درباره «سید مجتبی حسینی»، نویسنده کتاب «حضرت سکینه (س)؛ اسطوره ادب و عرفان»

مریم شیعه | شهرآرانیوز؛ هدفش از نوشتن یک چیز است و همان یک چیز، به تحریر درآوردن تاریخ مقدس است، بی‌آنکه از حقیقتش کم شود. دلش می‌خواهد این تاریخ را به نثر امروزی دربیاورد تا آدم‌های بیشتری مجذوب این تاریخ شوند. سید مجتبی حسینی متولد‌۱۳۳۸ در کوچه‌پس‌کوچه‌های پایتخت است.

از نوجوانی پای درس‌های حوزه است و سی‌سالگی به مرتبه اجتهاد می‌رسد. اجتهاد در سی‌سالگی رؤیای هر طلبه‌ای است. هم‌زمان مهندسی راه‌وساختمان می‌خواند. فارغ‌التحصیل دانشگاه تهران است و برای تحصیلات تکمیلی به سراغ کارشناسی‌ارشد معماری و بعد‌ها کارشناسی‌ارشد فلسفه علم می‌رود. 

او ترکیب کمیابی از دانش مهندسی و علوم دینی است که در هر دو نیز موفق ظاهر می‌شود. ده‌ها جلد کتاب تألیف می‌کند. صد‌ها ساعت سخنرانی و درس‌گفتارهایش منتشر می‌شود و مجموع همه اینهاست که از سید مجتبی حسینی، فردی خاص می‌سازد.

بازنمایی حضرت سکینه (س) در زندگی روزمره

کتاب «حضرت سکینه (س)؛ اسطوره ادب و عرفان» او، نمونه‌ای روشن از شیوه کار حسینی است. او به جای روایت خطابه‌ای و کلیشه‌ای، از متون تاریخی معتبر شروع می‌کند و بعد با نثری آرام، این شخصیت والامقام را به خواننده نزدیک می‌کند. ساختار کتاب سه‌پاره است، بخش نخست ترجمه گزیده‌ای از زندگی‌نامه بانوان خاندان نبوت اثر بنت‌الشاطی، نویسنده و پژوهشگر نامدار عرب است که روایت‌های کهن را یک‌جا پیش چشم می‌گذارد. در بخش دوم، نویسنده برش‌هایی موجز را از صحنه‌ها و احوالی که سکینه (س) دختر امام حسین (ع) تجربه کرده‌است کنار هم می‌چیند و در بخش سوم، تحلیلی کوتاه از موقعیت ایشان به دست می‌دهد.

او بیش از هر چیز به این موضوع می‌پردازد که چرا در سنت ما، سکینه (س) با «ادب» یاد می‌شود و چگونه سوگ کربلا در منش و زبان او به وقاری شاعرانه تبدیل می‌شود. این کتاب را انتشارات کتاب نیستان منتشر کرده. نسخه صوتی‌اش نیز منتشر شده است. برای خواننده امروز، مزیت کار این است که نویسنده هم به متن و منبع پایبند می‌ماند، هم از منظر روایی، چهره‌ای انسانی و ملموس از بانویی می‌سازد که نامش بیشتر با مجلس سوگ و حماسه گره خورده تا با سبک زندگی و سیرت.

نیازشناسی مخاطب امروز

کارنامه او، از دل یک دغدغه واحد بیرون می‌آید. او تلاش می‌کند تا دانش دقیق و بیان همه فهم را تلفیق کند. به‌طور مثال سید مجتبی حسینی در کتاب «درآمدی بر قرآن‌پژوهی»، کوشیده است تا نقشه میدانی این حوزه را برای دانشجویان و عموم علاقه‌مندان رسم کند. از گونه‌شناسی پژوهش‌ها تا نسبت متن و تفسیر، با ادبیاتی نظام‌مند و ساده.

کتاب «پویش پیامبر (ص)» نیز واکاوی مختصر، اما موجز مسیر بعثت تا مدینه است و تلاش می‌کند زبان اخلاقی پیامبر را از درون رخداد‌ها به تصویر بکشد، نه در قالب عبارات شعارزده. «نگاه به زن» حاصل بازنویسی دو سخنرانی او در اواخر دهه ۷۰ است؛ جایی که با تکیه بر منابع نخستین، نسبت پیامبر (ص) و پیشوایان با زنان را در نثر کوتاه و بی‌حاشیه توضیح می‌دهد. 

از او همچنین آثاری درباره مهدویت و تاریخ عقاید شیعی منتشر می‌کند که وجه مشترکشان همان است. پرهیز از ابهام‌گویی، وفاداری به منبع و اصرار بر زبان ساده، صریح و روشن. خواننده با ورق زدن این کتاب‌ها حس می‌کند با نویسنده‌ای سروکار دارد که هم به ابزار روش‌شناسی مجهز است، هم به نیاز مخاطب امروز حساس و آشناست.

در ادامه حتما بخوانید نگاهی به فعالیت‌های علمی زنان خاندان اهل‌بیت (ع) | نور الهام‌بخش دانش

ادبیات دینی در خدمت عموم

روزگار ما با وفور صدا‌ها و تولیدات جورواجور تعریف می‌شود. ادبیات مذهبی اگر بخواهد نقش عمومی ایفا کند، باید هم از حیث معرفتی سخت‌گیر باشد و هم از حیث بیانی ساده و دقیق، نه ساده‌انگار. کاری که مجتبی حسینی می‌کند، درست در این شکاف اتفاق می‌افتد.

 او پژوهش را به قابلیت مصرف عمومی تبدیل می‌کند تا خواننده غیرمتخصص هم بتواند با آن زندگی کند. مخاطب دین‌دار طبقه متوسط شهری، امروز به جای خطابه احساسی، به‌دنبال روایتی مستند و آزمون‌پذیر است.

متنی که هم به منبع تکیه کند، هم به تجربه روزمره سر بزند. سید مجتبی حسینی اهل تحقیق و پای‌بند به منبع و اهل بیانی است که در آن خواننده، دلزده نمی‌شود. او در زندگی علمی چندمسیره‌اش، از حوزه تا مهندسی و فلسفه علم به نوشته‌هایش نظمی درونی داده‌است که در بازار شلوغ کتاب‌های دینی، امتیاز کمی نیست. او با تألیف هر کتاب، به خواننده نشان می‌دهد که می‌شود میان حقیقت و روایت تعادل برقرار کرد.