشهد | دل‌های رفته،  قدم‌های جامانده

آرزو جاودانی | شهرآرانیوز؛ در این میان هستند عاشقانی که شوق حضور در این مراسم را اگرچه با پای خود تجربه‌ نمی‌کنند، اما دلشان را به پیاده روی اربعین راهی می‌کنند و خودشان در مشهد الرضا با قلبی پرشور و زمزمه «لبیک یا حسین (ع)» با پای پیاده جانشان در مسیر حرم امام مهربانی‌ها (ع) جلوه دیگری از عشق به ائمه (ع) را در قالب «جاماندگان اربعین» به تصویر می‌کشند.

سال‌های گذشته در پی همه گیری ویروس کرونا دلدادگان و عاشقان حسینی با محدودیت‌های فراوانی برای حضور در راهپیمایی اربعین روبه رو بودند و ایده ناب پیاده روی در مسیر‌های زیارتی در نقاط مختلف کشور از جمله مشهد الرضا (ع) به مسیری برای پیاده روی این دلدادگان قلب شکسته انجامید و همین بود که حماسه «جاماندگان اربعین» جان گرفت.

شور حسینی در جوار حضرت رضا (ع)

امسال و هم زمان با اربعین حسینی، حریم رضوی حال و هوایی دیگر داشت؛ حال و هوایی که دل هر حاضر و بیننده‌ای را دگرگون می‌کرد. حضور پیر و جوان، دختر و پسر، کودک و نوجوان و حتی سالمندانی که بر روی صندلی چرخ دار ارادتشان را به سالار شهیدان به نمایش بگذارند. میدان ۱۵ خرداد مشهد دیدنی است. آن‌ها به عشق یار شهید در کربلا به پابوسی دلدار شهید خراسان آمده اند؛ آمده اند تا اشک‌های خود را در اربعین حسینی در حال پیاده روی به سمت بارگاه رضوی از دیده جاری کنند تا دلشان پر بزند و سفر کند به کربلا و همچون کبوتری بر گنبد ثارا... بنشیند و دمی آرام گیرد.

دسته‌های عزاداری نیز با تعدد حضور عزاداران یک به یک از محل آغاز مراسم به حرکت در‌ می‌آیند و به راه می‌افتند که در مسیر خود تا بارگاه رضوی نوحه خوانی کنند و سینه و زنجیر بزنند و با اباعبدا... و یاران باوفایش هم نوا شوند.
مسیر پیاده روی جاماندگان حسینی که از میدان ۱۵ خرداد تا حرم رضوی آماده سازی شده است و این بار رنگ و بوی دیگری دارد. ستون‌های برق همچون عمود‌های نجف و کربلا شماره گذاری شده اند. بیرق‌های برافراشته در رنگ‌های سرخ و سبز و سیاه در طول مسیر خودنمایی می‌کنند و مساجد به خصوص مساجد حاشیه شهر مشهد برای خدمت رسانی به عزاداران پای کار آمده اند و هر یک سعی دارند بیش از دیگران به خدمت زائران در بیایند و رفع عطش و نیاز زائران کنند.

صدای سینه زنی و ذکر لبیک یاحسین (ع) از گوشه و کنار شنیده می‌شود و بلندگو‌های دسته‌های عزاداری هر یک سعی در شرح ملموس‌تر حادثه کربلا و مظلومیت امام حسین (ع) و یارانش دارند؛ مظلومیتی که هر سال بیش از گذشته برای مردم جهان زنده می‌شود.

همه پای کار خدمت

بیش از ده‌ها موکب در مسیر برای خدمت به زائران با محوریت مساجد مشهد برپا شده است که با چای، شربت، چاشت و خوردنی‌های مختصر سعی در رفع خستگی عزاداران حسینی دارند. همه کسانی که در موکب‌ها خدمت می‌کنند دائم در حال فعالیت هستند تا لبی تشنه نماند.

در یکی از موکب‌ها پیرمردی هشتادساله را می‌بینم که کتری سنگین چای را با دو دست بلند کرده است و لیوان‌های چای را به سرعت پر می‌کند. مرد میان سالی هم با عجله در حال چیدن لیوان هاست. پسربچه نوجوانی سینی چای را بلند کرده است و با احترام به سمت زائران پیاده می‌رود تا از آن‌ها پذیرایی کند کودکی که با ذوق و شگفتی این تلاش چندین نفره را به تماشا نشسته است صحنه‌ای گذرا، اما به یادماندنی در ذهن ثبت می‌کند.

عشق، اما م حسین (ع) و یارانش تا کجا رفته که این چنین در فرسنگ‌ها دورتر از مراسم شاهد این رویداد مثال زدنی و حماسه به یادماندنی هستیم. اما همه این صحنه‌ها نشان می‌دهد حتی اگر دور هم باشند دلشان هم به کربلا رفته باشد، بازهم آرام نمی‌نشینند و باز هم برای سالار شهیدان رنج طی مسیر را بر خود تحمیل می‌کنند تا شاید پاسخ درخوری به «هل من ناصر ینصرنی» بدهند.

نذر واکس

گروه‌های مختلفی در جای جای خیابان امام رضا (ع) بر روی زمین نشسته اند و غبار از روی کفش زائران برمی دارند. علی آقا یکی از آن هاست که با دستان سیاه شده از رنگ واکس درحالی که کفش‌های زائران را برق تمیزی می‌اندازد، اشک شوق می‌ریزد و‌ می‌گوید دلم می‌خواست در مسیر کربلا کفش‌های زائران حسین را گرد و غبار بگیرم.

