کرامت غربی، واکنشی و کرامت اسلامی، کنشی و تربیتی است

به گزارش شهرآرانیوز، آیت‌الله رضا رمضانی امروز (۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۴) در اجلاسیه بین‌المللی ششمین کنگره جهانی امام رضا‌(ع) در حرم مطهر رضوی در سخنانی ضمن تبیین جایگاه کرامت انسانی در اسلام، به تفاوت نگاه اسلام و غرب به این مقوله مهم پرداخت و تأکید کرد: متأسفانه برخی این شبهه را مطرح می‌کنند که چون قرآن به زبان عربی نازل شده و پیامبر اسلام(ص) عرب بوده و نخستین مخاطبان او نیز عرب‌ها بوده‌اند، پس این دین و پیام آن مختص عرب‌هاست و برای غیرعرب‌ها کارایی ندارد. درحالی‌که این برداشت، برداشتی ناقص و نادرست است.

وی ادامه داد: قرآن دارای دو زبان است؛ یک زبان لغت و محاوره که همان زبان عربی است و برای انتقال مفاهیم اولیه به مخاطبان صدر اسلام به‌ کار رفته، اما در کنار آن، قرآن زبان فهم و درک نیز دارد. این زبان دوم، زبانی جهانی و فراگیر است که فراتر از مرز‌های جغرافیایی و قومیتی، پیام خود را به همه انسان‌ها ارائه می‌دهد. ازاین‌رو، قرآن کتابی جهانی است و پیام آن محدود به یک قوم یا ملت نیست.

رئیس مجمع جهانی اهل‌بیت‌(ع) با تأکید بر جایگاه کرامت انسانی در اسلام گفت: بحث کرامت، یکی از مباحث بسیار مهم و کلیدی در نظام‌های دینی به‌ویژه در اسلام است. کرامت، بنیان ارزش‌های اخلاقی و انسانی در دین اسلام است و تمام تعالیم دینی حول محور کرامت انسانی سامان یافته‌اند.

آیت‌الله رمضانی به سخنی از امیرالمؤمنین علی(ع) اشاره کرد و افزود: امیرالمؤمنین(ع) می‌فرماید شما باید از محاسن اخلاقی به مکارم اخلاقی و کرامت برسید. این سخن، تعبیری بسیار لطیف و دقیق در عرصه اخلاق است؛ یعنی انسان باید ابتدا از مسیر خوبی‌ها و صفات نیکو عبور کند تا به بالاترین مراتب اخلاقی یعنی کرامت برسد. کرامت، قله‌ای است که انسان از طریق خودسازی، تربیت و تهذیب‌نفس می‌تواند به آن دست یابد.

وی با اشاره به دیدگاه علامه طباطبایی(ره) اظهار کرد: مرحوم علامه طباطبایی تأکید داشت که انسان باید ابتدا به خودش بپردازد و بر خود تمرکز کند. این خودسازی مقدمه‌ای است برای رسیدن به جایگاه والا و تحقق کرامت انسانی. انسان بدون توجه به درون و اصلاح خود، نمی‌تواند به مدارج بالای اخلاقی و انسانی برسد.

عضو مجلس خبرگان رهبری در ادامه سخنانش به حدیثی از امام‌رضا(ع) اشاره کرد و گفت: شاید بسیاری این حدیث را شنیده باشند، اما نگاه به آن از این زاویه اهمیت دارد. در این حدیث آمده است که عقل بشر کامل نمی‌شود. عقل، یکی از واسطه‌ها و ابزار‌های اساسی در مسیر رسیدن به کرامت است. عقل در نگاه اسلامی صرفاً دانستن و اطلاع نیست، بلکه فهمی دقیق، عمیق، جامع و عملی است؛ عقلی که می‌تواند دنیا را با معارف الهی به بهشت تبدیل کند و انسان را به کمال برساند.

آیت‌الله رمضانی افزود: عقل، ابزار رسیدن به حقیقت است؛ ابزاری که انسان را از سطح ظاهر به عمق معانی هدایت می‌کند. عقل در کنار ایمان، انسان را در مسیر کرامت هدایت می‌کند و بدون آن، کرامت معنای حقیقی خود را نمی‌یابد.

در ادامه حتما بخوانید همه جهان علیه جنایات رژیم صهیونیستی برافروخته شده و برخاسته‌اند

وی با مقایسه نگاه اسلام و غرب به مفهوم کرامت تصریح کرد: کرامتی که در غرب مطرح شده، متفاوت از کرامتی است که اسلام به آن پرداخته است. کرامت غربی، غالباً واکنشی است؛ یعنی در پاسخ به ظلم‌ها، تبعیض‌ها یا نابرابری‌ها مطرح می‌شود و بیشتر در قالب حقوقی و شعاری باقی می‌ماند. اما کرامت در اسلام، نگاهی کنشی دارد؛ بدین‌معنا که انسان باید از درون خود آغاز کند، تربیت نفس داشته باشد، خود را تهذیب کند و از طریق این مسیر به کرامت برسد.

رئیس مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) با بیان اینکه کرامت اسلامی نتیجه یک فرایند تربیتی و اخلاقی درونی است، گفت: انسانی که خود را تربیت کند، مؤمن باشد، فروتن و خردمند باشد، به جایگاهی می‌رسد که از او جز خیر صادر نمی‌شود. این انسان، مظهر ارزش‌های الهی است و وجودش منشأ خیر، نیکی، محبت و عدالت در جامعه خواهد بود.

آیت‌الله رمضانی در پایان سخنان خود تأکید کرد: کرامت اسلامی، محصول یک سیر مستمر و عمیق اخلاقی، عقلانی و معنوی است. این کرامت، نه‌تنها در رفتار فردی، بلکه در نگاه، اندیشه، سیاست‌گذاری و زیست اجتماعی تجلی می‌یابد و اگر جوامع انسانی این مسیر را بپیمایند، شاهد جهانی مملو از صلح، عدالت، محبت و معنویت خواهیم بود.