علی آقا قرار بود چند روز پیش با خادمان حسینی برای خدمت به زائران در نجف مستقر شود، اما گویی اراده الهی بر این قرار گرفت که اینجا در جوار حرم هشتمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت (ع) با ذوقی مثال زدنی و قلبی سرشار از عشق به امام حسین (ع) به دل دادگان جامانده از مسیر کربلا خدمت کند.
او هدف از حضورش را خدمت به عاشقان شهید کربلا دانست و گفت: تا قبل از شیوع کرونا دو سال برای خدمت به زائران اربعین فعالیت کرده ام. در ایام کرونا به سختی دچار این بیماری شدم و با خود نذر کردم تا زمانی که عمر دارم هر سال در ایام اربعین خاک کفش‌های زائرانش را بزدایم.

عشق دخترک خردسال

در ابتدای مسیر دختر بچه تقریبا شش هفت ساله‌ای با چادر سفید می‌بینم. نزدیک‌تر که‌ می‌روم، متوجه حضور مادر و خواهر بزرگ‌تر می‌شوم. دخترک ذوق مضاعفی برای شروع پیاده روی دارد و توجه همه را به خودش جلب کرده است. به سراغش می‌روم و با او به زبان کودکانه و با لبخندی سخن آغاز‌ می‌کنم. خود را عسل معرفی می‌کند و در باره چرایی حضورش می‌گوید: قرار بود امسال به همراه پدر و مادر و خواهرم به سفر اربعین برویم، اما نتوانستیم و پدرم به تنهایی به این سفر رفت. امروز آمده ام تا برای پدرم عکس و فیلمی از خودم بفرستم که بداند ما هم با او به زیارت رفته ایم.

او که چادر مادرش را در دستانش می‌گیرد و‌ می‌فشارد، می‌گوید: خوب می‌دانم که در کربلا چه اتفاقی افتاده است. مادرم برایم داستانش را بار‌ها گفته و برای همین می‌خواستیم امسال با پدرم به کربلا برویم که نشد.
مادر دخترک که هم زمان با حرف‌های کودکش بغض کرده است می‌گوید: دخترم خیلی دوست داشت امسال به کربلا ببریمش، اما شرایط مهیا نشد و وقتی فهمیدم مراسم جاماندگان حسینی امسال هم در مشهد برگزار می‌شود خیلی خوشحال شدم که‌ می‌توانم عسل را به فضای مشابه مراسم اربعین بیاورم تا غمی در دلش نماند.

روحم در  کربلا و  جسمم در  مشهد

زائر دیگری که بر صندلی چرخ دار نشسته سن و سال بالایی دارد و با شرایط سختی خودش را به این پیاده روی رسانده است.   خانم عظیمی که ۸۱ سال دارد می‌گوید: مدتی است که به دلیل بیماری نمی‌توانم راه بروم، در حالی که در سال‌های قبل از کرونا چندین بار به پیاده روی اربعین رفته بودم. او‌ می‌گوید: در ایام شیوع کرونا هم نتوانستم به دلیل شرایط سلامتی و جسمی به زیارت بیایم و اکنون که مدتی است بهبود یافته ام تصمیم گرفتم به همراه عروس و دخترانم در این مراسم شرکت کنم.

وی عشق را تنها عشق به امام حسین (ع) می‌داند و بس و‌ می‌گوید: همه فرزندان را با عشق به اهل بیت (ع) آشنا و بزرگ کردم و برای همین است که همه فرزندانم تقریبا هر سال به این سفر معنوی مشرف می‌شوند، اما امسال که امکان سفر برایم نبود، قرار شد پسرم به همراه دامادهایم بروند و دو دختر و عروسم من را در این مسیر به عشق مقصد امام رضا (ع) همراهی کنند.

استشمام بوی کربلا در مشهدالرضا (ع)

طی مسیر از میدان پانزده خرداد تا حرم رضوی رنگ و بوی معنوی خاصی دارد، اما در محل تلاقی مسیر پیاده روی و ورودی حرم رضوی رنگ و بو و حال و هوای دیگر دارد؛ گویی همه زائران و جاماندگان حسینی به وصل یار رسیده اند و با اشک شوق به سمت داخل حرم می‌روند. هیئت‌های عزاداری نیز با شور و حرارتی بی مثال به عزاداری می‌پردازند و اشک‌ها و سینه زدن‌های عزاداران با صدای نوحه و عزای بلندگو‌های حرم در هم می‌آمیزد و دلت را تکان می‌دهد. به خوبی می‌توانی بوی کربلا و حرم امام حسین (ع) را در این جماعت حس کنی؛ جماعتی از عاشقان که لحظه‌ای از تلاش برای وصل یار خسته نمی‌شوند.

هرکس به سرعت جایی برای نشستن پیدا می‌کند یا در گوشه‌ای می‌ایستد تا به زمزمه زیارت عاشورا با جمع یا تک خوانی بپردازد. دست هاشان بر سینه و رو به روی گنبد امام مهربانی‌ها (ع) ایستاده اند و در حین اشک و عزاداری طلب عفو دارند و از امام رئوف (ع) درخواست وساطت می‌کنند برای بخشش گناهانشان و عرض تسلیت دارند به مناسبت چهلمین روز شهادت سید و سالار شهیدان (ع).

آیین جاماندگان حسینی صرفا مراسمی مناسبتی نیست و شور و عشق و حرارت ارادت به امام حسینی (ع) و یاران باوفایش در این مراسم و همراهی مردم برای زنده نگه داشتن این روز و مراسم به خوبی قابل مشاهده و محسوس است؛ آیینی که اگرچه جای شیرینی دیدار حرم امام مظلومیت (ع) را‌ نمی‌گیرد، اما طعم شیرین پابوسی حضرت رضا (ع) را برای همیشه ماندگار و عرض تسلیت را به آن امام همام (ع) شدنی می‌کند.